Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

¶ Capitulo I. Ca yti mä, nuco a tengu ttzoca tzomanhye[n], ca tzomanĕ nucca ncäh a hyã ayo : nubue ttze na tzi„ya nucca na meximañãmahoy : xin [ma nehe] nucca te[n]gu no ne puehta[n]tteni nocca no ĕxq[ua]h, ayo nettzoqui ta péte, te pue[n]httza te.

[1] ¶ Capitulo I. Ka iti mä, nuk’o a tengü ts’oka tså ma nhyën, ka tså ma n’µ nuk’a kha a hyä ayo : nu’bµ ts’e na tsiya nuk’a na me-ximañãmahåy : xin ma ‘nëhë nuk’a tengu, no ne phøta-nt’ëni nuk’a no ‘µxkhwa, ayo nets’oki ta pete, te phµnts’ate.

mä “decir”; tså ma nhyµ “sentir pesado”; tså ma n’µ “sufrir”; tsiya “deseo”; ximañãmahåy “tierra”; me “habitante”; ‘µxkhwa “demonio”; nets’oki “pecados”; pete “contar”;

Padre.  Exenixa amabatzicquique.

[2] Padre.  E xøni xä, ama bätsi-k’i-ke.

ama bätsi-k’i-ke “mi amado hijo”

Coll[egial]: Omatacuiq[ue]. tecque. vaxoyĕ?

[3] Collegial: O ma ta-k’i-ke, tek’e wa xoyø?

O ma ta-k’i-ke “oh mi padre”

Pad[re]: Xo na[n]cahmaypa noccata[n]„

[4] Padre: Xo na nkha’ma i pa nok’a ta,

kha’ma “muchos, cuántos”; pa “día”;

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

(Padre cont.)  nucqui tzengunate canipinbeni, a nitzoyecqui, tzetinecaninñãni, tzeanbathocqui : tacapati matzaxoyĕ ani„tuninmuey : tame mantho, tame xicatho, nobuexoyĕ quicottz„anbeni : datze quipati, noccatengu tanamacqui.

(4 cont.) (Padre cont.)  nuk’i ts’e ngünate kani pimbeni, ani tsoye-k’i, ts’e ti neka ni n-ñäni, ts’e an ba thok’i : ta ka päti matsa xoyø ani tü ni nmµy : ta me män-tho, ta me xi-ka-tho, no’bµ xoyø ki kots’anbëni : ‘da ts’e ki päti, nok’a tengü ta na mäk’i.

pimbeni  “triste”; tsoye “empeorar”; päti “saber”; ani tü ninmµy “arrepentirse”; tame män-tho “dígalo nada más”; ta me xi-ka-tho “dime nada más”; tengü ta na mäk’i “cuánto te quiero”

Coll[egial]: Cohie puecca ninmuey, copoqui : dahingaxoyĕ tanatuma[n]muey : daxĕ tanicahgua, hingatzetatipoho.

[5] Coll[egial]: Kho ye pøk’a ni n-mµy, ko poki : ‘da hinga xoyø tana tümämµy : ‘da xø ta ni khagwa, hinga ts’e tati påhå.

tana tümämµy “arrepentirse”; hinga “no”; påhå “alegrarse”; khagwa “hacer así”; xø “bien”;

Pad[re]: Matza hinna ma batzicqique, ma„tza cana tzutho, matza cati tzotho : ta„mexicatho, matzaxoyĕ  canacatun„muey cahcatihĕnatetho, dacahümue yocabue. Vahingapati, noccantottä quehëy, tihioni, tayüti, tinecabi nocca nyêy noccateccanahêni, noccaxetaga[n] yãni : xin [ma nehe] noccamaho anbatzi no„coo tzexo hiayhia nocco tzexo be ttzo„pho, nocconantegui, nocconahäyhia, nocquetecquena„tu„ynmuey nocque„tecque ti ttzônabaynmuey, nocca tecca ani cottaänbeni, na üti ti ne„cabi, cca ni„(ta?)

[6] Pad[re]: Matsa hinä, ma bätsi-k’ike, matsa ka na tsütho, matsa kati tså-tho : ta me xi-ka-tho, matsa xoyø ka na ka tünmµy kha ka ti hønate-tho, ‘da ka hümµy ka ‘bµ. Wa hinga päti nok’a ntåt’ä këhëy, ti hyoni, ta yüti, ti nekabi nok’a n’yëy nok’a tek’a na heni, nok’a xe ta ga yäni : xin ma ‘nëhë nok’a ma ho an bätsi nuk’o ts’e xo hyäyhyä nok’o ts’e xo be ts’opho, nok’a na n-tegi, nok’o na häyhyä nok’e tek’e ti ts’onaba in mµy, nok’a tek’a ani kot’a an bëni, na ‘üti ti nekabi, k’a ni ta?

matsa “tal vez”; hinä “no”; ma bätsi-k’ike “hijo mío”; ka na tsütho “tener miedo”; kati tså-tho “tener vergüenza”; tünmµy “tristeza”; ‘da ka hümµy “dar paz”; ‘bµ “entonces”; wa “o”; hin “no”; päti “saber”; tåt’ä nkëhëy “enfermar”; ti hyoni “ser necesario”; ta yüti “cumplir, llenar”; ti nekabi “desear para alguien”; yäni “mover”; ma ho “bueno”; hyäyhyä “resucitar”; ts’opho “llamar”; ts’onnaba i nmµy “ofender”;

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

ta? A. Cah nuya, nobue matza xoyĕ„ na tucca nin muey, ti phitaccanbeni, tame xicatho, da ca hütacca nin muey bue : nobue can totta quehëy tho, daca ĕcq[ue].

[6 cont.] ta? A. Kha nuya, no’bµ matsa xoyø na tük’a ni n-mµy, ti phitak’a mbëni, tame xi-ka-tho, ‘da ka hütak’a ni n-mµy ‘bµ : no’bµ ka n-tåt’a këhëy tho, ‘da ka ‘µ-k’e.

kha “y”; nuya “ahora”; no’bµ “cuando”; matsa “aunque, tal vez”; xoyø “??”;ti phitak’a mbëni “entristecer”; xiphi “decir”; hütak’a nin mµy “calmar, dar paz”; ‘bµ “entonces”  tåt’ä nkëhëy “enfermar”; ‘µ “doler”

B. Nucqui, dama maca batzicqui, va xonho, va ti hioni, nocca ca tzo ama mih, caca tzohia, oni tagui?

[7] B. Nuk’i, ‘da ma mäkä bätsi-k’i, wa xo n-ho, wa ti hyoni, nok’a ka tso ama hmi, ka ka tsohya, o ni ta-gi?

nuk’i “tú”; bätsi “hijo”; xo n-ho “está bien”; ti hyoni “es necesario”, o ni ta-gi “yo, tu padre”

C. Coll[egial]: Co poqui o ma tacquique, da xo cata mä : quenaguegue, quena„que ta cca xo quetzacagui, xo que hyu[n]ta can muey : da tzo thäti to ma ti tzote maha to ma netzohiate mahä : no„cca nbetto hinga tze to ma ti to cama„hä nocca ca te xicqui nocca ni ma co[n]hpheni.

[8] C. Collegial: Ko poki, o ma ta-k’i-ke, ‘da xo kata mä : kenagege,[1] kenake ta k’a xo ke tsa-ka-gi, xo ke hyünta-ka n-mµy : ‘da tso thäti to ma ti tsote mähä to ma ne tsohyate mähä : nok’a m’bæt’o hinga ts’e to ma ti toka mähä nok’a ka te xi-k’i nok’a ni ma khomphëni.

o ma ta-k’i-ke “mi padre”; mä “decir”; ke nagege “por eso”; xo ke tsa-ka-gi “morder-me”; xo ke hyünta-ka n-mµy “darme paz”; mähä IRREAL; m’bæt’o “primero”;

D. Cah noya, tze xo ti nnu nocca nin muey nocca ni ne mate, hinti„ hioni nocca cata hätho, cata quĕni.

[9] D. Kha noya, ts’e xo ti n-nü nok’a ni n-mµy nok’a ni ne-mäte, hin ti hyoni nok’a ka ta hä-tho, ka ta køni.

Kha noya “y ahora”; nü “ver”; mµy “corazón’; ni ne-mäte “tu amor”; hin ti hyoni “no es necesario”; ka ta hä-tho “que se acepte”; ka ta køni “que se niegue”

E. Daque[n]na, tana ta tu[n]muey na : taca pati, xoca [n]detta ma quĕtta nobue xo[n]„muequi, nocca tana tha[n]beni, ta ëna : yoxi ca pueni, yoxi ca[n] ma, da nocq[ue] cotti nocq[ue] ta cahgua, hin to ma na tzeti, hin ma na tzo ca ti cah, hin ma na tzo xin ca ta tzeni nocca ne xeca[n]„(beni nobue nxüy:)

[10] E. ‘da kenna, tana ta tünmµy na : ta ka päti, xoka ndæt’a ma kµt’a no’bµ xo n-mµki, nok’a ta n-thänbëni, ta ‘ënä : ‘yoxi ka pøni, ‘yoxi ka[n] ma, ‘da nok’e kåt’i nok’e ta khagwa, hin to ma na tsæti, hin ma na tså ka ti kha, hin ma na tså xin ka ta tzøni nok’a ne xøkan(bëni no’bµ nxüy:)

tana ta tünmµy “estoy triste”; ta ka päti “saber”; ndæt’a ma kµt’a “quince”; ta n-thänbëni “pensar. acordar”; ta ‘ënä “lo dije”; pøni “salir”; ma “ir”; kåt’i “todo”; ta khagwa “hacer aquí”; tsæti “fuerza”; hin ma na tså ka ti kha “no fue posible hacerlo”; hin ma na tså xin ka ta tzøni “no fue posible llegar”; ne xøkambëni “oración”

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

(E. cont.) beni nobue nxüy : cah nobue tze y xuti, y neca mahoy tana quĕttahĕ ana nttottzi nobuecca[n] nicäh, tze ta pa[n]ma[n]hëy, ta pa[n] ma[n]ĕ, tze ta pa[n] ma[n]hiĕ : cah nocca xĕ ne thogui tati xoti, tze ta ttza anna[n] : quenaque[n]na o ma tacquique, que„ tata beni, ta ëna : yoxi ca pueni.

[10 E cont.] bëni no’bµ nxüy : kha no’bµ ts’e i xüti, y nëka mahåy tana kµt’ahµ ana nt’ots’i no’bµ k’a n-nïkhä, ts’e ta pa n-ma n-hëy, ta pa n-ma n-‘µ, ts’e ta pa n-ma n-hyµ : kha nok’a xø ne thogi ta ti xåti, ts’e ta ts’a an nan : kenakenna, o ma ta-k’i-ke, ke ta ta bëni, ta ‘ënä : ‘yoxi ka pøni.

no’bµ “cuando”; nxüy “noche”; xüti “mañana”; nëka mahåy “verse la tierra”; tana kµt’ahµ “entramos”; nt’ots’i “cama”; nïkhä “iglesia”; man hëy “difícil”; ma n-‘µ “doloroso”; ma n-hyµ “pesado”; ta ti xåti “adorar”; kenakenna “porque”; o ma ta-ki-ke “mi padre”; ta bëni “pensar”; ta ‘ënä “decir”; ka pøni “salir”; xø “bien”;

F. Pa[dre]: A Vaque hĕentana, va que quetana, nocca cana ca tu[n]muey? va hinga xoyĕ ma meda? nocque tze ti tucca ninmuey?

[11] F. Padre: A, wa ke hønta nä, wa ke keta nä, nok’a kana ka tünmµy? wa hinga xoyø ma me’da? nok’e ts’e ti tük’a ni n-mµy?

wa “o”; hønta “solamente”; me’da “otro”; ti tük’a ni n-mµy “darte tristeza”

G. Tame yĕte xa ma batzicquique, da hinga tze ta nqua[n]hga ma[n]muey : ta ga pati, ama xoyĕ nocque tze cana„ ca be huecate.

[12] G. Ta me ‘yøte-xä ma bätsi’k’i-ke, ‘da hinga ts’e ta nkhwänga ma n-mµy : ta ga päti, ama xoyø nok’e ts’e ka na ka be-hwëkate.

Ta me ‘yøte “oiga”; ma bätsi’k’i-ke “hijo mío”; päti “saber”; ta nkhwänga ma n-mµy “confesar”;

H. Da tze qui pati, nobue xo pueq[ue] neni nona macä hñamueh : da hinga cáy puehtho, da ya ma na ëhe, da ba na é a[n]boa[n]mueyheh nocca ti ne[n]nabi nona macä hñamueh. xi[n] ma[n]gutho ta ga patacca ni xi ma batzicquique, cahma tze hinga quetana, matza hi[n]ga q[ue] hĕntana, nocca ti tu[n]mueycq[ue] nocca ne xeca[n]beni, nocca ne xoti, cahma tza ma xóyĕ ma[n]da [n]gayo nocca tze y tzoxa ni[n] muey : ma„

[13] H. ‘Da ts’e ki päti, no’bµ xo pøke neni nona mäkä hñämhµ : ‘da hinga ka i phø-tho, ‘da ya ma na ‘ëhë, ‘da ba na ‘ë ambo an mµyhµ nok’a ti nønnabi nona mäkä hñämhµ. Xin ma ngü-tho ta ga päta-k’a ni xi, ma bätsi-k’i-ke, khä’mä ts’e hinga keta nä, matsa hinga ke hønta nä, nok’a ti tü n-mµy-k’e nok’a ne xøkambëni, nok’a ne xåti, khä’mä tsa ma xoyø man’da ngayo nok’a ts’e i tsoxa ni n-mµy : ma„

päti “saber”; no’bµ “cuando, si”;

Secciones I a M faltan.

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

(M cont.) gague bue ca ti cohtta gua? hapue ta páti, va hin tanda[n]niti ca hämahia, va hi[n] tanda[n]niti ta y pa, tama tüti ca ta yo : va cá ca tan tĕgua, va cá ca tugua?

[13 M. cont] gage ‘bµ ka ti khot’a gwa? Hapµ ta päti, wa hin ta n’da n-niti ka hä ma hyä, wa hin ta n’da n-niti ta i pa, ta ma tüti ka ta ‘yo : wa ka ka ta n-tø gwa, wa ka ka tü gwa?

N.ⁱⁱ da queque[n]na, ta[n] ma[n]na, nocca tana pé a[n]beni.

[14] N. ‘da kekennä, ta n-mana, nok’a ta na pe ambëni.

(Padre). O. A da queque[n]na nocca ti honi, nocca ti nne, nocca ti xey.

[15] (Padre) O. A ‘da kekennä nok’a ti honi, nok’a ti n-ne, nok’a ti xëy.

honi “buscar//ser necesario”; ne “querer”; xëy “escarbar”

P. Va hin xo to xicqui, matza hima meda?

[16] P. Wa hin xo to xi-k’i, matsa hima me’da?

to xi-k’i “te dije”;

Q. Da thäti ma batzicquiq[ue], nocca hin gi ma ne tzeti nocca na[n] buey gua, quenaquegue da nocca ni[n] muey tze y tzoxa yoxi nocca none poho gua y xima : da nocca ma[n] mueyheh a[n]guq[ue]„ cah nocca .h.e[n].d, nocca tzo ne ne, netzi„ya nocca nepoho.

[17] Q. ‘Da thäti, ma bätzi-k’i-ke, nok’a hingi ma ne tsµti nok’a na n-‘bµy gwa, ke nakege ‘da nocca ni n-mµy ts’e i tsoxa yoxi nok’a no ne-påhå gwa y xima : ‘da nok’a ma n-mµyhµ angü ke kha nok’a hmü en dios, nok’a tså ne-ne, ne-tsiya nok’a ne-påhå.

thäti “contestar”; tsµti “alcanzar”;

R. Cah nobue q[ue] po ay[n] ñäni en dios, tze na[n] nu ma[n] ttzo noccano nepoho nogua yxi. hin na tzänga„ y[n] ñäni, hin ti yüpi : da tze na ta[n] qua[n]hga y[n] muey nocca na cäh ane poho.

[18] R. Kha no’bµ ke po ay n-ñäni en dios, ts’e na n-nü-man-ts’o nok’a no ne-påhå nogwa y xi. Hin na tsänga yn ñäni, hin ti yüpi : ‘da ts’e na ta n-khwänga y n-mµy nok’a na khä ane-påhå.

S. Da nobue xoó tze aba tu[n]tahi, nobue que y boy, tzee na tu[n]tahi y cah nocq[ue] ni gatzi,nocq[ue] tze xo[n] ho, tze ma hóq[ui]nate, {comparatio} nobue que tze xoque yüti, tze que xo gani„(ñä:)

[19] S. ‘da no’bµ xo’o ts’e a ba tüntahi, no’bµ ke i ‘båy, ts’e na tüntahi i kha nok’e ni ga tsi, nok’e ts’e xo n-ho, ts’e ma hokinate, no’bµ ke ts’e  xo ke yüti, ts’e ke xo ga niñä

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

(S cont.) ñä : cah nocque meda e gattzi, nocque hingue[n] mati, nocque hingue ho, hi[n]gue quĕhi, na he[n]tatho, na[n] nu ma[n] ttzotho, hinga to nepeti : xin ma[n]gütho nocco ma hog[ui] muey, nocco xĕy thogui ti po anin yäni e[n] dios : nocq[ue] ha[n]gü o que yo nepoho guayxi. hinga xoyĕ nepeti, hinga hi ne päti, na he[n]ti, na[n] nu ma[n] ttzotho.

[19] (S. cont.) (ni)ñä : kha nok’e me’da e ga ts’i, nok’e hinge n-mäti, nok’e hinge ho, hinge kµhi, na hënta-tho, na n-nü ma n-ts’o-tho, hinga to ne pæti : xin ma ngü-tho nok’o ma hogi mµy, nok’o xø i thogi ti po ani nyäni en dios : nok’e hangü o ke yo ne-påhå gwa i xi. hinga xoyø ne-pæti hinga hi ne-päti, na n-nü ma n-ts’o-tho.

xø “bien”; me’da “otro”;

T. Cah nocco tecco ayo netzoq[ui]tho a ti poho, nocco tze na tzänga yo xi nocca nona mexi : nocq[ue] ha[n]gü ena cäh en poho, hi[n] na[n] tzäy, hinga hi nepeti, hingahi nepäti, ma no[n]nu ma[n] ttzotho.

[20] T. Kha nok’o tek’o ayo ne-ts’oki-tho a ti påhå, nok’o ts’e na tsänga yo xi nok’a nona mexi : nok’e hangü ‘ënä khä e n-påhå, hin na n-tsäy, hinga hi ne-pæti, hinga hi ne-päti, ma no n-nü ma n-ts’o-tho.

V. Da nocca [n]gü {comparatio} no ba tzĕti, hin na[n] nu ma[n] ho nocq[ue] ma ho e mahóqui, nocque tzee ma cahnate, nocque ma mäti e gattzi : quetze„nhĕnna tziyatho, na[n] náttzi nocq[ue] yo buehoy, nocq[ue] yo poho, nocq[ue] xo[n] ttzo : q[ue] tze na[n]„ tzäy na tzo ma quĕhi, na tzänga yo xi : que xi[n] na[n]gütho, nocco tecco q[ue] nepocq[ui] yo netzoq[ui], hi[n] ma na tzo ma quĕhi nocca nacäh nepoho.

[21] V. ‘da nok’a ngü no ba tsµti, hin na n-nü ma n-ho nok’e ma ho e ma hoki, nok’e ts’e ma khanate, nok’e ma mäti e ga ts’i, ke ts’e nhøn na tsiya-tho, na n-näts’i nok’e yo bøhåy, nok’e yo poho, nok’e xo n-ts’o : ke ts’e na n-tsäy na tså ma kµhi, na tsänga yo xi : ke xin na ngü-tho, nok’e tek’o ke ne-pok’i yo ne-ts’oki, hin ma na tså ma kµhi nok’a na khä ne-poho.

näts’i “desear, querer”;

X. Yoxi cäh tema tu[n]tahi e ma ho ema hiĕq[ue] q[ue] te be ttzopho, hi[n]ga hite nexayo[n]mueynobue cca y xi nocca na cäh na yo.

[22] X. Yoxi khä tema tüntahi e ma ho e ma hyøke ke te be-ts’opho, hinga hite nexa yo n-mµy no’bµk’a i xi nok’a na khä na yo.

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

Y. Da nocca [n]gü nocca tzate, nobue q[ue] tü„ma[n]thühü, nobue qui yĕmaba yo mih nocq[ue] tzee ma quĕhi e tĕni, nocque ngü e te[n] ma[n] xa, e tĕn ma muey, no mama tza ete[n]ttehi, e tĕ te[n] quĕh, hi[n]ga que te hyü no[n]muey : cah nobue que qui cómaba yo mih„ nocca no[n] guĕ no tü, nocca da no quih, nocca da no cohttaq[ui]h, da que xta quĕ an tzeti, q[ue] xta tza a[n] tzeti : tzo ti poho, ti cohhia nocca te tza : Co xi[n] ma[n]gü nocca no ti tzoqui, nobue xo pi[n] tza[n]ga yo xi nocca no nepó an ttzo, xin [ma nehe] nocca no na mexi : hi[n] ma na tziya, hi[n] ma na[n] náttzi nocca na cäh ne poho.

[23] Y. ‘da nok’a ngü nok’a tsate, no’bu ke tü-man-thühü, no’bµ ki yĕmaba yo hmi nok’e ts’e ma kµhi e tøni, nok’e ngü e tĕn ma n-xa, e tĕ ma mµy, no ma matsa e tĕn t’ëhi, e tĕ tenkhµ, hinga ke te hyü no n-mµy, kha no’bµ ke ki ko’maba yo hmi nok’a no ngø no tü, nok’a ‘da no khi, nok’a ‘da no khot’a khi, ‘da ke xta kĕ a n-tsæti, ke xta tsa a n-tsæti : tso ti påhå, ti khohya nok’a te tså : Ko xin mangü nok’a no ti tsoki, no’bµ xo pi n-tsanga yo xi nok’a none po a n-ts’o, xin ma ‘nëhë nok’a no na mexi : hin ma na tsiya, hin ma na n-näts’i nok’a na khä ne påhå.

Z. Que naque[n]na ma batzicquique, tame yĕ, ta picqui, ba ta ti puénacca ni[n]muey, ta ti thetacca ni[n] muey nocca no ĕxquah, nocca q[ue] ca tehyënti, ca te nu ma[n] ttzo nocca na cäh ana yo, nocca q[ue] ninígua, nocca yti cahgua : be hiq[ue] ta ne nétzacca ni[n]] muey, ta ne vá tzäcca ni[n] muey, nocca te tĕn„nacca nin muey, nocca ca ta ca tzängayon näni nocca no nepoho no ne cohhia nogua ximañämahoy.

[24] Z. Ke nakenna ma bätsi-k’i-ke, tame ‘yø, ta pik’i, ba ta ti pønak’a ni n-mµy, ta ti thëta-k’a ni n-mµy nok’a no ‘µxkhwa, nok’a ke ka the yënti, ka te nü ma n-ts’o nok’a na khä ana yo, nok’a ke nini gwa, nok’a iti kha gwa : be hin ke ta ne néts’a-k’a ni n-mµy, ta ne wa tsä-k’a ni n-mµy, nok’a te tĕnna-k’a ni n-mµy, nok’a ka ta ka tsänga yo n-ñäni nok’a no ne påhå no ne khohya nogwa ximañä-mahåy.

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

&. Xeé pati, da nu na, que na[n] ne to cáccatho, que na[n] na te quĕntzacqui, que„na[n] neta[n] oncqui nocca no ni ó ano ĕxq[ua]h : quenaguegue da ca ti ĕnnaba tayon„muey, que ca ne puenahbanocue, q[ue]„ne tzĕtanga ani xi, nocca ama ho ama hoqui ga ni yo : quena[n] netho te puecq[ui], nocca ca ta catzänga yo[n]ñani nocca no na mexi : nobue [n]tana[n]gu nate nona „tzoh, no nettigui, quiquatta yo xi, q[ue] cate cämi : nobue hoy tzĕ xo co ca tzä[n] gayo[n] yäni, que xtacottitho tame[n] matü„cq[ui] nocq[ue] o netzoq[ui].

[24 Z. cont.] &. Xe päti, ‘da nünä, ke na n-ne to ka-k’a-tho, kenanna te kĕntsa-k’i, kenna n-ne ta n-‘ån-k’i nok’a no ni ‘å ano ‘µxkhwa : ke nagege ‘da ka ti ‘µnnaba ta yo n-mµy, ke ka ne phønaba no kwæ, ke ne tsĕtanga ani xi, nok’a ama ho ama hoki ga ni yo : ke na n-ne-tho te pø-k’i, nok’a ka ta ka tsänga yo n-ñäni nok’a no na mexi : no’bµ nta na ngünate nona tsho, no net’i-gi, ki kwat’a yo xi, ke ka te kämi : no’bµ håy tsĕ xo ko ka tsänga yo n-yäni, ke xta kot’i-tho ta men ma tü-k’i nok’e o nets’oki.

A. Cah nobue xo pi hétacq[ui] tzoq[ui]cqui, nobue xo da[n] ma ayo netzoq[ui] xo[n] ti[n]macq[ui], da cotti no na[n] tza q[ui] ti cah, ta ni me[n] ma tuccatho, nocca te[n]gü que tze ca te tü nocq[ue] yo ni netzoq[ui]. Cah nobue que ca te tü, da ca ta cühtta yo nitü nocque yo ni netzoq[ui].

[25] A. Kha no’bµ xo pi héta-k’i tsoki-k’i, no’bµ xo ‘da n-ma ayo nets’oki xon tin ma-k’i, ‘da kot’i no na n-tsa ki ti kha, ta ni me n-ma tü-k’a-tho, nok’a tengü ke ts’e ka te tü nok’e yo ni nets’oki. Kha no’bµ ke ka te tü, ‘da ka ta khüt’a yo nitü nok’e yo ni nets’oki.

B. A, ta me nu ma q[ue]na, ta me pa[n] ma quana : noya co[n]hma[n]gü ta mahä y tzĕta mahä, nocca ne puehta xa[n]ttenicq[ui] : ma[n] bephatho tze ti hetácqui, ta tin macca yo danma.

[26] B. A, ta me nü ma kena, ta me pä n-ma kwäna : noya khon mangü ta mähä y tsµta mähä, nok’a ne phøta xa n-t’ëni-k’i : ma n-‘bæpha-tho ts’e ti heta-k’i, ta ti n-mä-k’a yo ‘da n-ma (ma)

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

ma. C. Cah nocque hangü e ma ho e ma hóqui co cah mahä, co cah tzehe conhé „ ca ba tzehe, tze an cah ma yncayo nona[n] ĕ, ti ĕte qui ti nyüti, co cah tzehe nida„tti tzehe qui ti néqui nocca no ne tzo[n]ma ĕ ayo nitü, nona[n] yómi, non ca[n]huixini.

ma. [27] C. Kha nok’e hangü e ma ho, e ma hóqui ko kha mähä, ko kha tsæhæ ko nhekaba tsæhæ, ts’e an kha ma y n-kayo no na n-‘µ, ti ‘øte ki ti nyüti, ko kha tsæhæ ni ‘dat’i tsæhæ ki ti nëki nok’a no ne tså-n-ma-‘µ ayo nïtü, nona nyo’mi, no n-ka nhwixini.

D. {Comparatio} Nobue qui yĕe nocca negü y tzĕta mahä, con hmanguta mahä nocca no mueti, ana pa[n]na tho nocca ne ccani : ma[n] bepah-tho na yĕ an tzeti.

[28] D. No’bµ ki ‘yø nok’a ne gü y tsĕta mähä, kho n-ma ngüta mähä nok’a no møti, ana panna-tho nok’a ne k’ani : ma n-‘bæpha-tho na yĕ an tsæti.

E. Xinmanehe nobue cóo que hyënni; ytzĕta mahä, ancahta mahä nocca ne mueti, hinga tze na tzo mahä, ana cahnate ma[n]ta tzoye tho : cah nobue xo[n] tzoye, nobue xo ta héti, hin ma na tzeti nocca nquehëy : tze no be yĕtta ya, no be huecate, nocca netu : da que xi[n]ma[n]gü tho, ma cah na„tetho na[n] ne ti puehtacca[n] ttenicqui, ta ma cahnate na[n] ne ta huáti, na[n] ne ta vaxti, na[n] ne ti pu[n]ni nocca ni nayo.

[29] E. Xin ma ‘nëhë no’bµ ko’o ke hyënni, y tsĕta mähä, an khata mähä nok’a ne møti, hinga ts’e na tso mähä, an khanate man ta tsoye tho : kha no’bµ xo n-tsoye, no’bµ xo ta heti, hin ma na tsæti nok’a nkëhëy : ts’e no be yĕt’a ya, no be hwëkate, nok’a ne tü : ‘da ke xin ma ngü-tho, ma khanate-tho na n-ne ti phøtak’a n-t’enik’i, ta ma khanate na n-ne ta hwati, na n-ne ta waxti, na n-ne ti pünni nok’a ni nayo.

F. Nuya „ y tzĕta mahä co[n]h ma[n]gü ta mahä no„cca ti quatacca ni xi, nocca na tobacca ni xi nocca ni quehëy nocca nia (nima,)

[30] F. Nuya, y tsĕta mähä kho n-mangüta mähä nok’a ti kwatak’a ni xi, nok’a na tobak’a ni xi nok’a ni këhëy nok’a ni a(nima,)

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

(F. cont.) nima, to ma[n] bepha tho tze ti tzoyecqui, ti hétacqui : tze ta ma pite, co[n]h na thäti, co[n]h ti o[n] cattävi nocca ti cahcca ni xi.

[30 F. cont.] nima, to ma n-‘bæpha-tho ts’e ti tsoyek’i, ti heta-k’i : ts’e ta ma pite, khon na thäti, khon ti ‘ånkat’awi nok’a ti kha-k’a ni xi.

G. Noya hin ga hitze cane pe[n]ya, nocca na[n] ne ti cahcca ni xi : angu ta mahäy ti patacq[ui] ni do, angü ta mahä y ti thetacque ni do, xin ma[n]gu ta mahä y cotacque ni do.

[31] G. Noya hinga hi ts’e ka ne penya, nok’a na n-ne ti kha-k’a ni xi : angü ta mähä iti pata-k’i ni då. angü ta mähä iti thëta-k’e ni då, xin mangü ta mähä i kota-k’e ni då.

H. Yyu yave, yyu ma „ maca batzicquique, da ga to ma que puecca yo nitu ta ni yütacq[ui], cá to ma ni xocacq[ui] ni do, cá to ma na ni xotzacca„ ni mih : ca[n] naq[ue]nya ma batzicquique„ tze co ta na ta tzo[n]ga nin ñäni, co ta na ta pi[n]benicq[ui], co anin ñäni ta na pe an beni : xocacq[ui] guaya xoga ma ho guaya, xo ta que[n]ya, ya ta ta hingui xocqui, ya ta ya hingui cócq[ui], hingui cäbacqui : tze ta me[n] xiphi, tze ta me pettza tzehe, tze ta ma nü, nocca[n] tacca q[ui] taquegue tze ti hio[n]ga ni xi.

[32] H. Yu yawe, yu ma mäkä bätsi-k’i-ke, ‘da ga to ma kepµk’a yo nïtü ta ni yüta-k’i, ka to ma ni xoka-k’i ni då, ka to ma na ni xotsa-k’a ni hmi : ka n-nakenya ma bätsi-k’i-ke ts’e ko ta na ta tsonga ni n-ñäni, ko ta na ta pinbeni-k’i, ko ani n-ñäni ta na pe an bëni : xoka-k’i gwa ya xoga ma ho gwa ya, xo ta kenya, ya ta ta hingi xo-k’i, ya ta ya hingi ko-k’i, hingi käba-k’i : ts’e ta me n-xiphi, ts’e ta me pæts’a tsæhæ, ts’e ta ma nü, nok’a n-ta-k’a ki takege ts’e ti hyonga ni xi.

J. (Collegial). Nuna qui ëna o ma tacquique, da hinga teta „ „ „ „ (cca,)

[33] J. (Collegial). Nunä ki ‘ënä o ma ta-k’i-ke, ‘da hinga te ta-k’a,

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

(J. cont.) /cca,/ hinga nan tteni, hinga na yänttĕ : da ma noho, da ma tzu[n]hdo, da co ay xi nocca ma anima nobuecque qui ñä : da xĕ y thogui ni ma be huecate, cah xĕ y thog[ui] ami ne poho nocca quin nĕnnagui, nocca qui utigui : que tze ne piqui, q[ue] tze ta ma na[n] ttzäntzeti : ca[n] naque[n]ya, tze ti ti xe „ cacca[n] benicq[ui], ta me hie puecca nin muey : yoxi tze tama yütaca tho matza ne cáca  tho, na[n] e[n]catho nocca no ĕxquah da tze ana[n] mueynate ca ta ĕte, tze ca hüttan bo aman muey, tze ca tin photabi, nocque tecque, nocque hangü que „ ca te pe tzophogui.

[33 J. cont.] hinga na n-t’ëni, hinga na yänt’µ : ‘da ma noho, ‘da ma tsündå. ‘da ko ay xi nok’a ma anima no’bµ k’e ki ñä : ‘da xø i thogi ni ma be-hwëkate, kha xø o thogi  a mi ne-påhå nok’a ki n-nønna-gi, nok’a ki ‘üti-gi : ke ts’e ne-piki, ke ts’e ta ma nants’a ntsæti : ka n-nakenya, ts’e ti ti xeka-k’a mbëni-k’i, ta me hye pøk’a ni n-mµy : yoxi ts’e ta ma ‘yüta-ka-tho matsa ne ka-ka-tho, na ‘ën-ka-tho nok’a no ‘µxkhwa ‘da ts’e ana n-møynate ka ta ‘øte, ts’e ka hüt’a mbo ama n-mµy. ts’e ka ti n-phota-bi, noke tek’e, nok’e hangü ke ka te pe tsopho-gi.

K. {Comparatio} Padre. Nobue xe xo gan nü, noccan to ttä que „ hëy, nocca tecca na he[n]ni. Xin ma nehe man ne nocca xi ta yäni, da tzeta[n] tzĕhni ta yäni, da nan ne ti yĕthe : que xi[n] mangu tho, que a[n]gu tho ma „ batzicquique, da ma[n] xo ta ti xogui, xo na[n] ne ti xoqui nocque ni do nocca nin muey : que ca te hiano[n]biti, que „ tecäbacca ma tzü „ „ „ (tzü,)

[34] K. Padre. No’bµ xe xo ga n-nü, nok’an to t’ä këhëy, nok’a tek’a na hënni. Xin ma ‘nëhë ma n-ne nok’a xi ta yäni, ‘da ts’e ta n-tshøni ta yäni, ‘da na n-ne ti ‘yøthe : ke xin mangü tho, ke angü tho, ma bätsi-k’i-ke, ‘da ma n-xo ta ti xogi, xo na n-ne ti xogui nok’e ni då nok’a ni n-mµy : ke ka te hya nonbiti, ke te käba-k’a ma tsü (tsü,)

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

(K cont.) /tzü,/ yoxi tze ta na[n] e[n]cqui ta ti cacqui ta„na[n] e[n]cqui nocca no exquah.

[34 K cont.] yoxi ts’e ta na n-‘ën-k’i, ta ti ka-k’i, ta na n-‘ën-k’i nok’a no ‘µxkhwa.

L. Cah noya tangu ta ga hyü nocca nin muey, da ta „ yäncqui.

[35] L. Kha noya ta ngü ta ga hyü nok’a ni n-mµy, ‘da ta yän-k’i.

M. Ta me yĕte xa, nobue xo „ pue {Comparatio} naquĕtte ne gü nocca no ca be : no„bue xo nüh, tze na piti, que xa  na dagui, ti quĕni, tin ñäni : xin ma[n]gutho no„cca no µxquah, nocca pi tĕtta ma a[n]bo a„nin muey, noya da xo nüh, xo pi néq[ui] nocque yo quihni, nocque yo qui ne buene, nocq[ue] yo necate, nocq[ue] yo na[n]tte te, tze ti cacqui.

[36] M. Ta me ‘yøte xa, no’bµ xo pø na køt’e ne gü nok’a no ka be : no’bµ xo hnü, ts’e na piti, ke xa na ‘dagi, ti køni, ti n-ñäni : xin mangü tho nok’a no ‘µxkhwa, nok’a pi tĕt’a ma ambo ani n-mµy, noya ‘da xo hnü, xo pi nëki nok’e yo khihni, nok’e yo ki ne ‘bµne, nok’e yo nekare, nok’e yo nant’e, ts’e ti ka-k’i.

N. {Cassianus} Da a[n]gü ata mä, a[n]gü ata nĕni o da an ca mocäh, mi bue[n] maxan ttĕhĕ.

[37] N. ‘Da angü ara mä, angü ata nøni o ‘da an ka måkhä. mi ‘bµ n-ma xa n-t’øhø.

O. Nocca no ĕxquah, nobue xóo xoyĕ hinge ho ti bënabi, nobue que xti necabi nocco tecco ana cäh nita, da que xa que te tzo bue te que bue : hinto manda[n] niti ti tóquinocca te cati, nocca tan ëni.

[38] O. Nok’a no ‘µxkhwa, no’bµ xo’o xoyø hinge ho ti bënabi, no’bµ ke xti nekabi nok’o tek’o ana khä nita, ‘da ke xa ke te tso ‘bµ te ke’bµ : hin to man’da n-niti ti to ki nok’a tekati, nok’a ta n-‘ëni.

P. P[adre] Cah„noya, ta ma cahnate, xee yĕte, ta me hyütta nbo anin muey, nocca xo ca ta ma ngo, nocca xo ca ta xicqui : da ta „ na peti to mandan niti tze ca ca tzä[n]„(ga ynñäni)

[39] P. P[adre] Kha noya, ta ma khanate, xee ‘yøte, ta me hyüt’a mbo ani n-mµy, nok’a xo ka ta ma ngo, nok’a xo ka ta xi-k’i : ‘da ta na pæti to man’da n-niti ts’e ka ka tsänga in ñäni

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

(P cont.) ga ynñäni nocca na nbuey gua : cah nocque tecque nan necque nocca no ĕxq[ua]h, hin go mi huéttzi, hin to manda[n] niti q[ui]n ne, qui tziya.

[39 P cont.] nok’a na n-bµy gwa : kha nok’e tek’e na n-nek’e nok’a no ‘µxkhwa, hin go mi hwæts’i, hin to man’da n-niti ki n-ne, ki tsiya.

Q. {Comparatio} Da nocca nto ttäquehëy, nobue tze xo ntzoye, xon megui : da na quĕnhttzi, na pähä, da na[n] nu ma[n] ttzo tho nocca[n] ga ttzi : cah nobue xo[n] yäni, xo ma[n] ne, xo na tziya, xo na tzo ma quĕhi nocca[n] ga ttzi : Da q[ue] xi[n]ta[n]gu tho ta ta cah ani xi.

[40] Q. ‘da nok’a nto t’äkëhëy, no’bµ ts’e xo n-tsoye, xo n-megi : ‘da na khµnts’i, na pähä, ‘da na n-nü ma n-ts’o-tho nok’a n-ga ts’i : kha no’bµ no n-yäni, xo ma n-ne, no na tsiya, xo na tså ma kµhi nok’a n-ga ts’i : ‘Da ke xin tangü tho ta ta kha ani xi.

R. Nobue to ma[n] cahma y pa, ta ti cácqui, ta na[n] e[n]cqui nocca no ĕxquah, da ma ti tucca ma nin muey nocca ne xeca[n]beni, xi[n] ma nehe nocca ne xoti : cah nobue ti tzĕxe ta ga nyäncqui, xin to mandan niti tze ca ca tzänga yn yäni nocca ma ho ma hiĕque, nocca nbetto co ma ti cah mahä.

[41] R. No’bµ to ma n-kha’ma i pa, ta ti ka’k’i, ta na n-‘ën-k’i nok’a no ‘µxkhwa, ‘da ma ti tü-k’a ma ni n-mµy nok’a ne xøkambëni, xin ma ‘nëhë nok’a ne xåti : kha no’bµ ti tsøxe ta ga nyän-k’i, xin to man’da n-niti ts’e ka ka tsänga in yäni nok’a ma ho ma hyøke, nok’a nbæt’o ko ma ti kha mähä.

S. Collegial. Yoxi ta „ me mä, da que tze ca ta cohhia, que tze ca ta poho, que tze ca te poqui.

[42] S. Collegial. Yoxi ta me mä, ‘da ke ts’e ka ta khohya, ke ts’e ka ta påhå, ke ts’e ka te poki.

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

¶ Capi. II. Ca yti mä, da nocco cähñäy que na guegue nocca„ na ĕte, nocca xe ta que cah nocca ma ho ma hiĕque : xin [ma nehe] ta hiegui nocca hingue hohingue hiĕque : xin [ma nehe] nocca no ti tzoq[ui], nocca yo netzoquitho, angü ti phetze no phani.

[43] ¶ Capi. II. Ka iti mä, ‘da nok’o khä’ñäy ke nagege nok’a na ‘øte, nok’a xe ta ke kha nok’a ma ho ma hyøke : xin ma ‘nëhë ta hyægi nok’a hinge ho hinge hyøke : xin ma ‘nëhë nok’a no ti tsoki, nok’a yo nets’oki-tho, angü ti phets’e no phani.

Padre. A Ma batzicquique, noya, va ca xicqui?

[44] Padre. A ma bätsi-k’i-ke, noya, wa ka xik’i?

A. Tze xee yĕte, tze ta me„muemi, nocque tecque ca xicqui.

[45] A. Ts’e xe e ‘yøte, ts’e ta me mømi, nok’e tek’e ka xik’i.

B. Da quecca, da xo ca nnu, da tze ti hion„ga ni xi, nocca xe tze ca te hiani, qui hia, que ca tengu ĕtti, que ca te ponni, que ca te tzaqui : da ni na yo, ni na[n] buey, co ma[n]gu na te ni na ttoxi, ani na tzihni, ni ga ttzi nocca ni anima.

[46] B. ‘Da kek’a, ‘da xo ka n-nü, ‘da ts’e ti hyonga ni xi, nok’a xe ts’e ka te hyani, ki hia, ke ka tengü ‘øt’i, ke ka te pånni, ke ka te tsaki : ‘da ni na ‘yo, ni na n-‘bµy, ko mangü na te ni na t’oxi, ani na tshini, ni ga ts’i nok’a ni anima.

C. Cah noya, da e yo ngayo, nocq[ue] „ xo co neni.

[47] C. Kha noya, ‘da e yo ngayo, nok’e xo ko nøni.

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

D. Nocca na da [n]gayo, da ti tu[n]mueycqui nocca ne xecanbeni, nocca ne xoti, xin [ma nehe] nocq[ue] meda nocq[ue] ta cah gua nocq[ue] no ti buequa.

[48] D. Nok’a na ‘da ngayo, ‘da ti tünmµjy-k’i nok’a ne-xøkambëni, nok’a ne-xåti, xin ma ‘nëhë nok’e me’da nok’e ta kha gwa nok’e no ti ‘bµ-kwa.

E. Nocca na yo [n]gayo, da ca[n] ne, ca tziya nocca no ne poho gua y ximayä mahoy, nocco no na yo a thi.

[49] E. Nok’a na yo ngayo, ‘da ka n-ne, ka tsiya nok’a no ne-påhå gwa i ximayä-mahåy, nok’e no na ‘yo a thi.

F. Cah noya„ tan betto ca xicqui, ca[n] nĕnnicqui, nocca há ca te thiqui, qui hyënti q[ue] ta mácqui nocca no  na yo a thi : da tze ti hiácate, ti cäncate : cah to ma[n] bepha tho ca ti ĕta„cque, nocca ta[n]gu tze na[n] ho, tze na[n] hiĕq[ue], nocca te[n]gu tze me thoni, no neh, na ttziya nocca ne xeca[n]beni, xi[n]n nocca  na„yo gua.

[50] F. Kha noya ta n-‘bæt’o ka xi-k’i, ka n-nønni-k’i, nok’a ha ka te thiki, ki hyënti ke ta mä-k’i nok’a no na yo a thi : ‘da ts’e ti hyäkate, ti känkate : kha to ma n-‘bæpha-tho ka ti ‘øta-k’e, nok’a ta ngü ts’e na n-ho, ts’e na n-hyøke, nok’a tengü ts’e me thoni, no hne, na ts’iya nok’a ne-xøkambëni, xin n-nok’a na ‘yo gwa.

G. Collegial. Da tze xo[n] hocca, daa ma[n] mue[n]nateta ga tĕmi, nocque tecque quin mä : da nobue ca he[n]ti, nobue ta máqui, noya y tzoxa[n]muey ya, nobue cque ta ni yo : xin to manda[n] niti ta hyü an muey, tze ca ti po„ ayo gua.

[51] G. Collegial. ‘Da ts’e xo n-ho-k’a ‘daa ma n-mønnate ta ga tø’mi, nok’e tek’e ki n-mä : ‘da no’bµ ka henti, no’bµ k’e ta ni ‘yo : xin to man’da n-niti ta hyü a n-mµy, ts’e ka ti po ayo gwa.

mønnate “de buena gana”;

H. Padre. Ta me yĕte xa ma batzicquique,

[52] H. Padre. Ta me ‘yøte xa ma bätsi-k’i-ke,

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

(H cont.) da nocca to cähyämueh, da nocca tecca ma ho, mahiĕque, ti hioni que ca ti ma thĕ, ca ho nĕh, ca[n] neheh, ca tziyaheh : cah nocque tecque ingue ho, hinge hiĕq[ui], cah e quĕh, ca he[n]taheh.

[52 H cont.] ‘da nok’a to khä’yämhµ, ‘da nok’a tek’a ma ho, ma hyøke, ti hyoni ke ka ti mäthµ, ka honhµ, ka n-nehµ, ka tsiyahµ : kha nok’e tek’e hinge ho, hinge hyæke, kha e khµ, ka hentahµ.

khä’yä-mhµ; mät-hµ; hon-hµ; ne-hµ; tsiya-hµ; henta-hµ

J. Da nocco h[mu]. e[n].d[ios], que naquegue nocca e puetacaheh, nocca e potacaheh : yi quataga ma xiheh„noccan ta ĕteheh, nocca ca ta päthĕ nocque tecque ma ho, cah nocque tecque hinge ho,hingue hiĕque xi[n]n nocca xe ca ta tza[n]naheh, nocque tecque, nocca tacca quequecca nocca te[n]gü na tzo ma quĕhi, nocca na[n] ne nocque [n] dios : cah nocq[ue] tecque no te ttzo[n]naba y[n] muey, nocque hinna[n] ne nocq[ue] ndios.

[53] J. ‘Da nok’o hmü en dios, ke nakege nok’a e pøta-ka-hµ, nok’a e påta-ka-hµ : yi kwata-ga ma xi-hµ noka ta ‘øte-hµ, nok’a ka ta pät-hµ nok’e tek’e ma ho, kha nok’e hin n-nok’a xe ka ta tsanna-hµ, nok’e tek’e, nok’a ta-k’a ke kek’a nok’a tengü na tså ma kµhi, nok’a na n-ne nok’e en dios : kha nok’e tek’e no te ts’onnaba in mµy, nok’e hin nan n-ne nok’e en dios.

pøta-ka-hµ; påta-ka-hµ; xi-hµ; ‘øte-hµ; pät-hµ; tsanna-hµ

K. Nocco tecco angu gayo, angü ti muemabi„ nocco ma quähni, ni na ttĕte : da co q[ue]que thäti ocahñäy, thäti na ĕte, na hä y hia : da tze na ĕte, nocque tecque ti„ muemabi nocque ni na ttĕte.

[54] K. Nok’o tek’ angü gayo, ngü ti mømabi nok’o ma khwäni, ni na t’øte : ‘da ko keke thäti o khä’ñäy, thäti na ‘øte, na hä i hyä : ‘da ts’e na ‘øte, nok’e tek’e ti mømabi nok’e ni na t’øte.

L. Cah nocco ma muheh en dios, ti yotibi, ti háttabi nocq[ue] ni na ttĕte.

[55] L. Kha nok’o ma hmü-hµ en dios, ti yotibi nok’e ni na t’øte.

ma hmü-hµ “nuestro señor”;

M. Nona queq[ue]nna, tze ti nĕni, o ca paate, o ma me[n]muey, (tzeoma)

[56] M. Nona kekenna, ts’e ti nøni, o ka paate, o ma me n-mµy,

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

(M. cont.) tze o ma ni capheni, tze na hü y[n] muey, tze„ o mame a ttĕte.

[56 M. cont.] ts’e o ma ni käphëni, ts’e na hü in mµy. ts’e o ma me a t’øte.

N. Cah nocco tecco hinga[n] guga yog[ue] a, nocca hinga [n]gü ti cahna : nocco na petho, na e[n]tho, nocco na he[n]tatho, nocq[ue] tecq[ue] ti muemabi nocq[ue] ni na ttĕte : nona co que[n]na, angü hi[n] mo cähyäy, angü no phani ti pueni : da nocca no phani na hänyatho nocca no cähyäy, da hi[n]ga hiy cah, nocca ni na ttĕte, co ne[n] hieta xi nocque yo ca tzate.

[57] N. Kha nok’o tek’o hinga ngü ga yo ge ‘ä, nok’a hinga ngü ti kha nä : nok’e na pe-tho, na ‘ën-tho, nok’o na hønta-tho, nok’e tek’e ti mømabi nok’e ni na t’øte : nonä ko kenna, ‘angü no phani ti pøni : ‘da nok’a no phani na hänya-tho nok’a no khä’yäy, da hinga hi i kha, nok’a ni na t’øte, ko ne n-hyeta xi nok’e yo ka tsate.

O. Que naq[ue]gue„ pi yëna nu o nayä o David, {ps[almo] 48}

[58] O. Ke nakege, pi ‘yënä nu o na yä o David, {ps[almo] 48}

P. Nocco cähyäy que naq[ue]gue nocq[ue] yo netzoq[ui] ti[n] hieguivi nocq[ue] yo phani, nocq[ue] yo ca tzate.

[59] P. Nok’o khä’yäy ke nakege nok’e yo ne-ts’oki ti n-hyægi-wi nok’e yo phani, nok’e yo ka tsate.

hyægi-wi (dual);

Q. {Comparatio} Nobue xoo q[ue]n nü, nocco tze no tzĕtaya, no ĕnya, nocco tze no[n]buecue, noccon„gü no ca tzáte nobuecq[ue] ta q[ue] päti : va q[ue]n nĕpo cähyäy, va o cähñäy?[2] va hi[n]ga noca tzáte tho nobuecq[ue] ca q[ue] päti?

[60] Q. {Comparatio} No’bµ xo’o ke n-nü, nok’o ts’e no tsĕta-ya, nok’o ts’e no n-bøkwæ ta ke päti : wa ke n-nøpo khä’yäy, wa o khä’ñäy? wa hinga no ka tsate-tho no’bµk’e ka ke päti?

R. {Comparatio} Cah nobue ta xóo q[ue]n nü, na ta[n]ga yo[n] yäni nocca no nepo a[n] ttzo, va o cähñäy? va hi[n]ga no ba tzĕtitho, qui[n] nĕpe, nocca tze xĕca q[ue]bue ayo buehoy, ayo te buehoy ati pue[n]ttzi, a„ti ta[n]ni?

[61] R. {Comparatio} Kha no’bµ ta xo’o ke n-nü, na ta n-ga yo n-yäni nok’a no nepo an ts’o, wa o khä’ñäy? wa hinga no ba tsĕti-tho, kin nĕpe, nok’a ts’e xø ka ke’bµ ayo bøhåy. ayo te bøhåy ati pµnts’i, a ti tanni?

S. {Comparatio} Nobue ta xóo q[ue]nnu, nocca„

[62] S. {Comparatio} No’bµ ta xo’o ke n-nü, nok’a

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

(S cont.) noca tziya me xi, nocco tze ti ĕni, nocco [n]gü na te na xan ttzi nocco betipephi, nocco tecco a[n]gu na va ni ne[n]yätti, va ni ne[n] o[n]ni, nocca to cähyäy nobue q[ue] ta ga phäti? va hi[n]ga[n]gunate no[n] mi nih, nocca na tza ete ta ti?

[62 S cont.] no ka tsiya me xi, nok’o ts’e ti ‘µni, nok’o ngü na te na nants’i nok’o beti-pæphi, nok’o tek’o angü na va ni ne n-yät’i, wa ni ne n-‘ånni, nok’a to khä’yät no’bµ ke ta ga phäti? wa hinga ngünate no n-mi hni, nok’a na tsa ‘øte ta ti?

T. Cah nocca tze na vixte, nocca tze ma pite, no[n] me[n]nihia : nocco dan cähyhäytho nobue xobue angu ta cah nocca no muhü, nocca tze ne buena„cue, nocca tze na hote.

[63] T. Kha nok’a ts’e na wïxte, nok’a ts’e ma pite, no n-menni hya : nok’o ‘da n-khä’yäy-tho no’bµ xo’bµ angü ta kha nok’a no mühü, nok’a ts’e ne bøna kwæ, nok’a ts’e na hote.

V. nobue xobue cóma[n]gu no ba tzĕti, nocca tze ne va[n]na vi yo ttzo : cah nobue xobue angu no[n]yë, no ma matza no tzĕbi, nocca tze netziya, na[n] náttzi nocq[ue] ma me[n]méti, ama me[n] tteni.

[64] V. no’bµ xo’bµ ko’ma ngü no ba tsµti, nok’a ts’e na wa n-na  wi yo ts’o : kha no’bµ xo’bµ angü no n-yë, no ma masa no tsĕdi, nok’a ts’e ne-tsiya, na n-näts’i nok’e ma men-mæti, ama men-t’ëni.

X. Nocco tecco angü na, va o cähyäy nobue cq[ue] ca q[ue] pati?

[65] X. Nok’o tek’o angü na, wa o khä’yäy no’bµ-k’e ka ke päti?

Y. Va ti puehĕ nocco ni maca ta en dios? da thäti„ co tze ti puehĕ nocca no ta nocca no ĕxquah.

[66] Y. wa ti pøhø nok’o ni mäkä ta en dios? ‘da thäti ko ts’e ti pøhø nok’e no ta nok’a no ‘µxkhwa.

Z. Cah nona da tze no é a ttzoni, no be yĕtta ya : da noye ca päti nobue mayabue, nocco yti nĕni e Philosophos, tze ma na pe[n]matu mahä no na ma ho nayo, an cahma y[n] niti q[ue] ma ne[n] tzopho,

[67] Z. Kha nona ‘da ts’e no ‘e a ts’oni, no be yµt’a-ya : ‘da no ye ka päti no’bµ ma-ya’bµ, nok’o iti nøni e Philosophos, ts’e ma na menmatü mähä no na ma ho na ‘yo, an kha’ma i n-niti ke ma me n-tsopho,

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

(Z. cont.) an cahma y[n] guĕti ata ma[n]ga y[n] ñäni, e ma tu[n]tahi nocq[ue]tto tzĕquä ata opho : hĕn mahä ángumate ayo bexüy ma ni yo. & Cah nocaheh, no ga ma hiattzi nobue q[ue] ti buepueh, nobuecque ti yoheh : tze a[n] cahma y[n] guĕti, a ba tu[n]tahi buecqy boy no„cca[n] cäh a hia ta ĕthĕ, nocca tze ma ho, tze ma hiĕq[ui], nocca tze ti hápate ma hia.

[67 Z. cont.] an kha’ma i n-gµti ata manga i n-ñäni, e ma tuntahi nok’e t’o-tsµkwä ata ‘opho : høn mähä angü mate ayo ‘bæxüy ma ni ‘yo. & Kha no-ka-hµ, no ga ma hyats’i no’bµ-k’e ti ‘yo-hµ : ts’e an kha’ma i n-gµti, a ba tuntahi ‘bµ k’i ‘båy nok’a n-khä a hya ta ‘øthµ, nok’a ts’e ma ho, ts’e ma hyĕki, nok’a ts’e ti hapate ma hyä.

no-ka-hµ; ‘øthµ; ‘øthµ;

A. Cah nocq[ue] mi ca xonahbateheh, da hi[n]ga xo ta cco, da co tzeq[ue]gue nocq[ue] apostol nocq[ue] ni ti pue[n]ga hia e[n] dios.

[68] A. Kha nok’e mi ka xåhnabate-hµ, ‘da hinga xo ta k’o’da ko ts’e kege nok’e apostol nok’e ni ti pĕnga hyä en dios.

xåhnabate-hµ;

B. Cah nocca tze na vixte, nocca tze ma tzu[n]hdo, da nocco h[mü]. e[n]. i[es]u. x[rist]o. e[n] dios ni batzi, tze co q[ue[ tzehe nocco ata xonahcaheh nogua y xi, hi[n]ga q[ue] hĕntho, hi[n]ga q[ue]q[ue]tho ni na hiatho, q[ue] xi[n] ma ne tho ni ta cah tho, anin na yo tho.

[69] B. Kha nok’a ts’e na wïxte, nok’a ts’e ma tshündå, ‘da nok’o hmü en Jesuchristo en dios ni bätsi, ts’e ko ke tsøhø nok’o ata xåhna-ka-hµ nowa y xi, hinga ke høntho, hinga ke ketho ni na hyatho, ke xin ma ‘në ma ne-tho ni ta kha-tho, ani na ‘yo-tho.

xåhna-ka-hµ;

C. Da nocco ma ho o ma hiĕq[ui] e virtudes, có ma[n]gu nate ni maca q[ue]htho ata ópacaheh : cah nucaheh, có ma[n]gunate ta yo co güheh, ta vingüheh, hin ta na ĕthĕ hin„ ta na nuheh, hin na tzë yo ma doheh, co mangü ta yo godoheh, ta o tzen„(doheh).

[70] C. ‘Da nok’o ma ho o ma hyĕki e virtudes, ko ma ngünate ni ma ka kehtho ata ‘åpa-ka-hµ : kha nuka-hµ, ko ma ngünate ta yo ko gü-hµ, ta wi n-gü-hµ, hin ta na ‘øthµ hin ta na nü-hµ, hin na tsë yo ma då-hµ, ko mangü ta yo godå-hµ, ta o tsøn då-hµ.

‘åpa-ka-hµ; nuka-hµ; gü-hµ; ‘øthµ; nü-hµ; ma då-hµ; godå-hµ; tsøn då-hµ

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

(C. cont.) /doheh./

D. Yyu xo ta cah, tze te tzottzaheh : yyu, te[n]gu tze na[n] noho nocca no ma na godoheh, da hin ta[n] ne ca[n] nuheh, nocca te[n]gu tze ta na pu[n]na tze mueh, tana[n] be tzemueh, nocca te[n]gu ta na[n] yentta tze mueh ayo ni„tu.

[71] D. Yyu xo ta kha, ts’e te tsots’a-hµ : yyu, tengü ts’e na n-noho nok’a no ma na godå-hµ, ‘da hin ta n-ne ka n-nü-hµ, nok’a tangü ts’e ta na pünna tsemhµ, tana n-be tsemhµ, nok’a tengü ta na n-yent’a tsemhµ ayo nïtü.

tsots’a-hµ; godå-hµ; nü-hµ; tsemhµ;

E. Nocco ma muheh e[n] Jesux[rist]o. ata ho[n]caheh nogua y ximayämahoy, nocca tani nehuecatetho tepacaheh nona ma hetzi.

[72] E. Nok’o ma hmühµ en Jesuchristo, ata hon-ka-hµ nogwa i ximayä-mahåy, nok’a ta ni ne-hwëkate-tho te paka-hµ nona ma hëts’i.

hmühµ; hon-ka-hµ; paka-hµ;

F. Cah nogaheh ta yo[n]muen„tzi thuheh, angunate ta na nexaheh ani mih, ta na momueh ayo nitu, ta na[n] yenttaheh ayo nitu, nobuecque xĕ to ma na thogui ca nin tzäheh.

[73] F. Kha nogahµ ta yo n-mĕntsithü-hµ, angünate ta na nexa-hµ ani hmi, ta na måmhµ ayo nïtü, ta na n-yët’a-hµ ayo nïtü, no’bµk’e xø to ma na thogi ka ni n-tsä-hµ.

nogahµ; mĕntsithü-hµ; nexa-hµ; måmhµ; yët’a-hµ; tsä-hµ;

G. {S. Bernardino.} Va hinga [n]gucca, va hinga guacca, nocca y[n] mänocco sant Bernardo, no na ma ne me ttzopho mahä nu o ma muheh e Ie„su[christ]o, no na ma ne yëmba mahä.

[74] G. {S. Bernardino.} Wa hinga ngük’a, wa hinga gwak’a, nok’a in mä nok’o sant Bernardo, no na ma ne me ts’opho mähä nu o ma hmü-hµ e Jesuchristo, no na ma ne yëmba mähä.

hmü-hµ

O. (debe ser H.) O ma muhcquique, co ma mehoy”que, co me mana[n] niq[ui] nocco cotti o x[christ]iano nocque ni ca tzohnihbi, cóma[n]ngu„ pin tzopho, co mangu pi munttzi, pi[n] manbi, pin yëti, nocca hinte yë cäh (yäy)

[75] H. O ma hmü-k’i-ke, ko ma mehåy-ke, ko me mana n-niki nok’o kåt’i o Christiano nok’e ni ka tsohnibi, ko ma n-ngü pi n-tsopho, ko mangü pi münts’i, pi n-manbi, pi n-yëti, nok’a hinte yë khä’yäy-k’i :

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

(H. cont.) /(cäh)yäycqui :/ angutho nocca ta ta[n] ma buecue cqui.

[75 H. cont.] angutho nok’a ta ta n-ma bøkwæ-k’i.

J. A, ca tze ta me nugua, da nucaheh cotticaheh, có ma[n]gu ta ti hioheh ta ti máttaheh, ata pu[n]ca[n]mueyheh, cóma[n]gu pin godo, pin tedo nocca[n] ta ĕtheh, nocca[n] be xotana mamueh, a[n] be xo ta[n] nĕnĕh, da to cähyämueh : que naguegue da nocca ma ho ma hiĕque ta hétaheh, cóma[n]gü hinge ho nobuecque ta ga pathĕ : cah nocq[ue] hi[n]gue ho q[ue] tze ta na tzämueh ayo xi, cómaq[ue] xan ho nobuecq[ue] ta ga pathĕ : cah no na, da q[ue]naq[ue]tho nocca[n]gu ta cah, q[ue]nagueg[ue] da„ nocca ma a[n]i[m]aheh, yo ne tzoq[ui]tho pin tha[n]na yo buehoy, to ccuaxttaheh no dehe, to phomaba„heh yo hoy, to puexaheh yo puettey.

[76] J. A, ka ts’e ta me nugwa, ‘da nuka-hµ kåt’i-ka-hµ, ko mangü ta ti hyo-hµ ta ti mat’a-hµ, ata pünka n-mµy-hµ, ko mangü pi n-godå, pi n-tedå nok’a n-ta ‘øthµ, nok’a n-be xåta na ma mhµ, an be xo ta n-nønhµ, ‘da to khä’yämhµ : ke nagege ‘da nok’a ma ho ma hyĕke ta heta-hµ, ko mangü hinge ho no’bµk’e ta ga pat-hµ : kha nok’e hinge ho ke ts’e ta na tsäm-hµ ayo xi, ko make xa n-ho no’bµk’e ta ga pät-hµ : kha no na, ‘da kenaketho nok’a ngü ta kha, kenagege ‘da nok’a ma anima-hµ, yo ne-ts’oki-tho pi n-thänna yo bøhåy, to k’waxt’a-hµ no dehe, to phåmaba-hµ yo håy, to pøxa-hµ yo pøt’ëy.

nuka-hµ; kåt’i-ka-hµ; ta ti hyo-hµ; ta ti mat’a-hµ; ata pünka n-mµy-hµ; ta ‘øthµ; ta n-nønhµ; to khä’yämhµ; ta heta-hµ; ta ga pat-hµ; ta na tsäm-hµ; to k’waxt’a-hµ; to phåmaba-hµ; to pøxa-hµ

K. {Comparatio.} Nobue[n] ta na q[ue]nnate ma ho ma hóqui„ nepuete, pa ta pu[n]ga ni mih, pi xĕtta ni mih, pa ta ttzoca ni mih, pi xotta ni mih.

[77] K. {Comparatio.} No’bµ n-ta na kennate ma ho ma hoki ne-pøte, pa ta pünga ni hmi, pi xĕt’a ni hmi, pa ta ts’oka ni hmi, pi xot’a ni hmi.

L. Cah no na ti[n]nä, da q[ue] tze a[n]gunate, da tza ti ne cay xicca ni nahia, nocca xo co mä : da nocca ni[n]„muey da tze y tzoxa yo xi nocca no na yo athi.

[78] L. Kha no na tinnä, ‘da ke ts’e angünate, ‘da tsa ti ne ka i xi-k’a ni na hyä, nok’a xo ko mä : ‘da nok’a ni n-mµy ‘da ts’e i tsoxa yo xi nok’a no na yo athi.

M. Da nobue xe co quenu,

[79] M. ‘da no’bµ xe ko ke nü,

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

(M. cont.) nobue xé co que päti, nocca te[n]gu tze ne tzotate no ĕ, ti tu[n]mueyte nocca no na ya athi, da hin to que be[n]mabue, hin to que tzo xama ayo xi bue nocca nin muey.

[79 M. cont.] no’bµ xe ko ke päti, nok’a tengü ts’e ne tsotate no ‘µ, ti tünmµyte nok’a no na ya athi, ‘da hin to ke benma ‘bµ, hin to ke tsoxa ma ayo xi ‘bµ nok’a ni n-mµy.

N. Cah nocca tze ca te pa tzehe, nocca tengu tze na ta pu[n]ccaninmuey : nocque tecque que ca ta o[n]nicqui, tze ti hioni quin mä, qui xiqui.

[80] N. Kha nok’a ts’e ka te pa tsæhæ, nok’a tengü ts’e na ta punk’a ni n-mµy : nok’e tek’e ke ka ta ‘ånni-k’i, ts’e ti hyoni ki n-mä, ki xi-ki.

O. Collegial. Da xon ho cca, da ca thaticqui.

[81] O. Collegial. ‘Da xo n-ho k’a, ‘da ka thäti-k’i.

P. Cah nocca quenaquegue nocca ni hia, nocca ni na hia, noya manda gayo nocca que ta nan tzo tzehe, que ta nan yo[n]ni.

[82] P. Kha nok’a kenakege nok’a ni hyä, nok’a ni na hyä, noya man’da gayo nok’a ke a na n-tso tshæhæ, ke ta na n-‘yånni.

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

¶ Capi. III. Cá yti mä, da nocca no netzo[n] ma ĕ gua y ximayämahoy, hin na tzü : que tze na tzü„ nocca no ca hiote e tzoqui.

[83] ¶ Capi. III. Ka iti mä, ‘da nok’a no ne-tså n-ma ‘µ gwa i ximayä-mahåy hin na tsü : ke ts’e na tsü nok’a no ca hyote e ts’oki.

Padre.

Padre.

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

/Padre./ {Comparatio.} Ta me ma[n] ya xa, ta me xiqui nobue ta xopue ta ma ho, ta ma hóqui ama vä tĕni ca ca„ buey, cah nobuecque xĕ ti thogui cáquiti poho : cah nobue ta xóo ti puecca buecque, nocca co ca ta ca bue ayo[n] yäni nocque yo ca tzate, nocq[ue] yo cq[ue]ñä, nocque„ yo po tzĕ, nocq[ue] yo[n] nähcque nä : no ma ma tze yo mahtzähni, yo[n] mi nih, yo mühü : va ca ti yü bue, va qui[n] nebue? va hi[n]ga q[ue] ca ta be huécate tho, ca ca tu[n]muey?

[84] Padre.{Comparatio.} Ta me män-ya xä, ta me xi-ki no’bµ ta xo pøta ma ho, ta ma hoki ama wä-tøni ka ka ‘bµy, kha no’bµk’e x?o ti thogi ka ki ti påhå : kha no’bµ ta xo’o ti pøk’a bøk’e, nok’a ko ka ta ka ‘bµ ayo n-yäni nok’e yo ka tsate, nok’e yo k’ëñä, nok’e yo po tsĕ, nok’e yo n-nähk’e nä : no ma ma ts’e yo mahtsä hni, yo n-mi hni, yo ‘mühü : wa ka ti yü ‘bµ, wa ki n-ne’bµ? wa hinga ke ka ta be-hwëkate-tho, ka ka tünmµy?

A. Collegial. Da thäti, hinga ti yübue, hinga[n] nebue.

[85] A. Collegial. ‘Da thäti, hinga ti yü ‘bµ, hinga n-ne ‘bµ.

B. Padre. Cah nocca no„na yo athi, te ca ne peti, te ca ne päti? va hinga que tin hieguivi na, va hinga xi[n] ma[n]gu na?

[86] B. Padre. Kha nok’a nona yo athi, te ka ne-pæti, te ka ne päti? wa hinga ke ti n-hyægi-wi na, wa hinga xin mangü na?

C. Ta me ma xa, ta me„ nĕni xa : ntacca quequegue nocca tze na hóte? va q[ue]q[ue]cca no po tzĕ? no ma„ va q[ue]cca no tzithu ta[n]xu?

[87] C. Ta me mä xä, ta me nøni xä : ntak’a ke kege nok’a ts’e na hote? wa ke kek’a no potsµ? no mä wa kek’a no tsithü tänxü?

mä “decir”; nøni “explicar”; hote “asesino”; potsµ “víbora de cascabel”; tsithü “demonio”; tänxü “mujer”
[87] C. Díga por favor, explíca por favor, si es un asesino? o si es una víbora? o es una bruja?

D. Da thäti ma batzicq[ui]q[ue], q[ue] tze ma noho, nocca nehe tate, nocca na hote nocca no tzithu ta[n]xu?

[88] D. ‘Da thäti ma bätsi-k’i-ke, ke ts’e ma noho, nok’a ne-hetate, nok’a na hote nok’a no tsithü tänxü?

E. Da nobue ca ti e[n]ni, qui hiĕphi nocca no po tzĕ, que hĕntho ta„

[89] E. ‘Da no’bµ ka ti ‘ënni, ki hyµphi nok’a no po tsĕ, ke høntho ta

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

(E. cont.) tu nocca ni cähñäy : cah nocca ni a[n]i]m]a, da hinga há ta ga ta cah : cah nobue ca ti e[n]ni, no ma matza qui hiĕphi nocca no tzithu ta[n]xu : va hinga q[ue] xĕ ta ga[n] tutho nocca ni a[n]i]m]a? cah nocca ma me ho[n] cähñäy, va hi[n]ga xi xo bue q[ue] netho?

[89 E. cont.] tü nok’a ni khä’ñäy : kha nok’a ni anima, ‘da hinga ha ta ga ta kha : kha no’bµ ka ti ‘ënni, no ma matsa ki hyµphi nok’a no tsithü tänxü : wa hinga ke xø ta ga n-tü-tho nocca ni anima? kah nok’a ma me ho n-khä’ñäy, wa hinga xi xo ‘bµ ke ne-tho?

F. {Comparatio} Cah nobue co q[ue] thäti nocca no mah„tzähni : va hinga tze na picq[ui]?

[90] F. {Comparatio} Kha no’bµ ko ke thäti nok’a no mhatsähni : wa hinga ts’e na pik’i?

G. Cah nuna va hinga tze ma pite, none yĕ, nobue cah ta xi nahcq[ui], va te ma ayo nitu„ nocca ni a[n]i]m]a?

[91] G. Kha nuna wa hinga ts’e ma pite, none yĕ, no’bµ kha ta xi hna-k’i, wa te ma ayo nïtü nok’a ni anima?

H. Da bue hi[n]na.

[92] H. ‘Da ‘bµ hinna.

I. Cah nobue xo pue a[n] dehe[n] ttĕhĕ, xóo ca tin ttĕpavi nopue[n]hca[n]yoheh, nocco na pe[n]matu„ cq[ue] nocca no e tzoq[ui] : va hinga co tze no be pite, no ne yĕ, no ca xo[n] ma muey, nocca hinga[n]gu ta no mahtzähni : que nagueg[ue] da tze na ho ti beti ti pu[n]ni nocca ni a[n]i]m]a.

[93] I. Kha no’bµ xo pµ an dehen-t’øhø, xo’o ka ti n-t’øpa-wi no phµn-kan-yo-hµ, nok’o ma pënmatü-k’e nok’a no e ts’oki : wa hinga ko ts’e no be-pite, no ne yĕ, no ka xo n-ma mµy, nok’a hinga ngü ta no hmatsähni : ke nagege ‘da ts’e na ho ti ‘bæti ti pünni nok’a ni anima.

phµn-kan-yo-hµ;

K. Xin na nehe nobue ta xóo ta no[n]táte none yëthi, q[ue] te va[n] nacqui nocca no vino, nocca tze a[n] tzehni na hote : va q[ue] ti yüpe poho, va ta nin muey nate ca tetzi?

[94] K. Xi n-ma ‘nëhë no’bµ ta xo’o ta no n-tate no ne ‘yëthi, ke te wanna-k’i nok’a no vino, nok’a ts’e an ts’e hni na hote : wa ke ti yüpe påhå, wa ta ni n-mµynate ka te tsi?

L. Coll[egial].Va hinga päti, da que xa hinga tzi (tho?)

[95] L. Coll[egial].Wa hinga päti, ‘da ke xa hinga tsi-tho?

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

(L. cont.) /tho?/

M. Padre. Cah noya ma batzicq[ui]ue, nocca no tzëhy, nocca no vino : há ca que päti, va hinga tze no[n]tate no ne yëthi?

[96] M. Padre. Kha noya ma bätsi-k’i-ke, nok’a no tshëy, nok’a no vino : ha ka ke päti, wa hinga ts’e nontate no ne ‘yëthi?

tshëy “pulque”;

N. Va hinga[n] cahma y[n] niti xo co yĕte, da no ca hiote no ne tzoq[ui] ti cah, nocco tecco tze ta puni, tze ta ti.

[97] N. Wa hinga nkha’ma i n-niti xo ko ‘yøte, ‘da no ka hyote no ne ts’oki ti kha, nok’o tek’o ts’e ta püni, ts’e ta tï.

O. {Comparatio} Ta me xiqui xa, nobue ta xóo ta no nió na[n] neticque cacca ni yĕga, cah nobue xo hia nocca no espada : no qua[n]h buecäh, va hinga tze q[ui] tzu bue, qui tzu ma[n] nü nocca no qua[n]hbuecäh?

[98] O. {Comparatio} Ta me xi-ki xä, no’bµ ta xo’o ta no n’yo na n-neti-k’e kak’a ni ‘yµga, kha no’bµ xo hyä nok’a no espada : no khwanbøkhä, wa hinga ts’e ki tsü ‘bµ, ki tsü ma n-nü nok’a no khwanbøkhä?

nok’a no espada : no khwanbøkhä “la espada, el cuchillo de metal”;

P. Cah nocca„ no ĕxq[ua]h, va hi[n]ga tze thäti nonió? cah no„cca no cähni nocca no zithu ta[n]xu, va hi[n]ga q[ui] ne pete, va hinga q[ui] ne phäti co ma no qua[n]hbuecäh?

[99] P. Kha nok’a no ‘µxkhwa, wa hinga ts’e thäti no n’yo? kha nok’a no khäni nok’a no tsithu tänxü, wa hinga ki ne pete, wa hinga ki ne phäti ko ma no khwanbøkhä?

Q. Da thäti q[ue] tze noho ca quahy.

[100] Q. ‘Da thäti ke ts’e noho ka khway.

R. Da nocca no qua[n]hbuecäh, da q[ue] he[n]tho na ho nocca ma mé ho[n] cähñäy, cah nocca no cähni nocca no tzithu ta[n]xu có ma[n]gu nate da[n]ga xi ga[n] hotho : hi[n]ga q[ue]he[n]tho„nocca na ho nocca ma me ho[n]cähñäy, xin„netho na ho nocca ma me a[n]i[m]a.

[101] R. ‘Da nok’a no khwanbøkhä, ‘da ke høntho na ho nok’a ma me ho n-khä’ñäy, kha nok’a no khä’ni nok’a no tsithu tä[n]xü ko ma ngünnate danga xi ga n-hotho : hinga ke høntho nok’a na ho nok’a ma me ho n-khä’ñäy, xin ne-tho na ho nok’a ma me anima.

S. Cah nobue ta cotti ca[n] nĕni, hápue ta tzĕni, hápue ta ni tzegui nocca na hia, ha ta[n]gucque cäh ca[n] mä, ca[n] nĕni?

[102] S. Kha no’bµ ta kåt’i ka n-nøni, hapµ ta tsøni, hapµ ta ni tsegi nok’a na hyä, ha tangü-k’e khä ka n-mä, ka n-nøni?

T. Da thäti ma batzicqui„(q[ue])

[103] T. ‘Da thäti ma bätsi-k’i-ke

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

(T. cont.) /que,/ que tze ma ho, nobue ta xóo ta no nióte detta yo thay que te nihi, que te tzĕhni, que te nĕte nocca ni[n] muey : hinga que[n]gü„thohinga [n]gütho, nobue ta xóo no tzithu ta[n]xu ta no na ne hmihte tho ta no na ttziya tetho ti nétzacca ni[n] muey, nocca cóma[n]gü ta mihi, ti tzĕhni nocca ni[n] muey.

[103 T. cont.] ke, ke  ts’e ma ho, no’bµ ta xo’o ta no nyote-‘dæt’a yo thay ke te nihi, ke te tshøni, ke te nøte nok’a ni n-mµy : hinga kengü-tho hinga ngü-tho, no’bµ ta xo’o no tzithü tänxü ta no na ne hmite-tho ta no na ts’iya-te-tho ti netsa-k’a ni n-mµy, nok’a komangü ta mihi, ti tshøni nok’a ni n-mµy.

nyote-‘dæt’a “veinte y diez”; thay “rayo”;

V. Yyu, axi ma benate axi co ma quegue, tze pi[n] betzeni, pin mentahi nocca ni a[n]i[m]a, nobue tze ti ti ttaxagui : yo xtaq[ui]cca tze te ma tu[n]tahinocque xa[n] ĕ, ti ĕte ta ta caha y xi nocca ni cähñäy.

[104] V. Yyu, axi ma benate axi ko ma kege, ts’e pi n-be-tseni, pi n-mentahi nok’a ni anima, no’bµ ts’e ti ti t’axagi : yo xtaki-k’a ts’e te ma tüntahi nok’e xa n-‘µ, ti øte ta ta kaha y xi nok’a ni khä’ñäy.

X. Ma batzicquique ntaccaq[ui] quegue nocca ca[n] nu ma[n] ho, nocca ca[n] nu ma[n] hiĕq[ue], nocca q[ue] naquegue ca[n] neca ca yo athi?

[105] X. Ma bätsi-k’i-ke nta-k’a-ki kege nok’a ka n-nü ma n-ho, nok’a ka n-nü ma n-hyøke, nok’a ke nakege ka n-neka ka yo athi?

yo athi “afuera”;

Y. Va hin ga päti, nobue q[ue] cotti yti tzeti, y tihi nocca no nato a[n] tteni : nobue[n] ta na que[n]nate no tzibi cotti hápuĕ y gui tzĕ, nocca na cotti da[n] ga xiq[ui] nyütho, da[n] ga xiga[n] nettzätho nocq[ue] yo ti tzoqui?

[106] Y. Wa hin ga päti, no’bµ ke kåt’i i ti tseti, i tihi nok’a no na to an t’eni : no’bµ n-ta na kennate no tsibi kåt’i hapµ i gi tsø, nok’a na kåt’i ‘da n-ga xi-ki n’yü-tho, ‘da n-ga xi ga n-nets’a-tho nok’e yo ti ts’oki?

Z. Cah noya ma„ batzicquiq[ue], va  ca[n] ne da ta ga[n] nĕtzaccavi, va ca[n] ne da ca ta ca tzëvi? & Nobue ta ni thi, nobue ta cotti ta [n]bo ni[n]gu, ta na hĕ eni[n] meti, va hinga tze qui pe[n]matü, nocca ca te puehĕ?

[107] Z. Kha noya ma bätsi-k’i-ke, wa ka n-ne ‘da ta ga n-nĕtsa-k’a-wi, wa ka n-ne ‘da ka ta ka tsë-wi? & No’bµ ta ni thi, no’bµ ta kåt’i ta mbo ni ngü, ta na hĕ e ni n-mæti, wa hinga ts’e ki penmatü, nok’a ka te pøhø?

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

A. Cah no ma matza ca tana bue a[n]bo anegü, nobue tze xocata etu no biphi, va hinga q[ue] xta[n] tzĕhni co pa puehĕ, co ba pue an tzeti, co„ ba cco[n]can tzeti?

[108] A. Kha no ma matsa ka tana ‘bµ ambo angü, no’bµ ts’e xo ka ta et„u no ‘biphi, wa hinga ke xta n-tsøhni ko pa pøhø, ko ba pø an tseti, ko ba k’onka n-tseti?

B. Cah nocca ni a[n]i[m]a, nocca tze na vixte, nocca hinga te[n]gu ma[n] mäti, nocca cotti na[n] vitzi nocque ni[n] meti, e nin tteni, e ni hë, nocca ni cähñäy : va hingui tzupi, nocca hinga te yentta yo tzibi?

[109] B. Kha nok’a ni anima, nok’a ts’e na wixte, nok’a hinga tengü ma n-mäti, nok’a kåt’i na n-witsi nok’e e ni n-mæti, e ni n-t’eni, e ni hë, nok’a ni khä’ñäy : wa hingi tsüpi, nok’a hinga te ‘yënt’a yo tsibi?

vitzi “pasar”;

C. Yyu, axi co ma q[ue]gue, nocco tecco xe ta ga[n] moti„ nocca ni a[n]i[m]a : tze pi[n] me[n]tahi nocco tecco ti„ da[n] ma hĕti nocca no ne po a[n] ttzo : tze pi[n] be tzoni, nocco tecco ti yü pe poho nocca „ na[n] ĕgua y xi, da xĕ to pi thogui ta ni coh„hia nona ni[n]gü e[n] dios.

[110] C. Yyu, axi ko ma kege, nok’o tek’o xe ta ga n-måti nok’a ni anima : ts’e pi n-mentahi nok’o tek’o ti ‘da n-ma hĕti nok’a no ne po an ts’o : ts’e pi n-be tsoni, nok’o tek’o ti yü pe påhå nok’a na n-‘µ gwa i xi, ‘da xø to pi thogi ta ni khohya no na ni ngü en dios.

måti < phåti “guardar”;

D. Nogua tze y tzĕ tho, nocca no ti be huécate : cah nonĕ xĕ pi thogui no ti cohhia.

[111] D. Nogwa ts’e i tsĕ-tho, nok’a no ti be-hwëkate : kha nonµ xø pi thogi no ti khohya.

E. Collegial. Cah noya o ma tacquique, tze tan qua[n]hgan„ muey, na hü a[n] muey : hinna, hin to ma[n]da niti ta tzoca[n] muey nobuecca thi, da tze xo to ĕte nocca ti hiongui ti hionga ma xi.

[112] E. Collegial. Kha noya o ma ta-k’i-ke, ts’e ta n-khwänga mµy, na hü an mµy : hinna, hin to man’da niti ta ts’oka n-mµy no’bµk’a thi, ‘da ts’e xo to ‘øte nok’a ti hyongi ti hyonga ma xi.

F. Quenya tze xo tin nuya, da ma ti cácatho mahä, (ma)

[113] F. Kenya ts’e xo ti n-nü ya, ‘da ma ti kaka-tho-mähä, (ma)

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

(F. cont.) ma na[n] encatho mahä nocca no diablo : tze angu ga[n] pa ta ca[n]muey, da nobue co pueni, tze co[n]be[n]ma bue, co hio bue, tze co tzoca„mabue : noya ani mih nocque[n] dios, comangunate ti tinca hapue[n] hyĕhĕ, ti ti pue[n] yĕtzehe : tecque ca[n] mä, tecque cäh co ma xoti, co ma tzo[n] ma ĕgua, da y tzĕca tzĕ tho nocca ca ta ta behuécate : cah que tze ma noho nocca ca ta cohhia, ca ta me ti poho.

[113 F. cont.]  ma na n-‘ënka-tho mähä nok’a no diablo : ts’e angu ga n-pa ta ka n-mµy, ‘da no’bµ ko pøni, ts’e ko n-benma ‘bµ : ko hyo ‘bµ, ts’e ko tsokama ‘bµ : noya ani hmi nok’e en dios, ko ma ngunate ti tinka hapµ nhyøhø, ti ti pø n-yĕ tshæhæ : tek’e ka n-mä, tek’e khä ko ma xåti, ko ma tså n-ma ‘µ kwa, ‘da i tsĕka tsĕ-tho nok’a ka ta ta be-hwëkate : kha ke ts’e ma noho nok’a ka ta khohya, ka ta me ti påhå.

G. Padre. Noya ma batzicq[ui]que, que tze ta na poho, que tze ta na pa[n] ma[n] ho„ nocca ma ho nocca pi muebacq[ui] nocq[ue]n„ dios.

[114] G. Padre. Noya ma bätsi-k’i-ke, ke ts’e ta na påhå, ke ts’e ta na pa n-ma n-ho nok’a ma ho nok’a pi møba-k’i nok’e en dios.

H. Cah xo qui päti ma batzicq[ui]ue, da e yongu ĕti nocque to petacque, to nĕnnacqui.

[115] H. Kha xo ki päti, ma bätsi-k’i-ke, ‘da e yo ngü ‘ĕti nok’e to petak’e, to nønna-k’i.

J. Cah anda[n]gu ĕti ta mahä nocca to nĕnnacq[ui], nocca to qua[n]hmacq[ui] : cah noya xo qui[n] mä, xo q[ui]n nĕni, da xo hyu ni[n] muey.

[116] J. Kha an’dangü ‘ĕti ta mähä nok’a to nønna-k’i, nok’a to khwänma-k’i : kha noya xo ki n-mä, xo ki n-nøni, ‘da xo hyü ni n-mµy.

K. Cah nocca manda[n] gayo, hinga que co ma mécqui.[3]

[117] K. Kha nok’a man’da n-gayo, hinga ke ko ma me-k’i.

L. Collegial. Co ta na queccatho ta me päti, yo xta q[ui] cca, nobue cäh tan cah tho nocque„ quin mä,

[118] L. Collegial. Ko ta na kek’a-tho ta me päti, ‘yo xta ki k’a, no’bµ khä ta n-kha-tho nok’e ki n-mä,

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

(L. cont.) /mä,/ da xi[n] ma meda, xin ma ma[n] cahcque„ que ca ta o[n]nacqui.

[118 L. cont.] ‘da xin ma me’da, ni n-ma ma n-kha-k’e ke ka ta ‘ånna-k’i.

M. {Comparatio.} Da nocca tengu an” gattzitho nan tzaqui no na ma cähñäy, xin ma[n]gutho an cähahiatho nan tzaqui no na ma a[n]i[m]a.

[119] M. {Comparatio.} ‘Da nok’a tengü an gats’i-thho no n-tsaki no na ma khä’ñäy, xin ma ngütho an khä a hyatho na n-tsaki nona ma anima.

N. Padre. Xo ca q[ue]cca qui[n] mä, qui[n] nĕni ma batzicquique.

[120] N. Padre. Xo ka kek’a ki n-mä, ki n-nøni ma bätsi-k’i-ke.

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

¶ Cap IIII. Cá yti mä,cá yti nĕni : da nocco ma ho na yo, nocca ni anima, coma[n]gü anin vätĕni, ani nbo[n]tĕn ca gattzi nocco ma h[mü]. en Dios.

[121] ¶ Cap IIII. Ká iti mä, ká iti nøni : ‘da nok’a ma ho na ‘yo, nok’a ni anima, ko mangü ani n-wätøni, ani mbo tø n-ka gats’i nok’o ma hmü en Dios.

Padre. Cah nocca xe ca te päti nocque cotti ema ho ema hiĕque, nogua xe ca ta ca betzeni, nobue nan„ necca nin muey, can nĕnnacqui nocca na theti na mehya, nocco cotti o cähñäy tze na[n] nü, tze na päti, nocca tze y hü a mihte : ca ta yä ay xi,

[122] Padre. Kha nok’a xe ka te päto nok’e kåt’i ema ho ema hyøke, nogwa xe ka ta ka be-tseni, no’bµ mam mek’a ni n-mµy, ka n-nønna-k’i nok’a na thëti na hmeya, nok’o kåt’i o khä’ñäy ts’e na n-nü, ts’e na päti, nok’a ts’e i hü a hmite : ka ta yä ay xi,

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

/xi,/ ay xi ca hümaba na mehya, na theti, nocca ma väccani, nocca ma vätĕni : da angü yti mä nobuecca[n] cähahia.

[122 cont.] ay xi ka hü’maba na hmeya, na thëti, nok’a ma wäk’ani, nok’a ma wätøni : ‘da angü iti m„a no’bµ k’a khä a hyä.

A. {Ca[n]ti. 5} Da nocco ma ho na yo nocca ni a[n]i[m]a, no te hieca y xi nobuecca ma vätĕni, nobuecca ma väccani, nobuecq[ue] tze ama no ama hóqui, no„buecq[ue] cá ti poho, nobuecq[ue] cá na é anya, nobuecq[ue] cá ti cohyhia nocco ma h[mu] e[n] d[ios].

[123] A. {Canti. 5} ‘Da nok’o ma ho na ‘yo nok’a ni anima, no te hyeka i xi no’bµk’a ma wätøni, no’bµk’a ma wäk’ani, no’bµk’e ts’e ama no ama hoki, no’bµk’e ka i påhå, no’bµk’e ka na é an yä, no’bµk’e ka ti khohya nok’o ma hmü en dios.

B. Da a[n]gü ca[n] mä nocco ma muheh en dios, que ne tzopho nocco ma ho nin„ muey, na e[n]bi.

[124] B. ‘Da angü ka n-mä nok’o ma hmühµ en dios, ke ne tsopho nok’o ma ho ni n-mµy, na ‘ëmbi.

C. Mi ma maticq[ui]que, da xo to ehë nogua ma[n] väccani, nogua ma[n] vätĕni, ca to ba ti poho, to ba ehia, to ba ti cohhia.

[125] C. Mi ma mäti-k’i-ke, ‘da xo to ‘ëhë nogwa ma n-wäk’ani, nogwa ma n-wätoni, ka to ba ti påhå, to ba ‘ëhya, to ba ti khohya.

D. Cah nobuecca ni[n] vätĕni nocca ma h[mu] en dios, na[n] ne ti pu[n]ni nocca no ĕxquah, coma[n]gü ta yo yo[n] ma hoy na[n] neti cah, nobuecque cá tin buei tin yo nocque yo cqueñä, nocq[ue] yo ca tzate : da a[n]gü yti néqui nobuecca[n] cähahia.

[126] D. Kha no’bµk’a ni n-wätøni nok’a ma hmü en dios, na n-ne ti pünni nok’a no ‘µxkhwa, komangü ta ‘yo yo n-ma håy na n-neti kha, no’bµk’e ka ti n-bµy ti n-‘yo nok’e yo k’ëñä, nok’e yo ka tsate : ‘da angü iti neki no’bk’a n-khä a hyä.

E. Nocca no tzithu no na yä no Acab, pi te[n]nabi nocca ni[n] vävino, nocca ni[n] vä ei xi nu o ma ho ma hiĕq[ui] yn muey e Nabod : {Reg[is]. 3.}

[127] E. Nok’a no tsithü no na yä no Acab, pi tennabi nok’a ni n-wävino, nok’a ni n-wä ei xi nü o ma ho ma hyøke i n-mµy e Nabod. {Regis. 3.}

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

(E. cont.) nocca tze[n] buetho, an tzohtitho ta ta cah„ma väccani.

[127 E. cont.] nok’a ts’e n-‘bµ-tho, an tshoti-tho ta ta kha ma wäk’ani.

F. Cah nona ma batzicquiq[ue], tze ta me tzü, ta me tzu[n]do, be ta[n]gu ta ti cah cca ni xi nocca no ĕxquah : da q[ue] naq[ue]gue, nocca ne ne ti pue[n]ccagua, nocca q[ue]naq[ue]tho ni a[n]i[m]a, nocca[n] hünate ni[n] vätĕni en dios, ta yo [n]bo[n] mi peni ti pueni, ta yo xa[n]ttĕhĕ, ta yo xĕ ta ta cah : quenaque[n]ya, xeé yo te„ nocca na mehya.

[128] F. Kha nona ma bätzi-k’i-ke, ts’e ta me tsü, ta me tsündå, be tangü ta ti kha-k’a ni xi nok’a no ‘µxkhwa : ‘da ke nakege, nok’a ne ne ti pµn-k’a gwa, nok’a kenake-tho ni anima, nok’a n-hünate ni n-wätøni en dios, ta yo mbom mi peni ti pøni, ta yo xänt’øhø, ta yo xĕ[4] ta ta kha : kenakenya, xe’e yo te nok’a na hmeya.

G. Da nobue ta xo pueta ma väccani qui quĕtti, nobuecque co[n]hna pe[n]matü, nobuecque co[n]hti yünnibi, nobuecq[ue] co[n]hca to na vähi : va hingui[n] nü, da a[n]gutho, no be cacca yo yo[n]to, hinga te ne popate, hinga te ne cohhiabate, hinga hienete nyate, hi[n]ga hitinepate : hi[n]ga xo yĕte ma ho, te ma hóqui ta na dogui, ta na tĕngui, ta na tĕnmi.

[129] G. ‘Da no’bµ ta xo pøta ma wäk’ani ki kµt’i, no’bµk’e kho na penmatü. no’bµk’e khonti yünnibi, no’b’e khonka to na wähi : wa hingi n-nü, ‘da angütho, no be kak’a yo yonto, hinga te ne påpate, hinga te ne khohyabate, hinga hyenete nyate, hinga hitine-pate : hinga xo ‘yøte ma ho, te ma hoki ta na dågi, ta na tµngi, ta na tµnmi.

H. Nobue cäh hi ta na puettze, ta na dogui, que hĕntho nocque yo mintĕni, yo te cäh, yo na cähtti, xin ma nehe nocque meda yo caccangui, nocq[ue] hinga há ti hioni, nocque hi[n]ga hine„ (neh)

[130] H. No’bµ khä hin ta na pøts’e, ta na dågi, ke høntho nok’e yo ‘mintøni, yo te khä, yo na khät’i, xin ma ‘nëhë nok’e me’da yo kak’angi, nok’e hinga ha ti hyoni, nok’e hinga hi ne-hne.

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

(H. cont.) /neh./

J. Cah nobue tze ta be[n]matu, nocca to te yüni, nobue ta huähi : xi tze qui[n]„ nubue, tze quih yëtabue, nocca tengu tze ta ma ho, tze ta ne meya ta ta cah : tan cahma yn guĕti, ta ba tu[n]tahi ti boy, nocquecca quin nü e tĕni, nocquena tzätta ma quĕhi, nocque na neh : hi[n]ga hicá ta puettze nocque yo te cäh, yo mintĕni.

[131] J. Kha no’bµ ts’e ta benmatü, nok’a to te yüni, n’bµ ta hwähi : xi ts’e ki n-nü ‘bµ, ts’e khi ‘yëta ‘bµ, nok’a tengü ts’e ta ma ho, ts’e ta ne meya ta ta kha : ta n-kha’ma i n-gµti. ta ba tuntahi ti ‘båy, nok’ek’a ki n-nü e tøni, nok’e n-ts’a ma kµhi, nok’e na hne : hinga hin ka ta pøts’e nok’e yo te khä, yo ‘mintøni.

K. Xin ma[n]gu ma batzicquique, yoxi tze ta me yĕte, nocca na yo[n] guĕti ta[n] neca[n] ne micqui, nocca xi[n] to ma[n]da[n]„ nititze ca ca tza[n]ga yn yäni nocca ne xeca[n]beni, nocca ne xoti : da nocca ni[n] muey, nocca ni a[n]i[m]a, nobue ta na[n]gunate a„ ma väccani, ama vätĕni : tze ti hioni ta be[n]matu, nocca xe ta ca ta ca ha y xi : da quenaq[ue]gue nocca[n] betto to xicqui„da nocca no na yo athi, tze hingue ho, quenaguegue da co[n]h na pe[n]matu, co[n]hna yä.

[132] K. Xin mangü, ma bätsi-k’i-ke, yoxi ts’e ta me ‘yøte, nok’a na yo ngµti ta n-ne ka n-ne mi-k’i, nok’a xin to man’da niti ts’e ka ka tsanga i n-yäni nok’a ne xøkambëni, nok’a ne xåti, ‘da nok’a ni n-mµy, nok’a ni anima, no’bµ ta na ngünate ama wäk’ani, ama wätøni : ts’e ti hyoni ta benmatü, nok’a xe ta ka ta ka ha i xi : ‘da kenakege nok’a n’bæt’o to xi-k’i ‘da nok’a no na ‘yo athi, ts’e hinge ho, kenagege ‘da khon na penmatü, khon na yä.

L. Cah nucqui qui bue a[n]bo[n] ni„ gü, qui yo a[n]bo[n] ni gü : tze ca[n] nü, tze ca päti, da tze y be[n]matucqui : da nobue ta xo yĕ no ne tzoqui qui ti cah, nocca [n]gu to (ba)

[133] L. Kha nuk’i ki ‘bµ ambo ni ngü, ki ‘yo ambo ni ngü : ts’e ka n-nü, ts’e ka päti, ‘da ts’e i benmatü-k’i : ‘da no’bµ a xo yĕ no ne-ts’oki ki ti kha, nok’a ngu to

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

(L. cont.) ba puexa i xi nocca ni a[n]i[m]a? tze ca päti da ne mate tho no ti hecacqui, ma cahnate xe ca be ttzophocqui.

[134] (L. cont.) ba pøxa i xi nok’a ni anima? ts’e ka päti ‘da ne mät-tho no ti hëka-k’i, ma khanate xe ka be ts’opho-k’i.

M. Cah nobue hi[n]ga queca ne hianihia, da que xa ta bepacqui : „ cah nocque yo ni netzoqui, nobue[n] ta na[n] „gunate no te cäh nona cähtti, yo mi[n]tĕni, no tecque ttza yo buecäh, ne ttettzä yo buecäh.

[135] Kha no’bµ hinga ke ka ne hyä i hyä, ‘da ke xa ta ‘bæpa-k’i : kha nok’e yo ni ne-ts’oki, no’bµ ta na ngünate no te khä no na khät’i, yo ‘mintøni, no tek’e ts’a yo bøkhä, ne t’ets’ä yo bøkhä.

N. Cah nocca[n] dehe, nocca no te yünnabacca ni a[n]i[m]a, da e yo[n]guĕti, nocca[n]gu ca q[ue] nü, nocca[n] gua ma väccani ca q[ue] nü : {comparatio.} da nocca ma väccani, nocca ma hua[n]dehe, ca y pocca[n] dehe, nocca no ti yünnabi : xin [ma nehe] ma  ne yë ama hetzi, nocca no ti yünnabi, nobue q[ue] väi : xi[n] ma[n]gu nocca ni a[n]i[m]a, e yon gayo nocq[ue] ni dehe, nocq[ue] no ti yünnabi.

[136] N. Kha nok’a dehe, nok’a no te yünnaba-k’a ni anima, ‘da e yo ngµti, nok’a ngu ka ke nü, nok’a ngwa ma wäk’ani ka ke nü : ‘da nok’a ma wäk’ani, nok’a ma hwän-dehe, ka i po k’a dehe, nok’a no ti yünnabi : xin ma ‘nëhë ma ne yë ama hëts’i, nok’a no ti yünnabi, no’bµ ke ‘wäy : xin mangü nok’a ni anima, e yo ngayo nok’e ni dehe, nok’e no ti yünnabi.

O. Nocca na da[n] guĕti, quequegue nocca ni na ttzoni, nocca ni guido.

[137] O. Nok’a na ‘da ngµti, kegege nok’a ni na ts’oni, nok’a ni gidå.

P. Nocca na yo nguĕti, quequegue nocca ni gra[ci]a nocca h[mü] e[n] d[ios} ni ne[n] mäti en dios, en dios no te mäti, nocca ane xeca[n]beni no te dacaheh.

[138] P. Nok’a na yo ngµti, kekege nok’a ni gracia nocca hmü en dios, ni ne n-mäti en dios, en dios no te mäti, nok’a ane xøkambëni no te ‘dakahµ.

Q. Cah „ nocca ni na ttzoni, nocca ni guido, tze no[n] „ mäti, tze ma ho a[n] dehe, tze ma hiĕq[ue] a[n] dehe, nobuecca ni mih nocco ma h[mü] e[n] d[ios].

[139] Q. Kha ni na ts’oni, nok’a ni gidå, ts’e no n-mäti, ts’e ma ho an dehe, ts’e ma hyøke an dehe, no’bµk’a ni hmi nok’o ma hmü en dios.

R. Nona[n]„

[140] R. Nona[n]„

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

(R. cont.) /nonan/ dehe na, tze mati ma[n] mahä na o propheta„ o David : xĕ ca q[ue]bue a[n] xu[n]bue a[n] xu[n]bue que ma ne yünnaba mahä no na ni a[n]i[m]a.

[140] (R. cont.) dehe na, ts’e ma ti män-mähä na o propheta o David : xø ka ke’bµ an xün’bµ an xün’bµ ke ma ne yünnaba mähä no na ni anima.

S. que naque[n]na, yëna. {ps[alm] 6} Laboraui in gemitu„ meo, lauabo singulas noctes lectu[n] meu[n], lachrimis meis stratu[n] meu[n] rigabo : n. t. An xu[n]bue a[n]xu[n]bue, ami na ttzo ni tho, ami guidotho ca ta yünnabi nona ma Anima.

[141] S. ke nakenna, ‘yëna. Laboraui in gemitu„ meo, lauabo singulas noctes lectu[n] meu[n], lachrimis meis stratu[n] meu[n] rigabo : n. t. An xün’bµ an xün’bµ, ami na ts’o ni tho, ami gidå-tho ka ta yünnabi nona ma anima.

T. Cah nona tze ma ne ma[n] mahä, có ma[n]gü ani cattzi nobue maca[n] pa[n] mahä, da na éna. {ps[alm] 41} Fuerunt mihi lachrimae meae panes die ac nocte. n.t. Nobue an xu[n]bue a[n] xu[n]bue, nobue ma pabue„ ma pabue, nocca mi na ttzoni, nocca mi g[ui]do, mi cattzi nobuecq[ue]q[ue] pete.

[142] T. Kha nona ts’e ma ne män mähä, komangü ani kats’i no’bµ ma ka pa mähä, ‘da na ‘ënä. Fuerunt mihi lachrimae meae panes die ac nocte. n.t. No’bµ, an xün’bµ an xün’bµ, no’bµ ma pa’bµ ma pa’bµ, nok’a mi na ts’oni, nok’a mi gidå, mi kats’i nobµ-k’e ke pete.

V. Angu ti hio[n]„ga ni xi ca ti cah, q[ue] tze te nĕnmi, te dog[ui] nobuecca y[n] yäni nocca ni a[n]i[m]a : cah nocq[ue] cotti yo na[n] hiaq[ui], nocq[ue] cotti yo na pothi, nocq[ue] yo ne tzoq[ui], q[ue] ta ta puni.

[143] V. Angü ti hyonga ni xi ka ti kha, ke ts’e te nønmi, te dågi no’bµ k’a i n-yäni nok’a ni anima : kha nok’e kåt’i yo na nhyaki, nok’e kåt’i yo na pothi, nok’e yo ne-ts’oki, ke ta ta püni.

X. Da nocca [n]gu a[n] dehe, quena ta ttaxag[ui] nocca ma hë nocca xa[n] hiaq[ui], nobue q[ue] ne beni : xi[n] ma[n]gu, nocca ni anima, que te hiegui nocque yo na[n] hiáqui nocq[ue] yo na pothi, nocq[ue] yo na[n] tziq[ui], nocca„  (ni guido.)

[144] X. ‘da nok’a ngü an dehe, kena ta t’axa-gi nok’a ma hë nok’a xa nhyaki, no’bµ ke ne bëni : ni n-mangü, nok’a ni anima, ke te hyægi nok’e yo na nhyaki nok’e yo na pothi, nok’e yo na n-tsiki, nok’a ni gidå.

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

(X. cont.) /ni guido./

[145]

Y. Da nocca. Xi na nehe nocca[n] dehe, da q[ui] na ta püni nocca[n] ttopho : q[ue] xi[n] magütho nocca ni g[ui]då, q[ue] na ta puni nocq[ue] yo ttopho nocca no ĕxq[ua]h, nocca e yopho nocq[ue] yo ni ne tzoq[ui].

[146] Y. ‘Da nok’a. Xi na ‘nëhë nok’a ndehe, ‘da ki na ta püni nok’a nt’opjo : ke xin mangütho nok’a ni gidå, ke na ta püni nok’e yo t’opho nok’a no ‘µxkhwa, nok’a e ‘yopho nok’e yo ni ne-ts’oki.

Z. Nobue tze co ca tzoni, nocq[ue] cotti yo ĕxq[ua]h cóma[n]gu ni g[ui]dotho que pue[n]tti, que„ ti ca no dehe.

[147] Z. No’bµ ts’e ko ka tsoni, nok’e kåt’i yo ‘µxkhwa komangü ni gidå-tho ke pµnt’i, ke ti ka no dehe.

& Da a[n]gu q[ue] ne ca y xi, nu e Pharao[n], {Figura Ex[od]o 14} nobue me tu a yo dehe, xin [ma nehe] no ye mi hmunate.

[148] & ‘Da angü ke ne ka y xi, nu e Pharaon, no’bµ me tü ayo dehe, xin ma ‘nëhë no ye mi hmünate.

A. Xin [ma nehe] ta ni na tzonitho ta„ huëtti nocca no tzibi, nocca na[n]gunate yo„ netzoq[ui]tho na tzë nocca no ni cähñäy.

[149] Xin ma ‘nëhë ta ni na tsoni-tho ta hwët’i nok’a no tsibi, nok’a na ngünate yo ne-ts’oki-tho na tsë nok’a no ni khä’ñäy.

“y también tu llanto apagará el fuego”

B. Da nobue q[ui]ntzëcca ni[n]gü, q[ue] xa ca the nocca ndehe nocca ca te huëtti, {Comparatio.} xi[n] ma[n]gutho, no„bue yo netzoq[ui]tho a[n]gu ga tzë nocca no nicähñäy : ti hio[n]ga ni xi, q[ue] xa ca ca tzoni, q[ui] téme ni guido, nocca ca te huëtti, q[ui] ti pu[n]ni, qui ye„tti nocque tecque tin necq[ue], ti tziyacqui nocca ni hon cähñäy.

[150] B. ‘Da no’bµ ki ntsøk’a ni ngü, ke xa ka the nok’a ndehe nok’a ka te hwët’i, xin mangü-tho, no’bµ yo ne-ts’oki-tho angü ga tsë nok’a no ni khä’ñäy : ti hyonga ni xi, ke xa ka ka tsoni, ki té ni gidå, nok’a ka te huët’i, ki ti pünni, ki yet’i nok’e tek’e ti n-nek’e, ti tsiya-k’i nok’a ni hi n-khä’ñäy.

C. hin ta[n] ne ca[n] nĕni nocca ma[n]da[n]guĕti, que tze ma noho, q[ue]„tze ma mäti nocca ni na tzoni, nocca ni„ guido, nocca na tzoni„ nocca ni anima, nobue que beni[5]„ „ „ „ „

[151] C. hin ta n-ne ka n-nøni nok’a man’da ngµti, ke ts’e ma noho, ke ts’e ma mäti nok’a ni na tsoni, nok’a ni gidå, nok’a na tsoni, nok’a ni anima, no’bµ ke bëni

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

(C. cont.) nona mahetzi,[6] nocca tze ne ne, ne tziya nocca maxto ma[n] matho, nocca tze ne tzi„ya, nocca xto ma[n]te, ta ma q[ue]cca ta ta[n] ne, ta hiĕphi nocca ni ma que[n] thativi nocq[ue[ Jesu[christo].

[152] (C. cont.) nona ma-hëts’i, nok’a ts’e ne-ne, ne-tsiya nok’a ma xto ma n-ma-tho, nok’a ts’e ne-ts’iya, nok’a xto mante, ta ma kek’a ta ta n-ne, ta hyµphi nok’a ni ma ke nthätiwi nok’e Jesuchristo.

ma-hëts’i “cielo”; ne “querer”; tsiya “desear”; hyµphi “abrazar”; nthätiwi “casar; contestar”

D. Nona na tzoni na, tze na „ vixte, hinga temangutho, hinga hia[n]gu nocca na[n] mäti.

[153] D. Nona na tsoni na, ts’e na wixte, hinga temangü-tho, hinga hyangü nok’a na n-mäti.

E. Yyu, axi ma hĕntho, axi coma quegue, nocco tecco tze na päti, tze na tzënguin muey, tze ani nen u[n]ni, ani na be tzeni, nocco tecco, nocco hapuecque y buey, nocco hapue„ cquey yo nocca a[n]gu ga tzo[n]na.

[154] E. Yyu, axi ma høntho, axi ko makege, nok’a tek’o ts’e na päti, ts’e na tsøngi n-muey, ts’e ani nen-‘ünni, ani na be-tseni, nok’o tek’o nok’o hapµk’e i ‘bµy, nok’o hapµ k’e i o nok’a angü ga tsonna.

F. Cah nocca na yo [n]gayo an dehe, nocca no ti yün„ni gr[aci]a e[n] d[ios] : cah nona, nocca te[n]gu tze na[n] mäti, hinga xicca máhia, hina[n] nĕnnacca ma ya, hi[n]ga ti qua[n]hnacca ma ya : da tze ma noho na hia, nocca te mäh, nocca to te qua[n]hni : q[ue] he[n]tho tin mä, tin nĕni, q[ue] hĕntho ti xicqui, co hĕ[n]tho nocq[ue] ni batzi en dios„que no te yünnabi nocque ni anima.

[155] F. Kha nok’a na yo ngayo an dehe, nok’a no ti yün ni gracia en dios : kha nona nok’a tengü ts’e na n-mäti, hinga xi-k’a ma hyä, hin an nønna-k’a ma yä, hinga ti khwäna-k’a ma yä : ‘da ts’e ma noho na hyä, nok’a te hmä, nok’a to te khwäni : ke høntho ti n-mä, ti n-nøni, ke høntho ti xi-k’i, ko høntho nok’e ni bätsi en dios ke no te yünnabi nok’e ni anima.

G. Nona [n]dehe na, nobue q[ue] te buecq[ue] hi[n] yĕ, nobuecque hi[n]ga te y cah, nobuecq[ue] hi[n]ga„

[156] G. Nona ndehe na, no’bµ ke te ‘bµ-k’e hin’yµ, no’bµ-k’e hinga te i kha, no’bµ-k’e hinga

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

(G. cont. ) hi y boti, hinga cána ehe, hinga cána[n] neta tzĕni, hinga cá na[n] ne ta yĕtti nocq[ue] dios.

[157] hin i ‘båti, hinga kana ‘ëhë, hinga kana ne ta tøni, hinga kana n-ne ta ‘yµt’i nok’e en dios.

H. Nuna ndehe na, o datho noo q[ue] ndios yti ü„ni, yhóte.

[158] H. Nuna ndehe na, o ‘datho no’o ke en dios iti ‘üni, i hote.

J. Cah ca ütacq[ue], nocca ma yüdehe noccaba nehi, nobuecque ba ehe : da quequegue nocca ne xeca[n]beni.

[159] J. Kha ka ‘üta-k’e, nok’a ma yüdehe nok’a ba ne-hi, no’bµ-k’e ba ‘ëhë : ‘da kekege nok’a ne xøkambëni.

K. Cah nocca ne xeca[n]beni, cá ma[n]gü ma yu[n]dehe, co ma[n]gu e quĕndehe, nobueq[ue] cá y pueni, nobuecque na pacca[n]dehe, y pueha ni xi, ana tzënga yn ñäni nocquen Dios : cah nocque cotti ti hio[n]ga ni xi, nocque qui ópi nocque[n] dios, da cotti cá no ti daccabuecque.

[160] K. Kha nok’a ne-xøkambëni, ka mangü ma yündehe, komangü e kµndehe, no’bµ-k’e ka i pøni, no’bµ-k’e na pak’andehe, y pø ha ni xi, ana tsønga i n-ñäni nok’e en dios : kha nok’e kåt’i ti hyonga ni xi, nok’e ki ‘åpi nok’e en dios, ‘da kåt’i ka no ti ‘da-k’a-‘bµ-k’e.

kµndehe, kµnthe “nadar”;

L. Va xe ca ta nĕnnacqui, va xé ca ta petacque nocque[n] cahma y[n] guĕti e ma ho e ma hiĕque yti üni nocco ma muheh en Dios, nobuecca ne xecanbeni?

[161] L. Wa xø ka ta nønna-k’i, wa xø ka ta pea-k’e nok’e en kha’ma i ngµti e ma ho e ma hyøke iti ‘üni nok’o ma hmühµ en Dios, no’bµ-k’a ne-xøkambëni?

M. Da hingue betetho.

[162] M. ‘Da hinge bete-tho.

N. Va can mä, va can nĕni noccon cahcco, nocco hangucco ane xecanbenitho, a„ne can man huehitho, pa ta puni„ pa ta thoti nocque yo netzoqui?

[163] N. Wa ka n-mä, wa ka n-nøni nok’o n-kha-k’o, nok’o hangü k’o ane-xøkambëni-tho, ane ka n-ma n-hwëhi-tho, pa ta püni, pa ta thoti nok’e yo ne-ts’oki?

O. há ca ta pete, há ca „ „

[164] O. haka ta pete, haka

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

(O. cont.) há ca ta nĕni, nocco ha[n]cahcco to que tu mahä nogua y ximayämahoy, nobue hin„ ta ne xeca[n]benitho to que puehe, toque„ pueye?

[165] (O. cont.) haka ta nøni, nok’o hankha k’o to ke tü-mähä nogwa i ximayämahåy, no’bµ hin ta ne-xøkambëni-tho to ke pøhø, to ke pø yø?

P. Tanda netho, tanda nga hia tho ta[n]da[n]matho que da ca ta nĕntho.

[166] P. Tan’da ne-tho, tan’da nga hyä-tho tan’da n-mä-tho ke ‘da ka ta nøn-tho.

Q. Da nugua y ximayämahoy, co hoccota quegue ta xoyĕ ta[n]da[n]guĕti, tze ma ho, tze ma hiĕque ti cah, quequetho, que„ he[n]tho nocca ne xeca[n]beni.

[167] Q. ‘Da ngwa i ximayämahåy, ko ho-k’o ta kege ta xo yø ta’nda ngµti, ts’e ma ho, ts’e ma hyøke ti kha, keke-tho, ke høntho nok’a ne-xøkambëni.

R. Da nocca ne xeca[n]beni, na tzoqui, na[n] vittzi nocq[ue] meda e maho e ta cah, e ma hóqui e ta cah.

[168] R. ‘Da nok’a ne-xøkambëni, na ts’oki, na n-wits’i nok’e me’da e ma ho e ta kha, e ma hoki e ta kha.

S. Noccoo ti xeca[n]beni, na[n] nĕn ma[n] ho nocque ndios : tze ti enahba[n]ya.

[169] S. Nok’o oti xøkambëni, na n-nøn ma n-ho nok’e en dios : ts’e ti ‘ënäba n-ya.

T. Nocco oti xeca[n]beni, tze ti huequi, tze na[n] numa[n] huehi nocque nin mi cähñäyvi.

[170] T. Nocco oti xøkambëni, ts’e ti hwëki, ts’e na n-nü ma n-hwëhi nok’e ni n-mi-khä’ñäy-wi.

V. Nocco ti xeca[n]beni, tze ti po tzehe, tze yti nhueca tzehe.

[171] V. Nok’o ti xøkambëni, ts’e ti på-tsæhæ, ts’e iti nhwëka-tsæhæ.

X. Nocco o ti xecanbeni, hingo[n] cahma y[n] cähñäy tho hi[n]ga[n] cahtacco nocco ti huéqui : tze cotti„ tho ocähñäy ma phottzi, ti huequi : tze thäti ntte[n]mey nocca ne xecan„ beni, {Mat[eo] 13} nobue ocan sancto Eva[n]gelio

[172] X. Nok’o o ti xøkambëni, hin n-kha’ma i n-khä’ñäy-tho hinga n-khata k’o nok’o ti hwëki : ts’e kåt’i-tho o khä’ñäy ma phåts’i, ti hwëki : ts’e thäti n-t’ëmmëy nok’a ne-xøkambëni, {Mateo 13} no’bµ o ka n-sancto Evangelio

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

(X. cont.) yti nĕni, que ne ntzopho nocca„ ma ma ancca nca[n]to, ma muexi hay, nocca tze na thoni, nocca tze na neh, na ti tziya.

[173] iti nøni, ke ne-tsopho nok’a ma mä ank’a ncanto, ma mµxihay, nok’a ts’e na thoni, nok’a ts’e na hne, na ti tsiya.

Y. Da nocco tecco tan nü : cotti ta hie[n]ti, hinga te to ma ne, que he[n]tho, que ta he[n]tho„ que te hyü y[n] muey.

[174] Y. ‘Da nok’o tek’o ta nnü : kåt’i ta hyënti, hinga te to ma ne, ke høntho, ke ta høntho ke te hyü i n-mµy.

Z. Da nocca [n]gü nobuecäh xa[n] mäti, ti hioni : cah nocca no me buetzäna que tze xa[n] mäti : cah nocca ni ttaxa ca bohocäh, va hin na[n] vittzi nocca no ne buetzäna, nocca na[n] mäti?

[175] Z. ‘Da nok’a ngü no bøkhä xa n-mäti, ti hyoni : kha nok’a no me bøtsänä ke ts’e xa n-mäti : kha nok’a ni t’axa ka bohokhä, wa hin na n-wïts’i nok’a no ne bøtsänä, nok’a na n-mäti?

& Cah nocca [n]ccaxtta bohocäh, va hin na[n] ma[n] vittzi nocca [n]ttaxaca bohocäh, nocca na[n] mäti?

[176] & Kha nok’a nk’axt’a bohokhä, wa hin na n-ma n-wïtsi nok’a nt’axaka bohokh¨na n-mäti?

A. Cah noya cotti ya, va hin na[n] vittzi „ nocca [n]bettzi [n]quahy : xin [ma nehe] nocque tze e ma ho, tze e ma hiĕque, nocq[ue] tze e ma noho e ma muexihay?

[177] A. Kha noya kåt’i ya, wa hin na nwïts’i nok’a nbæts’i nkhway : xin ma ‘nëhë nok’e ts’e e ma ho, ts’e e ma hyøke, nok’e ts’e e ma noho e ma møxihay?

B. Da que xi[n] ma[n]gu tho nocca ne tzo[n] ma ĕ gua y xi da ma ho, da ma hiĕque, da ma ho ne tzo[n] ma ĕ : ma„ho, ma ttaxi nocca na ttzoni e tzoq[ui], no nĕ„ni, an thü, na tzë, na yottzi, na ntzüh nocca ne huecate, tze ma mäti nocca na tzohnabate : he[n] mahä nocca ne xeca[n]beni,cotti nan vittzi, da ca vixte, nocca tze„

[178] B. ‘Da ke xin mangü-tho nok’a ne tsån ma ‘µ gwa i xi ‘da ma ho, ‘da ma hyøke, ‘da ma ho ne-tsån ma ‘µ : ma ho, ma t’axi nok’a na ts’oni e ts’oki, no nøni an thü, na tsë, na yots’i, na ntshü nok’a ne hwëkate, ts’e ma mäti nok’a ne tshånabate : hen mähä nok’a ne xøkambëni, kåt’i na nwïts’i, ‘da ka wïxte, nok’a tse

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

(B. cont.) ne énahbanya nocquen dios, que tze ne[n] tzuh cabi nocca oti xeca[n]beni, que nen„ hieguivi nocque Angel : cah yo xta que cca nocca ti bue gua y xi : ti yo gua y xi : nocca ni cähyäy, he[n] mahä nocca ni a[n]i[m]a ane xeca[n]benitho y bue ani mih nocque[n] dios.

[179] (B. cont.) ne ‘ehnaba nya nok’e en dios, ke ts’e ne n-tshükabi nok’a oti xøkambëni, ke ne n-hyægiwi nok’e Angel : kha yo xta kek’a nok’a ti ‘bµ gwa i xi : ti ‘yo gwa i xi : nok’a ni khä’yäy, hen mähä nok’a ni anima ane xøkambëni-tho i ‘bµ ani hmi nok’e en dios.

C. Cah nocca tze na[n] mäti nocca ne xeca[n]„beni, que tze no ti cohhia, que no ti meti poho.

[180] C. Kha nok’a ts’e na n-mäti nok’a ne xøkambëni, ke ts’e no ti khohya, ke no ti me ti påhå.

D. Da nocco ti xeca[n]beni, tze a[n] cah ta cca, tze y tzĕca man hetho, tze ani nyäni tho, nocca ne néqui nocca na[n] me[n]méti, hinga co[n]gü, hinga [n]gutho, nocco ma me ti poho, nocco ti cohhia, nocco ti yëcähñäy, nocco y cah eni ca ttzi, nocco y cahni na ttzi dehe, nocco co quegue nocq[ue] na yä gua y xi. yo xta quecca nobuecäh ta quecque Emperadores.

[180] D. ‘Da nok’o ti xøkambëni, ts’e an khata-k’a, ts’e i tsµka ma n-he-tho, ts’e ani nyäni-tho, nok’a ne neki nok’a na n-men-mæti, hinga kongü, hinga ngütho, nok’a ma meti påhå, nok’o ti khohya, nok’o ti ‘yëkhä’ñäy, nok’o i kha eni ka ts’i, nok’o i kha ni na ts’i dehe, nok’o ko kege nok’e na yä gwa i xi. yo xta kek’a no’bµ khäta kek’e Emperadores.

E. Cah nucq[ue] ma batzicq[ui]que, tze e ma ho, tze a ma hóqui nobuecq[ue] qui buey, nobuecq[ue] q[ui] yo, nobuecq[ui] tze  queg[ue] xĕ ti thog[ui] qui ti xeca[n]beni, nobuecque ta na ngunate „ ta ni nvätĕni, nobuecque co ma ta na[n]gunatetho ta ni [n]väcca ni ta ta cah no„

[181] E. Kha nuk’e ma bätsi-k’i-ke, ts’e e ma ho, ts’e a ma hoki no’bµk’e ki ‘bµy, no’bµk’e ki ‘yo, no’bµ ts’e kege xø ti thogi ki ti xøkambëni, no’bk’e ta na ngünate ta ni nwätøni, no’bµk’e ko ma ta na ngünate-tho ta ni nwäk’ani ta ta kha no(k’e en dios)

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

(E. cont.) cque[n] Dios nocca ni a[n]i[m]a, nobuecq[ue] tze ane tĕn„yate, nobuecq[ue] tze ane ma yanate, nobuecq[ue] cá ti nyo nucquen Dios.

[182] (E. cont.) nok’e en Dios nok’a ni anima, no’bµk’e ts’e ane tønyate, no’bµk’e ts’e ane ma yanate, no’b’e ka ti nyo nuk’e en Dios.

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

¶ Capi. V. Cá yti mä, yti nĕni, nocque ncahma yn guĕti ena phäti nocq[ue] quatta y xi nocca[n] a[n]i[m]a, cóman[n]gunate a[n] cahma y[n] guĕti e tza tĕn ca ga ttzi, e tza mutza, nocque tze na tzĕti, ta cah : Xin ma nehe nocca na phäti tze na ttziya.

[183] ¶ Capi. V. Ka iti mä, iti nøni, nok’e nkha’ma i n-gµti ena phäti nok’e kwat’a i xi nok’a n-anima, ko ma n-ngünate an kha’ma i n-gµti e tsa tøn ka ga ts’i, e tsa mutsa, nok’e ts’e na tsµti, ta kha : xin ma ‘nëhë nok’a na phäti ts’e na ts’iya.

Padre. Cah nuya ma batzicquiq[ue], xo co yĕte, nocca tengu tze ti hio[n]ga ni xi, nocca xi[n] to ma[n]da[n] niti ca ca tzĕ ay nyäni ay xi tze quin mi ma manh tzaqui,

[184] Padre. Kha nuya ma bätsi-k’i-ke, xo ko ‘yøte, noka tengu ts’e ti hyonga ni xi, nok’a xin to man’da n-niti ka ka tsø ay nyäni ay xi ts’e ki n-mi mä hma ntsaki,

xi “cuerpo”;

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

(Padre cont.) qui, ca tin onna man tzaqui, ca ti nda[n] ma o[n]ni, que ca tenccanih nocca ne xécanbeni.

[185] (Padre cont.) (ki,)[7] ka ti n-‘ånna ma ntsaki, ka ti n’da n-ma ‘ånni, ke ka te nk’ahni nok’a ne xøkambëni.

A. Cah noya, que be ta me yĕte, ta me päti, tame hiani, ta me quĕh nocca ten„gu hi ca ta nepe tho, e ta[n]danyo ca ta ne„peti, qui pa[n] ma[n] noho : ta ma mäti nobuecque ca te päti, nobuecque ca te nü nocca no xoti¨nocca xin to manda[n] niti ca ca tza[n]ga yn ñäni.

[186] A. Kha noya, ke be ta me ‘yøte, ta me päti, ta me hyani, ta me khµ nok’a tegü hin ka ta nepe-tho, e ta n’dan’yo ka ta ne pæti, ki pa n-ma n-noho : ta ma mäti no’bµk’e ka te päti, no’bµk’e ka te nü nok’a no xåti nok’a xin to man’da n-niti ka ka tsanga i n-ñäni.

B. Da nocca [n]gü buecca ma uäccani, tze yti néca ma[n] ho nocque tze tĕnca ga ttzi : nobuecq[ue] tze y dogui, tze ede hetho : cá y tĕngui, y tĕnmi, yo ca quinocq[ue] tĕni, nobuecque yti co[n] na ntĕni.

[187] B. ‘Da nok’a ngü’bµk’a ma wäk’ani, ts’e iti nëka ma n-ho nok’e ts’e tønka ga ts’i : no’bµk’e ts’e i ogi, ts’e e dehe-tho” ka i tøngi, i tønmi, yo ka ki nok’e tøni, no’bµk’e iti kon na ntøni.

tønka ga ts’i “fruta”

C. Cah nobue xo ga ma bo tĕnca ga ttzi,nobue xo qui ti cah, xo qui tzĕti nocque ne y xi, e mutza, tze ane popate, ane cohhiabate, tze ane mayabate, tze ane tĕnyabate, tze ane éhiabate.

[188] C. Kha no’bµ xo ga ma ‘bo tønka ga ts’i, no’bµ xo ki ti kha, xo ki tsµdi nok’e ne ixi, e mutsa, ts’e ane påpate, ane khohyabate, ts’e ane mayabate, ts’e ane tønyabate, ts’e ane ‘ëhyabate.

D. Cah nocco te„cco cá na quĕtti, tze ti poho, tze na hümuey, angü na é anya, nocca ne nü nocque tĕnca ga ttzi, nocque ne y xi, nocque mutza : Da que xin ma ngutho ma tzicquique, nocco ca päti no„

[189] D. Kha nok’p tek’o ka na kµt’i, ts’e ti påhå, ts’e na hümµy, angü na ‘ë anya, nok’a ne nü nok’e tønka ga ts’i, nok’e ne ixi, nok’e mutsa : ‘Da ke xin mangütho ma tsik’ike, nok’o ka päti (no„)[8]

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

(D. cont.) nocca ni a[n]i[m]a yti nĕni, y hü ni thü, y tzë, y yottzi, y quatta ni na ntzüh : da nocca na[n] cahma y[n] gayo na päti, que ne pete, que ne päti nocque[n] cahma y[n] quĕti, nocque a ba tu[n]tahi y boy nocq[ue]  tza tĕnca ga ttzi, ema ménih e tza mutza.

[190] (D. cont.) nok’a ni anima iti nøni, i hü ni thü, i tsë, i yots’i, i kwat’a ni na ntshü : ‘da nok’a na nkha’ma i n-gayo na päti, ke ne pete, ke ne päti nok’e nkha’ma i n-kµti, nok’e a ba tuntahi i ‘båy nok’e tsa tønka ga ts’i, e ma mehni e tsa mutsa.

E. Cah nocco tecco y bue ay[n] ñäni, nocco na pe[n]matu, nocco na thä angua, tze ti po ayn ñäni, tze na hümuey ayn ñäni nocq [ue] ca pati.

[191] E. Kha nok’o tek’o i ‘bµ a i n-ñäni, nok’o na penmatü, nok’o na thä angwa, ts’e ti på a i n-ñäni, ts’e na hümµy a i n-ñäni nok’e ka päti.

F. Da thäti o ca nuhmatzü, xin [ma nehe] no ti ttĕpi.

[192] F. ‘Da thäti o ka hnü-ma-tsü, xin ma ‘nëhë no ti t’øpi.

G. Va hinga[n] niti co yĕte nocca ni hia, nocca ni na hia nocco sant Hieronimo : {Hiero. ad Paulinum.} nocca tengu que„tzuhcabi, ti yottzabi, ti nĕnnabi, na[n] nĕpa ni thü na[n] nĕn ma ho, na[n] ma[n] man ho„nocque ca pati.

[193] G. Wa hinga nniti ko ‘yøte nok’a ni hyä, nok’a ni na hyä nok’o sant Hieronimo : noka tengü ke tshükabi, ti yots’abi, ti nønnabi, na nnøpa ni thü na nnøn ma ho, na mmän ma n-ho nok’e ka päti.

H. Da ata opho, a opho, nocca te[n]gu nobue mayabue, tze ma ma„ tzuh ca thoni no ye ca päti : nu omoda, tze ya ma na nexa mahä, ma na émahhä nuo ma ni hio[n] mahä.

[194] H. ‘Da ata ‘opho, a ‘opho, nok’a tengü no’bµ maya’bµ, ts’e mä ma tshü ka thoni no ye ka päti : nu’o mo’da, ts’e ya ma na nexa-mähä, ma na ‘ë-hmähä nu’o ma ni hyon-mähä.

J. Hinga[n] nĕnnacca mahä nuo tze o ta ca päti ni thü Platon : xi hinta[n] neca[n] nĕnnacqui nocco Pythagoras, xin ma co nehe „

[195] J. Hinga nnønna-k’a-mähä nu’o ts’e o ta ka päti ni thü Platon : xi hin ta nne ka nnønna-k’i nok’o Pthagoras, xin ma ko ‘nëhë„

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

(J. cont.) nue Archites : xi[n] ma co nehe nue Apolonio, x[in ma nehe] nocco tze o ma tu[n]tahi, nocco a[n]betto tze cotti hapue y ma ni hioni no”ye ca päti, nocca te xoti.

[196] (J. cont.) nu’e Archites : xin ma ko ‘nëhë nu’e Apolonio, xin ma ‘nëhë nok’o ts’e o ma tuntahi, nok’o an ‘bæt’o ts’e kåt’i hapµ i ma ni hyoni no ye ka päti, nok’a te xåti.

K. Cah nobue„ xo que ca päti, xi tze ma na thoni, tze ma na ttzopa[n]beni, ma na tte[n] ma[n]tzüh.

[197] K. Kha no’bµ xo ke ka päti, xi ts’e ma na thoni, ts’e ma na ts’opambëni, ma na t’ën ma n-tshü.

L. Va hinga päti, va hi[n]ga nü : nocca te[n]gu noya cotti xo pi tzini nocque ni ne nĕni, nocque ni thü, nocque ni na yottzi, nocque ni na[n] tzuh, nocco tzee ma noho„ eca päti nocque Origenes, Hylario, Hieronymo, Ambrosio, Augustino, Gregorio? Va cotti ca[n] mä, ca[n] nĕni? yo xta q[ui] cca nobue cah ti tzopa ca he[n] xuy, ca ti da[n]xuyheh : da tze angutho y tzĕtho, conh mangu ca tühü, ca[n] mä. {No hay una M.}

[198] L. Wa hinga päti, wa hinga nü : nok’a tengü no ya kåt’i xo pi tsini nok’e ni ne nøni, nok’e ni thü, nok’e ni na yots’i, nok’e ni na ntshü, noko ts’e e ma noho e ka päti nok’e Origenes, Hylario, Hieronymo, Ambrosio, Augustino, Gregorio? Wa kåt’i ka nmä, ka nnøni? yo xta ki-k’a no’bµ kha ti tsopa ka hë nxüy, ka ti ‘da nxüy-hµ : ‘da ts’e angütho i tsø-tho, khon mangü ka tühü, ka nmä.

N. Collegial. O ma maca tacquique, hin ti hioni, hinga [n]gü ti hioni, nocque tzee ma tuntahi, ebete quin mä, quin nĕni : da angu tze y„ tzë nocca man muey, nocca xo ta na ne, ta na tziya nocca na phäti:

[199] N. Collegial. O ma mäkä ta-k’i-ke, hin ti hyoni, hinga ngü ti hyoni, nok’e ts’e e ma tuntahi, e be te ki nmä, ki nnøni : ‘da angü ts’e i tsë nok’a ma nmµy, nok’a xo ta na ne, ta na tsiya nocca na phäti:

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

ti : O. Tze ta nnu, xin [ma nehe] tze ta päti : da nocco „ cähñäy gua, nobue cah tanda ma oquehya, tacotti ni na ntzaqui qui ti cah qui pe ttzo„pho : a[n]be ti na xeninmuey, anbe ta tziya, tane, nocca te hioni nocca na phäti.

[200] O. Ts’e ta nnü, xin ma ‘nëhë ts’e ta päti : ‘da nok’o khä’ñäy gwa, no’bµ kha ta nda’ma o kheya, tz kåt’i ni na ntsaki ki ti kha ki pe ts’opho : an beti na xøni nmµy, an be ta tsiya, ta ne, nok’a te hyoni nok’a na phäti.

P. Cah yo xta quecca nobue cäh tze ta ti nettzabate ma muey, nocca [n]gu tze ti patabate ma muey, nocca tze an tzëtta ma muey ahia qui xiphi : hin na[n] ya ti ta yĕte, hin„ga hi xé ta ca nĕtta ni gü, xi hinga hi xe ta ca nyĕtta nin muey.

[201] P. Kha yo xta kek’a no’bµ käh ts’e ta ti nets’abate ma mµy, nok’a ngü ts’e ti patabate ma mµy, nok’a ts’e an tsët’a ma mµy ahya ki xiphi : hin na n-ya ti ta ‘yøte, hinga hi xe ta ka nøt’a ni gü, xi hinga hi xe ta ka n-‘yµt’a ni n-mµy.

Q. Padre. Nu„na da xé xo ta ga päti, da xo qui hü ama mih : q[ue] tze ne tuca[n]muey, q[ue] ta na ta pi[n]beni, q[ue] ta ma pe a[n]beni : da co tze q[ue]tho ti nnéca„ tzehe, ti [n]ne ya tzehe : da angu yo batzi, yo tzĕca vene que päti, que [n]nü, que ne päti; tze ti néqui nocque yo na tzĕca„ vëne, nocque yo na batzi.

[202] Q. Padre. Nuna ‘da xe xo ta ga päti, ‘da xo ki hü ama hmi : ke ts’e ne tü ka n-mµy, ke ta na ta pimbëni, ke ta ma pe a n-bëni : ‘da ko ts’e ketho ti n-ne ka tsøhø, ti n-ne ya tsøhø : ‘da angü yo bätsi, yo tsµka ‘wæne ke päti, ke n-nü, ke ne päti, ts’e ti nëki nok’e yo na tsµka ‘wæne, nok’e yo na bätsi.

tsµka ‘wæne “peqeño bebé”;

R. {Comparatio.} Da nocca [n]gu an tzĕca vëne, an batzi, nobue ta„ba dangua ti ni ye qui hyüttabi nocca ccaxttabohocäh, xin ma nehe ama muexihay, an betzinquahy : cah„

[203] R. ‘Da nok’a ngü an tsµka ‘wæne, an bätsi, nobue ta ba ‘da ngwa ti ni ‘yæ ki hyüt’abi nok’a k’axt’abohokhä, xin ma ‘nëhë ama møxihay, an ‘bæ’tsi nkhway : kha

k’axt’abohokhä “oro”;

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

(R. cont.) Cah nocca xi[n] manda [n]guati niye, nobue qui hyüttabi, q[ui] ti mittabi nocca [n]mutza : cah nobue xo ga na pa, nobue xo ga na yo : va hinga que xta xó pueta yo buehoy, no ma matza ayo phoho, ayo puettey que te ccanih, cata yentti nocca bohocäh, nocca ma muexihay, nocca nbe ttzinquahy, nocca [n]cca[n]„ ca nto, nocca ncähca cca[n]gui : cah nocca nmutza, va hinga que tze ta mitti, ta mitta ma[n]tzaqui : va na [n]ne ta me gui, na[n] neta„yey, va hinga tze ti pe[n]tti?

[204] (R. cont.) Kha nok’a xin man’da ngwati ni ‘yæ, no’bµ ki hyüt’abi, ki ti mit’abi nok’a nmutsa : kha no’bµ xo ga na ma, no’bµ xo ga na ‘yo : wa hinga ke xta xo pøta yo bøhåy, no ma matsa ayo phoho, ayo pøt’æy ke te k’ahni, ka ta ‘yënt’i nok’a bohokhä, nok’a ma møxihay, nok’a m’bæts’i nkhway, nok’a nk’anka nto, nok’a nkhä ka k’angi : kha nok’a nmutsa, wa hinga ke ts’e ta mit’i, ta mit’a ma ntsaki : wa na nne ta me gi, na n-ne tä’yey, wa hinga ts’e ti pænt’i?

man’da ngwati “otro lado”; ‘yæ “mano”; mit’i “agarrar”; mutsa “fruta de árbol”; ma “ir”; ‘yo “caminar”; bøhåy “lodo”; phoho “excremento”; pøt’æy “basura” (LO); k’ahni “balacear”; ‘yænt’i “echar”; bohokhä “metal precioso”; møxihay “?”; m’bæts’i nkhway “scabbard”; nk’anka nto “honda”; k’angi “azul-verde”; ntsaki “fuerza”; tä’yey “aguacero”; pænt’i “agarrar”

S. Cah nobue ta xoo ta hia[n]nabi nocca nbohocäh, hi[n]„ga te te peti, hinga te te päti, cah nobue„ que ta hia[n]nabi nocca nmutza, que ta maphi, que ta tzoni, que ta tu[n]muey, que te me a[n]beni, que ta má mahbiti, q[ue] ta yu.

[205] S. Kha no’bµ ta xo’o ta hyännabi nok’a nbohokhä, hinga te te pæti, hinga te te päti, kha no’bµ ke ta hännabi nok’a nmutsa, ke ta maphi, ke ta tzoni, ke ta tünmµy, ke te ma ambëni, ke ta ma hmäbiti, ke ta yü.

T. Da tze angu nocco cähyäy „gua, da nocca tecca na tzanga yn ñäni, nocca tecca xé ca hyu yn muey, nocca que na hümuey, hinga hi ne pete, hi[n]ga hin o te peti, angutho no na batzi, no na wëne, no na thopaya, hinga te no na phäti : „ „ „ „

[206] T. ‘Da ts’e angü nok’o khä’yäy gwa ‘da nok’a tek’a na tsanga i n-ñäni, nok’a tek’a xe ka hyü i n-mµy, nok’a ke na hümµy, hinga hi ne peta, hinga hin o te pæti, angü-tho no na bätsi, no na ‘wæne, no na thopa ya, hinga te no na phäti :

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

(T. cont.) cah nocca tzo ma mäti, nocca tze ma tzu[n]h„do, na phäti, hinga te ne peti, hinga te ne päti : quenaque[n]na, quenaqueta na : nocco espiritu sancto pi nĕpa ni thü, {Prover[bios] ca[pítulo] 1} que tzopho noque yo batzi, yo tzĕca vëne, yo[n] mue[n]totta quehëy, yo [n]mue[n] tzithu, no„bue que yëna.

[207] (T. cont.) kah nok’a tso ma mäti, nok’a ts’e ma tshündå, na phäti, hinga te ne pæti, hinga te ne päti : ke nakenna, ke naketana : nok’o espiritu sancto pi nøpa ni thü,  {Proverbios capítulo 1} ke tsopho noke yo bätsi, yo tsµka ‘wæne, yo n-møn tot’a këhëy, yo nmøn tsithü, no’bµ ke ‘yënä.

V. Nocque yo tzĕca vene, xi[n] ma nehe nocq[ue] yo [n]mue tzithü ma he[n]ta tho, hinga hine peti nocca na phäti.

[208] V. Nok’e yo tsµka ‘wæne, xin ma ‘nëhë nok’e yo nmøn tsithü ma hënta-tho, hinga hine pæti nok’a na phäti.

X. Cah nocca tze no éa ttzoni, nocca tze ti pi[n]benite, nocca tze ma pite a mahphi, da hi[n]ga quehe[n]tho, hinna ha[n]ya tho nocca na phäti na he[n]ti : xin ma netho na hëti nocca ni na hia nocca ne puehĕ?

[209] X. Kha nok’a ts’e no e a ts’oni, nok’a ts’e ti pimbëni-te, nok’a ts’e ma pite a hmaphi, ‘da hinga kehen-tho, hinna hänya-tho nok’a na phäti na hënti : xin ma ‘në-tho na hëti nok’a ni na hyä nok’a ne pøhø?

Y. Thäti [n]tte[n]mey co tze ta na ta tzoneh, ta na ta pi[n]beni„hĕ, ta na ta tu[n]mueyhĕ, que ta na pe a[n]benihĕ, nocque ma batzihĕ nocco cotti o cäh„ñäy gua.

[210] Y. Thäti nt’ëmmëy ko ts’e ta na ta tson-hµ, ta na pimbëni-hµ, ta na tünmµy-hµ, ke ta na pe an bëni-hµ, nok’e ma bätsi-hµ nok’o kåt’i o khä’ñäy gwa.

Z. Da noccan doctrina na christiano, nocca ne puehĕ ahia, nocca na „ ttemmey, nocca [n]cäh ahia a ttete, ti punbenitho, ti betho, angutho na e[n]natho buecque ngü nĕ.

[211] Z. ‘Da nok’a ndoctrina na christiano, nok’a ne pøhø a hyä, nok’a na t’ëmmëy, nok’a nkhä a hyä a t’ëte, ti pumbëni-tho, ti be-tho, angü-tho na ‘ënnä-tho ‘bµk’e ngü nµ.

&. Ta que ta ma „ cca ti cah ta ma puecque, „ „

[212] &. Ta ke ta mä-k’a ti kha ta ma pø-k’e,

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

(&. cont.) ta hĕnta macca ma batzicquique : coman„mami, to manda[n] niti ca[n] mami.

[213] (&. cont.) ta hønta mak’a ma bätsi-k’i-ke : ko ma n-mämi, to man’da n-niti ka n-mämi.

A. Cah nobuecca y xina, anda[n]gu ĕtitho nocca ca xícqui, nocca ca nnĕnnacqui : da tze ma pite, ma pite a tu, ma pite a mahphi, tze an ca xe[n]mamueynate, tze no beé a ttzoni.

[214] A. Kha no’bµ k’a ixi na, an’da ngü ‘µti-tho nok’a ka xi-k’i, nok’a ka nnøna-k’i : ‘da ts’e ma pite, ma pite a tü, ma pite a hmaphi, ts’e an ka xe nma mµynate, ts’e no be ‘e a ts’oni.

B. Nocco tecco tze na ĕte, ta yĕte, ta päti : da nocca nyü, nocca no ti pa ana ma hetzi, tze a an tzĕcagü, an ttzintta yü : an be na nehhi, an be no ti yo.

[215] B. Nok’o tek’o ts’e na ‘øte, ta ‘yøte, ta päti : ‘da nok’a nyü, noka no ti pa ana ma-hëts’i, ts’e a a n-tsøka ngü, an ts’int’a ‘yü : an be na hnehi, an be no ti ‘yo.

C. hinga xe ta ca[n] ma „ buecque, hinga xé ta ga yo buecque, hin„ga xé ta ga thopuecque, nocque yo ĕni, nocque yo tétati, nocque yo ba ttzĕti, nocque yo ca tzate : co hĕntho, co quetho nocco ta ma buecque, nocco ta thopuecque nocco ma[n] tecacq[ui] gua xéca yo, nocco tze na häyhia.

[216] C. hinga xe ta ka n-ma bµk’e hina xe ta ga ‘yo ‘bµk’e, hinga xe ta ga tho pµk’e, nok’e yo ‘ëni, nok’e yo tætati, nok’e yo ba ts’µti, nok’e yo ka tsate : ko høntho, ko ketho nok’o ta ma ‘bµk’e, nok’o ta tho pµk’e nok’o ma n-teka-k’i gwa xe ka ‘yo, nok’o ts’e na hä i hyä.

D. Da hinga tze [n]buetho, hinga ntzohtitho, nocca pi mä, nocca pi nĕni nocco ma muhe, e Iesu[christo], no bueccan sancto Evangelio. {Matt[eo] 7.}

[217] D. ‘Da hinga ts’e n’bµtho, hinga ntshoti-tho, nok’a pi mä, nok’a pi nøni nok’o ma hmu-hµ, e Jesuchristo, no’bµk’a n-sancto Evangelio. {Matteo 7.}

E. Tze an tzĕca „ ttzintta yü nocca ne man ana mahetzi, „ nocca ne yĕtti no na mahetzi

[218] E. Ts’e an tsµka ts’int’a ‘yü nok’a ne ma nana ma-hëts’i nok’a ne yµt’i no na ma-hëts’i.

Paleografía del doc. 410.

Interpretación DAB

Traducción provisional DAB

(E. cont.) (tzi:) tze an cahtacco, tze hingo bete nocco nan nehi.

[218] (E. cont.) ts’e an khatak’o, ts’e hingo bete nok’o na n-ne-hi.

F. Cah nocca ne ma ayo nitü, nocca ne yĕ ayo, tze xan xiti, no ta gü, no ta ba xacayü : cah tza o ma tuntahi, hinga be tetho nocco ana nnehi.

[219] F. Kha nok’a ne ma ayo nitü, nok’a ne yĕ a ‘yo, ts’e xa nxiti, no ta gü, no ta ba xaka ‘yü : kha tsa o ma tüntahi, hinga be tetho nok’a ana nnehi.

xa nxiti “está ancho, amplio”;

G. Que que[n]na„ nocca qui ĕte, nocca qui häni, nocca qui„ quĕh : ma ta me punbeni, ma ta me beti.

[220] G. Ke kenna nok’a ki ‘øte, nok’a ki häni, nok’a ki khµ : ma ta me pümbëni, ma ta me ‘bæti.

[220]

¶ Capi. VI. Cá yti mä, cá yti nĕni nocca na be ttzote, nocca to te pue[n]ca na yo.

[221] ¶ Capi[tulo]. VI. Ka iti mä, ka iti nøni nok’a na be-ts’ote, nok’a to te pµnka na ‘yo.

be-tsóte “corrección”;

Padre. Cah noya, yoxi to ma[n]da [n]niti que„ ca[n] ma mi, can nĕnivi, nocca to„ mi[n]ma[n] mami, nocca to mi nnĕn mami, to mi tu ma hmi : to ma[n]da [n]niti ca[n] ne mih,co pi cóttzävi nocca to mi[n] ma[n] mami.

[222] Padre. Kha noya, yoxi to man’da nniti ke ka n-mä-mi, ka n-nøniwi, nok’a to min man mä-mi, nok’a to mi nnøn ma-mi, to mi tü ma hmi : to man’da nniti ka n-ne mih, ko pi ko ts’äwi nok’a to mi n-ma n-ma-mi.

-wi, -mi “dual”;

A. noya xo co yĕte, xo co päti, nocca [n]gü tze me ttzopa[n]beni, nocca tengu tze no te mäti,

[223] A. noya xo ko ‘yøte, xo ko päti, nok’a ngü ts’e me ts’opa mbëni, nok’a tengü ts’e no te mäti.

(A. cont.) (ti,) o ca nuh ma tzü nocque ca päti : cah nocca te gü tze na[n] tzuh nocca na phäti, nocca tze ti hio[n]ga ni xi : que ca ca tzĕ ay nñäni, „ ca ca tzänga yn ñäni : tze thäti ntte[n]mey ti „ xicqui, da nocque ha[n]gu yo ne cohhiag[ui] y xi, yo na me ti poho, y ma[n] me[n] meti, yo „ na[n] ma[n] tteni, hinga há ta tzĕti, hinga xéta que nhieguivi, hinga xé ta que [n]thativi nocca na phäti : ni hiatho, ni na hiatho yti[n] quähni, nu o ta ca päti e Salomon, pi yëna, pi nĕni co ni na hia nocco espiritu sancto.

[224] (A. cont.) (ti,) o ka hnü ma tsü nok’e ka päti :  kha nok’a tengü ts’e na n-tshü nok’a ma phäti, nok’a ts’e ti hyonga ni xi : ke ka ka tsø ayn ñäni, ka ka tsänga i n-ñäni : ts’e thäti nt’ëmmëy ti xi-k’i, ‘da nok’e hangü yo ne khohya-gi i xi, yo na me ti påhå, i ma n-ma n-mæti, yo na n-ma n-t’ëni, hinga ha ta tsµti, hinga xe ta ke nhyægi-wi, hinga se ta ke nthäti-wi nok’a na phäti : ni hyä-tho, ni na hyä-tho iti nkhwäni, no o ta ka päti e Salomon, pi ‘yënä, pi nøni ko ni na hyä nok’o espiritu sancto.

(A. cont.) {Pro[verbios] c[apítulo] 8} Melior est enim sapie[n]tia cu[n]ctis preci„osissimis, & oe[n] disiderabile ei no[n] potest copari. n. t.

(A. cont.) {Proverbios capítulo 8: 11} Melior est enim sapie[n]tia cu[n]ctis preci„osissimis, & oe[n] disiderabile ei no[n] potest copari. n. t.

Porque mejor es la sabiduría que las piedras preciosas; y todo cuanto se puede desear, no es de compararse con ella. Proverbios 8:11. (Reina y Valera, 1960)

(A. cont. b) Nocca na cäh a phäti, cotti nan vitzi nocque ne cohhia nogua y ximañämahoy, yo na meti poho tze xo[n] mäti : cah nocque ha[n]gu na neh, na ttziya, hinga xe que to ti hianti, hinga xe que to ti hiéqui.

[226] (A. cont. b) Nok’a na khä a phäti, kåt’i na n-wïtsi nok’e ne khohya nogwa i ximaña-mahåy, yo na meti påhå ts’e xo n-mäti : kha nok’e hangü ma hne, na ts’iya, hinga xe ke to ti hyanti, hinga xe ke to ti hyæki.

B. Cah nocca xé ca ta ca„ be tzeni, nocca xé ca ta ca[n] mentahi no„cca na phäti : daa ma ho, daa ma hóq[ui], nobuecque qui buey, nobuecq[ue] qui yo :

[227] B. Kha nok’a xe ka ta ca be tseni, nok’a xe ka ta ka n-mentahi nok’a na phäti : ‘da ama ho, ‘da ama hoki, no’bµk’e ki ‘bµy, no’bµk’e ki ‘yo.

(B. cont.) da que hiaxa bue qui hiaxa bue na tzoh„nihcqui, no ti ĕtacque, no ti mitacqui : ani [n]muey, ani yĕga no ti huibacq[ui], y thutacqui nocca na phäti.

[228] (B. cont.) ‘da ke hyaxa ‘bµ ki hyaxa ‘bµ na tshohni-k’i, no ti ‘øta-k’e, no ti mita-k’i : ani mµy, ani ‘yµga no ti hwiba-k’i, i thüta-k’i nok’a na phäti.

C. Cah noya, q[ue] te hyücca ni [n]muey, que ta ta [n]qua[n]hga nin muey : xocque ti cah, ta yo cca, xocq[ue] ti cah buecq[ue] nocca no nayo a thi, nocca no na bue a thi, nocca tze ti hiacate, nocca tze ti cancate, nocca tze na pue[n]ga [n]ttenite, nocca na e[n]ttate ayo nitu : nobuecca yo buey yo ca„ tzate, nocq[ue] yo cq[ue]ñä, nocq[ue] na pite yo quihni nocca na tzate, nocq[ue] na hote : nobue-cq[ue] o ma tu[n]tahi, o bete ta pu[n]gui [n]muey, da[n] ga xi q[ui] nnettza pa ti [n]muey, da [n]ga xiq[ue] pe[n]matü, nocca te ma ayo nitu, nocca ten ye[n]tt ayo nitü : nobuecq[ue] na tte cähñäy nocca no Diablo no ĕxq[ua]h : can nocco cäh en dios na the[n]ti : nobuecq[ue] y tzĕtho, a[n] cah tho no„cca no ne poho, ti nécabi nocq[ue] yo tzithü, xĕ y thogui no na nyómi, no nan huixni.

[229] C. Kha noya, ke te hyü-k’a ni mµy, ke ta ta nkhwänga ni mµy : xok’e ti kha, ta yo k’a, xo-k’e ti kha’bµk’e nok’a na ‘yo athi, nok’a no na ‘bµ athi, nok’a ts’e ti hyaka-te, nok’a ts’e ti kanda-te, nok’a ts’e na pµnga nt’ëni-te, nok’a na ‘ënt’’a-te ayo nïtü : no’bµk’a yo ‘bµy yo ka tsate, yo k’eñä, nok’e na pite yo khini nok’a na tsate, nok’e na hote : no’bµk’e o ma tüntahi, o bete ta pungi mµy, ‘da ga xi ki nets’a pa ti mµy, ‘da nga xi ke penmatü, nok’a te ma ayo nïtü, nok’a te n’yënt’a yo nïtü : no’bµk’e na t’e khäñäy nok’a no Diablo no ‘µxkhwa : ka n-nok’o khä en dios na thënti : no’bµk’e i tsµ-tho, an kha tho nok’o no ne påhå, ti nekabi nok’e yo tzithü, xø i thogi no na nyo’mi, no na n-hwixni.

D. A ma ho a ma hóqui nobuecque qui yo ma batzicquique : hinga te ta „ buecque, hinga te ta cco to ta ä yä, o„

[230] D. A ma ho a ma hoki no’bµk’e ki yo ma bätsi-k’i-ke : hinga te ta ‘bµk’e, hinga te ta k’o to ta ä yä, o

(D. cont.) ta muh nocco qui bue ani ngu : da tze ani [n]„gu nocca ma muheh en Dios, tze ani nñäni, ani mih nobuecque qui yo : nobuecque qui ti xu[n]mi, qui to tótacca ma tähi : tze angunate o ttĕcqui, ni na maticqui, nica„ népatecqui ata cahcqui.

[231] (D. cont.) ta hmü nok’o ki ‘bµ ani ngü : ‘da ts’e ani ngü nok’a ma hmu-hµ en Dios, ts’e ani ñäni, ani hmi no’bµk’e ki ‘yo : no’bµk’e ki ti xünmi, ki to to ta-k’a ma tähi : ts’e angünate o t’µ-k’i, ni na mäti-k’i, ni ka nepate-k’i ata kha-k’i.

E. Nogua xĕ ca quebue qui hümabeni mih nocca nin muey : cah nocco xi tze yo[n]tacqui, yti ne cacqui nocca ni ne mate.

[232] E. Nogwa xø ka ke’bµ ki hümabe ni hmi nok’a ni mµy : kha nok’o xi ts’e yo nta-k’i, iti neka-k’i nok’a ni ne-mäte.

F. Daa ma ho gua qui buey, nagua qui yo, nocca xéca te pho[n] ma [n]tzüh nocque cotti eni ne dapate, eni na thete en dios, nocca ni gr[aci]a, nocca ne„ mate, na tte[n]mey, na co[n]hpheni, na thĕ ma buey : x[in]m[a nehe] nocque ha[n]gü meda ena[n] ho, e na[n] hiĕque : nocca tze na ta hóquina ta hogui, nocca tze ne néca man ho, ne néca man tzüh nocca ni a[n]i[m]a.

[233] F. ‘Da a ma ho gwa ki ‘bµy, na gwa ki ‘yo, nok’a xe ka te phon ma ntshü nok’e kåt’i e ni ne-‘dapa-te, e ni na thëte en dios, nok’a ni gracia, nok’a ne-mä-te, na t’ëmm„ey, na khåmphëni, na thøma ‘bµy : nok’a ts’e na ta hoki na ta hogi, nok’a ts’e ne-neka ma n-ho, ne-neka ma n-tshü nok’a ni anima.

G. Da xi[n] ma ma ho nogua q[ui] buey nogua q[ui] yo, nocca „ ca te nécabi, nocca ecca que tzecate „ hyütta ni nmuey, nocca ca te tzühgui, nobue xo co hia ni hia xo co ca meya, nobue xo co ma tzáqui, nobue xo co ma te?

[234] G. ‘Da xin ma ma ho nogwa ki ‘bµy nogwa ki ‘yo, nok’a ka te nekabi, nok’a ‘ëk’a ke tsekate hyüt’a ni mµy, nok’a ka te tshügi, no’bµ xo ko hyä ni hyä xo ko ka mæya, no’bµ xo ko ma tsaki, no’bµ xo ko mä-te?

H. Tecco hin ta hyënti

[235] H. Tek’o hin ta hyënti

(H. cont.) (ti,) ta tzo, ta mabi nocca no ne yxi, nocca no mutza, nocca no cähä, nocca nocca pa xo, nocca no yo, nocca no te mutza, nocca que te tziya, ta ne, ta hia nocca nccaxtta bohocäh,

[236] (H. cont.) (ti,)[9] ta tso, ta mabi nok’a no ne-ixi, nok’a no mutsa, nok’a no kähä, nok’a no k’apaxo, nok’a  no ‘yo, nok’a no te-mutsa, nok’a ke te tsiya, ta ne, ta hyä nok’a nk’axt’a-bohokhä.

kähä “tuna”; ixi “manzana”; mutsa “zapote”; tsiya “desear”; ne “querer”; hä, hyä “tomar, agarrar”; nk’axta bohokhä “oro”

J. Yocca cca, te ta ta cah„cca, te to ti pecca, te ta puexacca, nocque cotti ne pe ayo xi nona no ma cähñämueh : nocque e ma hëheh, nocque ma qua mihheh, nocque mi ca ttziheh, nocq[ue] ma deheheh?

[237] J. Yok’a k’a, te ta ta kha-k’a te to ti pe-k’a, te ta pøxa-k’a, nok’e kåt’i ne-pe ayo xi nona no ma khäñämhµ : nok’e e ma hë-hµ, nok’e ma kwa hmi-hµ, nok’e mi ka ts’i-hµ, nok’e ma dehe-hµ.

K. Va hi[n]ga yo hoi tho, yo pho[n]tta hoi tho?

[238] K. Wa hinga yo håy-tho, yo phont’a-håy-tho?

phont’a-håy “polvo”;

L. Cah nobue ca [n]nĕni nocca no ne po a[n] ttzo : va „ hi[n]ga yo phoho tho, yo bi tho : va hi[n]ga yo ttzo„ tho nobuecq{ue] ca nüh, nobuecq[ue] ca phäti?

[239] L. Kha no’bµ ka nøni nok’a no ne-po an ts’o : wa hinga yo phoho-tho, yo ‘bi-tho : wa hinga yo ts’o-tho, no’bµk’e ka hnü, no’bµ ka phäti?

phoho “excremento”; ‘bi “orina”;

M. Tecco hin ta tzo, ta ma bi, ta hyënti, nocca co te ttĕpaheh nocque Angel : hinga co hĕn„tho, hinga co hĕnti [n]nĕni nocque Angel, que tze ti nmantho ti nnĕni, nocca ta„ ta cah ni maca batzi, nocca que ta ta cah ni maca batzi nocquen Dios.

[240] M. Tek’o hin ta tso, ta ma ‘bi, ta hyënti, nok’a ko te t’øpa-hµ nok’e Angel : hinga ko høntho, hinga ko hønti nøni nok’e Angel, ke ts’e ti mäntho ti nøni, nok’a ta ta kha ni mäkä bästsi, nok’a ke ta ta kha ni mäkä bätsi nok’e en Dios.

N. Yyu tengu tze na nnoho, no na[n] mue[n] tzithü, yyu tengu tze na nnoho no na be[n]„muey, yyu tengu tze no na godo„

[241] N. Yyu tengü ts’e na n-noho, no na møn tsithü, yyu tengü ts’e na noho no na be-mµy, yyu tengü ts’e na godå

godå “ciego”;

(N. cont.) (do,) no na te do : yyu te[n]gü tze e tzé „ ttze nocco me ximayämahoy : que tze na nne, na tziya, na tzänga yo xi, tze ne poho nocco no ne po an ttzo : cah tze na tzo, na he[n]ti na pabi nocca ne cohhia na mahetzi, nocca na meti poho na ma hetzi.

[242] (N. cont.) (då,) no na te då : yyu tengü ts’e e tsøts’e nok’o me-ximayä-mahåy : ke ts’e na n-ne, na tsiya, na tsänga yo xi, ts’e ne-påhå nok’o no ne po a n-ts’o : kha ts’e na tso, na hënti na pabi nok’a ne-khohya na ma-hëts’i, nok’a na mæti påhå na ma-hëts’i.

O. Cah nucqui, ma batzicquique, va ca [n]necate pe ayo xi, va ca nnecate pe ayo [n]ñä„ni, va ca [n]neca te tuttzi?

[243] O. Kha nuk’i, ma bätsi-k’i-ke, wa ka n-nekate pe ayo xi, wa ka n-nekate pe ayo ñäni, wa ka n-neka te tüts’i?

P. Da tze ca nnü, tze ca pati, nocca tengu da[n]ga xi que nhiotho yo ne tzoquitho, ne[n] yentta yo nitu, ne nye[n] ma yo nitu, na tzo ti ye[n]mi : va xin ca [n]ne qui tin„ hio ayo nñani, va xin ca nnequi „ ti yentta yo nñäni, qui ti nyenma yo nñäni, ca nne qui to áyo nñäni?

[244] P. ‘Da ts’e ka nnü, ts’e ka päti, nok’a tengü ‘danga xi ke nhyo-tho yo ne-ts’oki-tho, ne n’yænt’a yo nïtü, ne n’yënma yo nïtü, na tso ti ‘yënmi : wa xin ka n-ne ki ti nhyo ayo ñäni, wa xin ka neki ti ‘yænt’a yo ñäni, ki ti n’yænma yo ñäni, ka n-nëki to ayo näni?

Q. Ta me nu na ma hetzi, ta tzo xa cca nin muey na ma hetzi, nocca ni anima, ta me beni nocco ni ta cah„ cq[ui] nocco ni maca ta en Dios, da„ pi ntzonahcqui : xin ma nehe „

[245] Q. Ta me nüna ma-hëts’i, ta tso xak’a ni mµy na ma-hëts’i, nok’a ni anima, ta me bëni nok’o ni ta kha-k’i nok’o ni mäkä ta en Dios, ‘da pi ntsohna-k’i : xin ma ‘nëhë

(Q. cont.) q[ue] ta me nutho nocco ni maca ti puete e Jesuchristo, nocco pi tu bueccan Cruz, pi tzo[n] ma ĕ : tze ta me nĕtti, da tze ma hiĕ nocca ni Cruz : da na nnepin„ muey, nocca te thati, nocca ca„ te phottzi, ta me quatta yn ñäni, ta me yüpe poho, ta quen unna ma ntzaqui, que encca nih nocca„ ma be huécate qua y ximayämahoy„ ta me te[n]naba ni na yo nocque ni ta, nocq[ue] ni ca[n] quĕttabate, nocq[ue] Apostol, nocq[ue] martyr : ta q[ue] tzaqui, ca ntĕnni, ca bo[n] ma yoheh ne xa ma yoheh.

[246] (Q. cont.) ke ta me nü-tho nok’o ni mäkä ti pøte e Jesuchristo, nok’o pi tü ‘bµ k’a nCruz, pi tså n-ma ‘µ : ts’e ta me nµt’i, ‘da ts’e ma hyµ nok’a ni Cruz : ‘da na nepi i n-mµy, nok’a te thäti, nok’a ka te phåts’i, ta me kwat’a i n-ñäni, ta me yüpe påhå, ta ke n-‘ünna ma ntsaki, ke ‘ën-k’a hni nok’a ma be-hwëkate kwa i ximayä-mahåy : ta me tænnaba ni na ‘yo nok’e ni ta, nok’e ni ka  n-kµt’abate nok’e Apostol, nok’e martyr : ta ke tsaki, ka  n-tønni, ka bo  n-ma ‘yo-hµ ne xa ma ‘yo-hµ.

nµt’i “mirar con cujidado”; hyµ “pesado”; tså n-ma ‘µ “sufrir”; phåts’i “ayudar”; kwat’i “arrimarse, acercarse”; ta me kwat’a i n-ñäni “acércate a su lado”; ta me yüpe påhå “comulgar de contentamiento; ‘ünna ma ntsaki “dar vida”; be-hwëkate “los pobres”; ta me tænnaba ni na ‘yo nok’e ni ta “siga la vida de tu padre”;

R. An tzĕca nxubatzi, an tzĕca batzi, an tzĕca vëne nocco muhttinxu o Sancta Ines, pi tzo[n]ma ĕ, pi[n] tzoni, na pi[n] beni, pi tzono ĕ, pi me a[n]beni, pi[n] tu[n]muey comaq[ue]tho, anin yänitho pi tu en dios.

[247] R. An tsµka nxübätsi, an tsµka bätsi, an tsuka ‘wæne nok’o hmüt’inxü o Sancta Ines, pi tså  n-ma ‘µ, pi  n-tzoni, na pi –n- beni, pi tså no ‘µ, pi me an beni, pi  n-tünmµy ko make-tho, ani  n-yäni-tho pi tü en dios.

S. Cah nucq[ue], co ma„tzaq[ui], co ma tĕnni co ma yoheh : ca pa[n] ma[n] hëy, ca pa[n] ma[n] hiĕ ca tzo ma[n] ĕ nocca co[n]hma[n]gutho, nocca y tzĕtho nona be huecate, ca[n] ne qui[n]nexa ni mih, can ne qui dagui, ca nne qui nnexa dihi, ca tzu,

[248] S. Kha nuk’e, ko ma tsaki, ko ma tønni ko ma ‘yo-hµ : ka pa  n-ma  n-hëy, ka pa  n-ma  n-hyµ la tso ma  n-‘µ nok’a khon ma ngü-tho, nok’a i tsµ-tho nona be-hwëka-te, ka  n-ne ki  n-nexa ni hmi, ka  n-ne ki ‘dagi, ka  n-ne ki  n-nexa ‘dihi, ka tsü,

(S. cont.) (ca tzu,)[10] ca tzundo nocca no[n]hmangutho ne tzon ma ĕ.

[249] (S. cont.) ka tsündå nok’a no n-hmangütho ne tså  n-ma ‘µ.

T. Va no to no tza nocca y thutacqui? va no quahy, va„ no xahi y cähbacca ni mih, y cohbacca ni mih?

[250] T. Wa no to no tsa nok’a i thüta-k’i? wa no khway, wa no xähi i khäba-k’a ni hmi, i khoba-k’a ni hmi?

khway “cuchillo”;

V. Va no tzibi, no ma va no qua[n]hbuecäh y cohbacca ni mih, nocca quete thocqui?

[251] V. Wa no tsibi, no ma wa no khwanbøkhä i khoba-k’a ni hmi, nok’a ke te tho-k’i?

khwanbøkhä “espada”;

X. Tecca ca ti cah, há ca ta cahcqui, te co cah, há ca ta cahcqui?

[252] X. Tek’a ka ti kha, ha ka ta kha-k’i, te ko kha, ha ka ta kha-k’i?

Y. Va hinga tze yti nécatho, da ti cáccatho, na[n] enccatho nocca no Diablo no ĕxquah na[n]„ neti hecaccatho, na[n] ne ti pu[n]nacq[ui], na[n] ne ta me cacq[ui], na[n] ne ta hia[n]nacqui nocca„ tze ma ho, nocca tze ma hiĕq[ue], nocca tze ma mäti na[n] yoheh, nocca ne tzeti, nocca na tze te poho, ne tzo[n] ma ĕ, xĕ na muetitho, xĕ ca[n] muetho, ne da[n] mahä : hi[n]na[n]„ ne nocca xĕ ca te puehtatho, nocca ma ho, ma hiĕque na yo.

[253] Y. Wa hinga ts’e iti neka-tho, ‘da ti ka-k’a-tho, na n-‘ën-k’a-tho nok’a no Diablo no ‘µxkhwa na  n-ne ti hwëka-k’a-tho, na  n-ne ti pünna-k’i, na  n-ne ta me ka-k’i, na  n-ne ta hyanna-k’i nok’a ts’e ma ho, nok’a ts’e ma hyøke, nok’a ts’e ma mäti na  n-‘yo-hµ, nok’a ne tsæti, nok’a na ts’e te påhå, ne tså  n-ma ‘µ, xø na møti-tho, xø ka  n-mø-tho, ne ‘da  n-mähä : hin na  n-ne nok’a xø ka te phøta-tho, nok’a ma ho, ma hyøke na ‘yo.

Z. Da tze ma[n] nü, tze na päti, da nocque cotti e ma ho, e ma hiĕque ca ti cah, nobue hinga „ ti cähttzäheh, hinga hi ne pete, an„gunate hinyĕ.

[254] Z. ‘Da ts’e ma  n-nü, ts’e na päti, ‘da nok’e kåt’i e ma ho, e ma hyøke ka ti kha, no’bµ hinga ti khäts’i-hµ, hinga hi ne pete, angünate hin’yµ.

&. {Comparatio.} Do noccangu a[n]ca vähi, an be ni vähi : „ „

[255] &. {Comparatio.} Do nok’a ngu anka wähi, an be ni wähi :

(&. cont.) nobue ta[n]da que hya tze pi tzëtta y[n] muey, tze pi pephi pi[n] be[n] tzeti : cah nobue xo ca[n]hiethe, nobue xo q[ue] ma[n]xa, nobue hi[n]ga hi yti cah, nobue hin[n]ga tzo y xopho, nobue hi[n]ga ma xopho, ama tĕqui : nobue ta tzo yo tze, nobue cotti ti pu[n]ni nocque cotti pa ta cah : ta ti ttätho, ta ta pu[n]tho, nocca na da a[n] quehya nocca pi tzo[n] ma ĕ, pin be ntzeti.

[256] (&. cont.) no’bµ tan’ta ke hya ts’e pi tsøt’a i n-mµy, ts’e pi pæphi pi nben  n-tsæti : kha no’bµ xo ka  n-hyethe, no’bµ xo ke manxa, no’bµ hinga hi iti kha, no’bµ hinnga tso i xopho, no’bµ hinga ma xopho, ama tµki : no’bµ kåt’i ti pünni nok’e kåt’i pa ta kha : ta ti t’ä-tho, ta ta pün-tho, nok’a na ‘da an kheya nok’a pi tså  n-ma ‘µ, pi nbe ntsæti.

A. Xin [ma nehe] nocco ma na nexa[n] mó ma[n] hyati, nobue xo dani nocca ta dehe, no„bue ta[n] nen dehe tho cá ti thoni nocca nhuata : ta ti ttätho ta ta pu[n]tho noccca ni na be ntzeti, nocca ni ne tzo[n] ma ĕ, nocca ni na[n] huëhi : xi[n] ma[n]gutho„ nucque ma batzicq[ui]que, nobue hi[n]ga ti da[n] ma häni, nobue hi[n]ga xĕcate puehtatho nocca ma ho ma hiĕque na yo, nocca co tĕmi, nocca co puehti : da no„cq[ue] cotti e ma ho e ma hiĕque co cah mahä, nocq[ue] co pe mahhä tze cotti, cati„ pu[n]i, qui ti tittätho, hinga hi to ma„ puexacq[ui] : cah nocca ne ĕxq[ua]h no Diablo,

                        (q[ue]naq[ue])

[257] A. Xin ma ‘nëhë nok’o ma na nexa  n-mo ma  n-hyati, no’bµ xo ‘dani nok’a tädehe,  no’bµ ta  n-ne  n-dehe tho ka ti thoni nok’a nhwata : ta ti t’ä-tho ta ta pün-tho nok’a ni na be-tsæti, nok’a ni ne tså  n-ma ‘µ, nok’a ni na  n-hwëhi : xin mangütho nuk’e ma bätsi-k’i-ke, no’bµ hinga ti ‘da n-ma häni, no’bµ hinga xø ka te phøta-tho nok’a ma ho ma hyøke na ‘yo, nok’a ko tø’mi, nok’a ko phµti : ‘da nok’e kåt’i e ma ho e ma hyøke ko kha-mähä, nok’e ko pe hmähä ts’e kåt’i, ka ti püni, ki ti ti t’ä-tho, hinga hi to ma pøxa-k’i : kha nok’a ne ‘µxkhwa no Diablo,

hyati “sol”; tädehe “río”;

(A. cont.) que naq[ue]gue ti muebacqui, nocca ti be[n]„nacqui, nocca ca te pueni.

[258] (A. cont.) ke nakege ti møba-k’i, nok’a ti bënna-k’i, nok’a ka te pµni.

B. Da tze thäti, ani xi tho na tzĕta[n]ya, ca ti ĕnnabayo[n] muey, tze ca ti tupa no[n] muey, hi[n]ga ti énahba[n]ya : tze na[n] ne, tze na tziya, nocca hinga te ma, nocca hinga te quĕtti„ no na ma hetzi.

[259] B. ‘Da ts’e thäti, ani xi tho na tsøta nya, ka ti ‘µnnaba yo  n-mµy, ts’e ka ti tüpa no  n-mµy, hinga ti ‘ëhnaba nya : ts’e na n-ne, ts’e na tsiya, nok’a hinga te ma, nok’a hinga te kµt’i nona ma-hëts’i.

C. Collegial. Ma maca tacquiq[ue], co póqui, co hie puecca ni[n] muey : da nocca ni hia, nocca ni na„ hia, que tzee hyü, que tze a tan qua[n]h„ga[n]muey.

[260] C. Collegial. Ma mäkä ta-k’i-ke, ko poki, ko hye pøk’a ni  n-mµy : ‘da nok’a ni hyä, nok’a ni na hyä, ke ts’e e hyü, ke ts’e a ta  n-khwänga  n-mµy.

D. Quenya tze ti nnu ya, quenya tze ti panya nocca„ nona be thonite nocca no Diablo, no ĕxquah.

[261] D. Kenya ts’e ti  n-nü ya, kenya ts’e ti panya nok’a nona be-thoni-te nok’a no Diablo, no ‘µxkhwa.

E. Da xo to xicqui, xo to ĕtacque, xo to huani mih : da nocca hangu na yacca, nocca„ há ma ngu na yacca ca ta yo, hinto manda niti ca pue[n]gua : ti ti nda[n] ma u[n]ni nocca ma muheh en dios, ti ti puen yĕhĕ ani mih, ti ti ncaha, puen hyĕhĕ ani mih : da ca p„ati y cah ani mih, da nocca no diablo no ĕxq[ua]h, an cahma y[n] niti tiĕncaheh, nocca ne

                                    (cá)

[262] E. ‘Da xo to xi-k’i, xo to ‘øta-k’e, xo to hwa ni hmi : ‘da nok’a hangü na ya-k’a, nok’a ha mangü na ya-k’a ka ta ‘yo, hin to man’da niti ka pøn gwa : ti ti n’da n-ma ‘unni nok’a ma hmühµ en dios, ti ti pøn hyøhø ani hmi : ‘da ka päti i kha ani hmi, ‘da nok’a no diablo no ‘µxkhwa, an khama i n-niti ti ‘µn-ka-hµ, nok’a ne (kaka-hµ, nok’a na ne  n-ka-hµ.)[11]

(E. cont. cácaheh, nocca na ne[n]caheh.

[263] /kaka-hµ, nok’a na ne  n-ka-hµ./

F. quena„quenya ti ti xécanbenicqui, to meda to ma ncahcque ta me xiqui, ta ni n ñä ni ca ĕte nocca ncähahia, nocca ne pe ay xi nocca ne yüpe poho : nocca xécata„tzaqui, ca ta ntĕmi, ca tze te poho, ca tzo anta nyoheh, ca ta bo[n]mantzaqui, nocca ca ta[n] yëni, nocca ca ta nphottzi, nocca ca ta ncu[n]hbuebay, nocca ca ta ncühni„nobuecca yo xi, nobuecca yo nñäni no diablo no ĕxquah.

[264] F. kena kenya ti ti xøkambëni-k’i, to me’da to ma nkha-k’e ta me xi-ki, ta ni  n-ñä ni ka ‘øte nok’a nkhäahyä, noka ne pe ay xi nok’a ne yüpe påhå : nok’a xø ka ta tsaki, ka ta ntø’mi, ka ts’e te påhå, ka ts’e anta n’yohµ, ka ta ‘bån ma n-tsaki, nok’a ka ta n’yëni, nok’a ka ta mphåts’i, nok’a ka ta nkhünbø’bay, nok’a ka ta nkhüni no’bµ k’a yo xi, no’bµ k’a yo nñäni no diablo no ‘µxkhwa.

bøbay “escudo” (Urbano);

G. Yo xta quecca nocca ncahcque ma hemi ti photi, e tto tzĕquä, nobuecq[ue] cá ta[n]nu, nobuecq[ue] cá ta pete nocca maho, ma hiĕque na mehya : hĕnmahä hi[n] ta nnü, hin ta pete nocca n cähahia, nocca na cäh an tto tzĕqua, que naquegue da tze ma tzu[n]hdo : xi[n] n[ehe] da e„ ma tu[n]tahi nocq[ue] ay cah, ca y ttopho no„ cq[ue] ma hëy e cähahia, nocq[ue] hi[n]ga tze ta tzĕn ma ĕte, nocq[ue] hi[n]ga tze ta tzĕn ma pati : q[ue]naque[n]na, hinga tze ta ti tóqui nocca ca ta pete : noya ti tzĕte mahä, ta n cah„tamahä „ „ „ (nocca ca ĕ ani n ñäni, ca ta be tzeni ani ñäni.)

[265] G. Yo xta kek’a nok’a nkak’e ma hæ’mi ti phåti, e t’o-tsµkwä, no’bµk’e ka ta  n-nü, no’bµk’e ka ta pete nok’a ma ho, ma hyøke na hmeya : høn-mähä hin ta nnü, hin ta pete nok’a nkhähyä, nok’a na khä an t’o-tsµkwä, ke nakege ‘da ts’e ma tshündå : xin ‘nëhë ‘da e ma tüntahi nok’e ay kha, ka i t’opho nok’e ma hëy e khäahyä, nok’e hinga ts’e ta tsøn ma ‘øte, nok’e hinga ts’e ta tsøn ma päti : ke nakenna, hinga ts’e ta ti toki nok’a ka ta pete : noya ti tsøte mähä, ta nkhata-mähä (nok’a ka ‘µ ani  n-ñäni, ka ta be tzøni ani ñäni.)

/(G. cont.) nocca ca ĕ ani n ñäni, ca ta be tzeni ani ñäni./

[266]

Véase la página anterior.

¶ Cap[itulo] VII. Cá yti mä, cá yti nĕni : da e yon gayo y cah nocca na„ tze te poho : quequegue nocca ni na tze te poho en Dios, xin ma nehe nocco „ ma ximayämahoy.

[267] ¶ Cap[itulo] VII. Ka iti mä, ka iti nøni : ‘da e yo n-gayo i kha nok’a na ts’e te påhå en Dios, xin ma ‘nëhë nok’o ma ximayä-mahåy.

Padre. Cah noya ma batzicquique, da ma ho, da ma hiĕque nocca qui honi, nocca qui nne, nocca qui tziya : cah nocca quin mä, nocca qui nnĕni, nocca hinga ne nu, nocca hinga ne pete nocca ncähahia : tze te [n]nu ma[n] hóqui, tze ta[n] nu ma[n] ho : tze qui päti, da ma ba da y boy, ma[n]da ngayo nocca nga ttzi, nocca ntzĕca ve„

                                    (ne)

[268] Padre. Kha noya ma bätsi-‘i-ke, ‘da maho, ‘da ma hyøke nok’a ki honi, nok’a ki nne, nok’a ki tsiya : kha nok’a ki nmä, nok’a ki nnøni, nok’a hinga ne nü, nok’a hinga ne pete nok’a nkhäahyä : ts’e te nnü ma nhoki, ts’e ta nnü ma nho : ts’e ki päti, ‘da ma ba ‘da i ‘båy, man’da ngayo nok’a nga ts’i, nok’a ntsµka ‘wæne,

(Padre cont.) ne, ti hionga y xi : cah nocca xi[n]naba da y boy, xin ma manda [n]guĕti nocca ti hio[n]ga y xi nocco xo co ta cähñäy, nocco xo co ma tzaqui, nocco xo que mate?

[269] (Padre cont.) (‘wæne,) ti hyonga i xi : kha nok’a xinnaba ‘da i ‘båy, xin ma man’da ngµti nok’a ti hyonga i xi nok’o xo ko ta khäñäy, nok’o xo ko ma tsaki, nok’o xo ke mäte?

A. Nocca [n]tzĕca vëne, nocca nbatzi, da an ba tho nocca„ q[ue] na cähñäy, nocca ne hiayhia : cah nocca xa[n] tzaq[ui] nocca xa[n] yĕque an ga ttzi, hi[n] ta cah ta yüni, xin [ma nehe] hi[n]ta cah ta tütti, que te cotta„ba ta ni ti ñä, q[ue] te cähttatho : cah nocca [n]cähahia, da ma noho, da ma hëy, cómangü ma tzaqui, coma[n]gu xa[n] yĕque an ga ttzi nobuecque q[ue] päti, nobuecq[ue] ga nüh : da nocco tecco na[n] nü, na pete, nocco hinga be anbetto q[ue] ne hiahia nocca na phäti : xĕ ca q[ue]bue„hi[n]ga ca ca yĕte, ti pe[n]ca ma ĕtetho, da que ne tzoq[ui] : nocca [n]gu y[n] mä nocca ni ma mäti e[n] d[ios] nocco s[ancto] P[aul]o.

[270] A. Nok’a ntsµka ‘wæne, nok’a mbätsi, ‘da ‘an ‘ba-tho nok’a ke na khäñäy, nok’a ne hyä i hyä : kha nok’a xa  n-tsaki nok’a xa n-‘yøke an ga ts’i, hin ta kha ta yüni, xin ma ‘nëhë hin ta kha ta tüt’i, ke te kot’aba ta ni tïñä, ke te khät’a-tho : kha nok’a nkhähyä, ‘da ma noho, ‘da ma hëy, komangü ma tsaki, komangü xa n-‘yøke, ‘an ga ts;i, no’bµk’e ke päti, no’bµk’e ga hnü : ‘da nok’o tek’o na  n-nü, na pete, nok’o hinga be an ‘bæt’o ke ne hyähyä nok’a na phäti : xø ka ke’bµ hinga ka ka ‘yøte, ti penka ma ‘øte-tho, ‘da ke ne ts’oki : nok’a ngü in mä nok’a ni ma mäti en dios nok’o sancto Paulo.

tüt’i “tragar”;

(A. cont.) {2. epi[stola] c[orintios] 3.} Paulus secundum datam si bi Sapientiem, scripsit vobis, sicut & in omnibus epistrolis, loquens in eis, de hio, in quibus sunt : quaeda[n] difficilia intellectu, quae indocti, & in stabi„les deprauant, sicut & coeteras„ scripturas ad suam „ „ „

(A. cont.) {2. epistola a los corintios 3.} Paulus secundum datam si bi Sapientiem, scripsit vobis, sicut & in omnibus epistrolis, loquens in eis, de hio, in quibus sunt : quaeda[n] difficilia intellectu, quae indocti, & in stabi„les deprauant, sicut & coeteras„ scripturas ad suam (ipsoru[n] perditione[n]. n.t.)

(suam) ipsoru[n] perditione[n]. n.t.[12]

[272] Véase la página anterior.

(A. cont. b) Da nocca [n]cähahia, nocca tze na[n] noho, nocca tze nan hëy : nocco tecco hinn„ga hi yo phäti, nocca ati puenta yo[n] muey, nocca ti xo[n]ca yo[n] muey : nobue que nü, q[ue]mate que na ta pu[n]ta yo[n] muey, ti tzocatho.

[273] (A. cont. b) ‘Da nok’a nkhähyä, nok’a ts’e na n-noho, nok’a ts’e na n-hëy : nok’o tek’o hinga hi yo phäti, nok’a ati pønta yo n-mµy, nok’a ti xonka yo n-mµy : no’bµ ke nü, ke mäte ke na ta pünta yo n-mµy, ti tso-ka-tho.

B. Quenaque[n]na, hinga tze ta xiccahë[13] nocca ma noho, nocca ma hëy na hia, nocca y ttĕnya.

[274] B. Ke nakenna, hinga ts’e ta xi-k’a-hµ nok’a ma noho, nok’a ma hëy na hyä, nok’a i t’ønya.

C. Xi hinta[n] nehë, nocca ta ni na hiaheh ca omeh, cá ca cophe : que ta quetho nocca na theti ahia ta xiccahë, nocca tze cotti cähñäy na ĕte : da ni[n] mangu y cah nocca ni na tzohnahbate nocco h[mu] e[n] [Jesuchristo].

[275] C. Xi hin ta n-ne-hµ, nok’a ta ni na hyä-hµ ka ‘o-hmµ, ka ka ko-phµ : ke ta ketho nok’a na thëti-a-hyä ta xi-k’a-hµ, nok’a ts’e kåt’i khäñäy na ‘øte : ‘da ni n-mangü i kha nok’a ni na tshåhnabate nok’o hmü en Jesuchristo.

D. {Mat[eo] 13.} Da nobue ma ni xonahbate-mahä, ma ni pe ttzotemahä, na theti a hiatho no na ma na huämihte : da nocca na theti ahia, nocca ne hiécahia, tze xé que yĕte, tze na pheni, tze na te[n]nacca [n] mueyheh, tze na pa ta ca[n]mueyheh, xin ma nehe tze ti néttzäbate ma muey.

D. {Mateo 13.} ‘Da no’bµ ma ni xohnabate-mähä, ma ni pe ts’otemähä, na thëti-a-hyä-tho no na ma na hwämihte : ‘da nok’a na thëtiahyä, nok’a ne hyækahyä, ts’e xé ke ‘yøte, ts’e na phëni, ts’e na tennak’a  n-mµyhµ, ts’e na pa ta ka n-mµyhµ, xin ma ‘nëhë ts’e ti nets’äbate ma mµy.

thëti-a-hyä “parábola”; hyækahyä “parábola”;

E. Que naquenna, nocque tecque que ca te yonnagui, ta na thëti a hiatho nocca ca xicqui,

                                    (can)

[277] E. Ke nakenna, nok’e tek’e ke ka te yonnagi, ta na thëti-a-hya-tho nok’a ka xi-k’i, ka n-nønna-k’i.

(E. cont.) ca[n] nĕnnacqui.

[278] Véase la página anterior.

F. Cah nocca que que yonnagui nocca ni na hia nocca na tze te poho : tze ama[n] mueynate ca xicqui : cah„ nucqui, tze ti hionga ni xi, nocca tze ca te muémi.

[279] F. Kha nok’a ke ke yonnagi nok’a ni na hyä nok’a na ts’e te påhå : ts’e ama  n-mµynate ka xi-k’i : kha nuk’i ts’e ti hyonga ni xi, nok’a ts’e ka te mømi.

G. Ta me yĕte, ta me päti : da nocca na tze te poho, thäti ni ne yëthi, ni na huëtti, ne ta a[n] ya nocca ni anima.

[280] G. Ta me ‘yøte, ta me päti : ‘da nok’a na ts’e te påhå, thäti ni ne ‘yëthi, ni na hwët’i, ne ta an ya nok’a ni anima.

H. Nocca„ na tze te poho, ní na yäni, ni ne yëthi nocca ma me ayo : cah nona na hiana, da xo caq[ue]cca, da xo ma q[ua]hni, da xo ca[n] tte[n]mey : daa na be huécate, ayo na ttzoni, ayo na pi[n]beni nobuecq[ue] ti yoheh : hingue be tetho, hi[n]gue ttzo[n]mitho, hi[n]ga[n] cahtho, nocq[ue] ta cah„ ama xiheh nobue q[ue] hiaxabue q[ue] hiaxabue, nocq[ue], nocq[ue] ma ĕ, nocq[ue] ti ĕte, nocq[ue] ti tupate ma muey.

[281] H. Nok’a na ts’e te påhå, ni na yäni, ni ne ‘yëthi nok’a ma me ayo : kha nona na hyä-na, ‘da xo kakek’a, ‘da xo ma khwäni, ‘da xo ka n-t’ëmmëy : ‘da a na be-hwëkate, ayo na pimbëni no’bµk’e ti ‘yo-hµ : hinge bete-tho, hinge ts’ommi-tho, hinga  n-kha-tho, nok’e ta kha ama xi-hµ no’bµ ke hyaxa ‘bµ ke hyaxa ‘bµ, nok’e ma ‘µ, nok’e ti ‘µte, nok’e ti tüpate ma mµy.

J. Nobue hin to que quatta ma xiheh nocca na tze te poho, da co hĕti püni„thohĕhbue

[282] J. No’bµ hin to ke kwat’a ma xi-hµ nok’a na ts’e te påhå

K. Da q[ue] xa q[ue] ta na mipueh nocca ne tzo[n]ma ĕ, nocca ma ĕ, nocca ti ĕte, nocca na[n] ĕ, nocca na[n] hwëhi.

[283] K. ‘Da ke xa ke ta na miphµ nok’a ne tsåmma ‘µ, nok’a ma ‘µ, nok’a ti ‘øte, nok’a na n-‘µ, nok’a na n-hwëhi.

L. Nocca[n] ttzi[n] tzĕ, que xa cá ca[n]muexagui, nocca ta ta ntzohni : cah nogaheh to cähñämueh, q[ue] xan

[284] L. Nok’a nts’intsµ, ke xa ka ka  n-møxa-gi, nok’a ta ta ntsohni : kha noga-hµ to khäñähmµ, ke xan

(L. cont.) gu ta catateheh, que xa[n]gu ta ga mipueh, q[ue] xa que tana puemueh gua y xi : que xan]gu ta ga puemueh, q[ue] xa[n]gu ta ca puexagaheh, q[ue] xa[n]gu te ca thonĕh, nocca ca te tzon ma ĕheh. Nocco tecco tze ma tze te poho, nocco tze na tzona[n] yoheh, nocco tze na„bo[n] na[n] tzaqui : tze ti hiattzi, tze ti nhie„guivi nocco ni ca xonahbate, nocco„ni ti puete e Jesu[christo].

[285] (L. cont.) gu ta katate-hµ, ke xa ngü ta ga miphµ, ke xa ke tana pøhmµ gwa i xi : ke xa ngüta ga pøhmµ, ke xa ngü ta ka pøxa-ga-hµ, ke xa ng„u te ka ton-hµ, nok’a ka te tså n-ma ‘µ-hµ. Nok’o tek’o ts’e ma ts’e te påhå, nok’o ts’e na tso na n-‘yo-hµ, noko ts’e na bo n-na n-tsaki : ts’e ti hyats’i, ts’e ti nhyægi-wi nok’o ni ka xåhnabate, nok’o ni ti pøte e Jesuchristo.

M. Que naque[n]na ma batzicquiq[ue], tze xeé hyütta ni[n] muey, nocque cotti, nocq[ue] tecque ca xicqui, ca[n] nĕnnacq[ui], nobuecca y xi nocca natze te poho : hĕnmahä hin ta päti, ntacca q[ue]gue nocca na tze te poho ca xicqui, ca[n] nĕnnacq[ui] : da e yo[n] guĕti.

[286] M. Ke nakenna ma bätsi-k’i-ke, ts’e xe e hyüt’a ni n-mµy, nok’e kåt’i, nok’e tek’e ka xi-k’i, ka n-nønna-k’i, no’bµk’a i xi nok’a na ts’e te påhå : hønmähä hin ta päti, ntak’a kege nok’a na ts’e te påhå ka xi-k’i, ka n-nønna-k’ :’da e yo n-gµti.

N. no„cca ena danguĕti, da quequegue, nocca e tze te poho nocco cähñäy nocco h[mü] e[n] d[ios] nocca e tze te poho nocque cotti yo ti tzoqui, nocco na he[n]ti.

[287] N. nok’a e na ‘da ngµti, ‘da kekege, nok’a e ts’e te påhå nok’o khaäñäy nok’o hmü en dios nok’a e ts’e te påhå nok’e kåt’i yo ti ts’oki, nok’o na hënti.

O. Cah nocca na yo[n] guĕti, da quequegue nocca ta na tze te pohoheh, nocque tecque xa[n] ĕ, ti ĕte nocque ta cah ama xiheh : cah nona a[n]

(teyü)

[288] O. Kha nok’a na yo ngµti, ‘da kekege nok’a ta na ts’e te påhå-hµ, nok’e tek’e xa n-‘µ, ti ‘øte nok’e ta kha ama xi-hµ : kha nona an

(O. cont.) te yüpe tzo[n]ma ĕheh na, da y pue ay[n] ñäni pi é ayn ñäni nocca ni na tze te poho en Dios :que naque[n]na, ti o[n]nacca ni xi : ntacca quequegue nocca ca[n] ne qui yĕte, nocca ca[n] ne qui päti?

[289] (O. cont.) te yüpe tsåmma ‘µ-hµ na, ‘da i pø ay n-ñäni pi ë ay n-ñäni nok’a ni na ts’e te påhå en Dios : ke nakenna, ti ‘ånna-k’a ni xi : ntak’a kekegu nok’a ka n-ne ki ‘yøte, nok’a ka n-ne ki päti?

P. Collegial. Cah noya o ma maca tacquique, tze ti thä á qua, tze ti ti phäti, tze ti ti qua[n]hni, ti ti qua[n]hna[n] ta ñä : da hin to ma na [n]be[n] mahä nocca ni na tze te poho nocque [n]Dios : cah nona, da xo qui ti be[n]nagui, ta me„ póqui, ta ma hie puecca ni nmuey, que ta[n]betto ta me qua[n]hnagui, nocca xé ca ta päti, nocca tengü e tze te pohogui, nobue to co ttso[n]aba y[n] muey, nobue to co ttaba[n]do, nobue to co nexa mih : nocca xéca ta há ca[n] ta hëti a y[n] ñäni, can„ nútti, ca ti nmépiya : nocca xéca ta tze te poho, ca tzopa[n] ta nyoheh nocco ti ttzo[n]„na ca [n]muey, nocco ti tunmueygui, nocco hinti hénah ca nya, hinti coh„hiagui.

[290] P. Collegial. Kha noya o ma mäkä ta-k’i-ke, ts’e ti thä a kwa, ts’e ti ti phäti, ts’e ti ti khwäni, ti ti khwäna n-ta ñä : ‘da hin to ma na mbën mäh:a nok’a ni na ts’e te påhå nok’e en Dios : kha nona, ‘da xo ki ti bënna-gi, ta me poki, ta ma hye pµk’a ni n-mµy, ke ta m-‘bæt’o ta me khwäna-gi, nok’a xe ka ta päti, nok’a tengü e ts’e te påhå-gi, no’bµ to ko ts’onaba i n-mµy, no’bµ to kot’abandå, no’bµ to ko nexa hmi : nok’a xe ka ta ha ka n-ta hëti a i n-ñäni, ka n-nüt’i, ka ti n-mepi-ya : nok’a xe ka ts’e te påhå, ka tsopa n-ta n’yohµ nok’o ti ts’onna ka n-mµy, nok’o ti tünmµy-gi, nok’o hinti hehna ka nyä, hinti khohya-gi.

Q. Padre. Da xo [n]hocca,

                                    (da an)

[291] Q. Padre. ‘Da xo n-ho-k’a, ‘da angü-k’a :

(Q. cont.) (da an)gucca : da nocco tecco tze ti nĕtte na [n]nü„ nocca ni na tze te poho en Dios, nocco q[ue]„ tze ne ntzo y[n] muey, ti pettzi, na po e na [n] ĕ : tzo na tze te poho, tze na tzo na [n]yoheh, tze na bo[n] ma ntzaqui : tze cá na häyhia, tze cá na ntzaqui, ti tzeti nocca na tze te poho.

[292] (Q. cont.) (‘da an)gü-k’a : ‘da nok’o tek’o ts’e ti nøtte na n-nü nok’a ni na ts’e te påhå en Dios, nok’o ke ts’e ne ntså i n-mµy, ti pts’i, na po e na n-‘µ : tso na ts’e te påhå, ts’e na tså na n’yohµ, ts’e na bon ma n-tsaki : ts’e ka na hä i hyä, ts’e ca na n-tsaki, ti tseti nok’a na ts’e te påhå.

R. Da nocca tze na nnoho, nocca tze na tzu[n]hdo nocca ca[n] ne qui yĕte, nocca ca nne qui päti, nocca qui honi, nocca qui xémi : hin ta päti, no„buecque tebuecque, nobuecque hápuecque tze ca ti tĕmi, ca ti puehti nocca na hia : hĕnmaha ta nbetto que„quegue tze ti hioni qui yĕte, qui päti, tze ca ti muemi.

[293] R. ‘Da nok’a ts’e na n-noho, noka ts’e na tshündå nok’a ka n-ne ki ‘yøte, nok’a na n-ne ki päti, nok’a ki honi, nok’a ki xëmi : hin ta päti, no’bµk’e te’bµk’e, no’bµk’e hapµk’e ts’e ka ti tø’mi, ka ti phµti nok’a na hyä : høn-mähä ta n-‘bæt’o ke kege ts’e ti hyoni ki ‘yøte, ki päti, ts’e ka ti mømi.

S. Da nobue to co„ ma mueh, to co uĕnĕh nocca ni na tze te poho nocque [n]Dios : hi[n]ga que[n]gü, hi[n]ga q[ue] ne[n] hieguivi nocca ta tze te pohoheh : da nocco coq[ue]gue, hi[n]ga xo yĕ ma ĕ, hinga te ti ĕte ta cah ay näni nocca na„ tze te poho : da nucque cotti ta[n] ma„mueh, ta nnĕnĕh nocco ma ho oma hiĕque e virtudes, „ „ „

[294] S. ‘Da no’bµ to ko mähmµ, to ki wønhµ nok’a ni na ts’e te påhå nok’e en Dios : hinga kengü, hinga ke ne n-hyægi-wi nok’a ta ts’e te påhå-hµ : ‘da nok’o ko kege, hinga xo yø ma ‘µ, ninga te ti ‘øte ta kha ay ñäni nok’a na ts’e te påhå : ‘da nuk’e kåt’i ta n-mahmµ, ta n-nønhµ nok’o ma ho oma hyøke e virtudes,

(S. cont.) x[i] m[a nehe] nocque meda ta nneĕnĕh nocque„y mehio nona ma a[n]i[m]aheh, da que xa hi[n]ga nina tzenga yn ñäni.

[295] (S. cont.) xi ma ‘nëhë nok’e me’da ta n-ne ‘µnhµ nok’e y mehyo nona ma anima-hµ, ‘da ke xa hinga ni na tsønga yn ñäni.

T. Da nocco ma muheh en Dios, tze yti dattatho, tze yti cutho : da nocque cotti y cah a y[n] ñäni nocq[ue] n Dios, co tze quegue nocq[ue[ n dios.

[296] T. ‘Da nok’o ma hmühµ en Dios, ts’e yti ‘dat’a-tho, ts’e yti kü-tho : ‘da nok’e kåt’i y kha ay n-ñäni nok’e en Dios, ko ts’e kege nok’e en dios.

V. Cah nobue to co ma mueh, to co nĕnĕh, da na tze te poho nocque yo ti tzoqui : na[n] ne ta mantho, da y tĕma ma[n]ho, y tĕme poho, ma cah na te cá tĕmi, ca[n] tzonih nocco ati ttzo[n]naba y[n] muey : nocca te hia yo hia, nocca q[ue] ta nü, nocca te pue[n]q[ui] ni na yo : da„ tze thäti o ma maca tacq[ui]q[ue], hi[n]na[n] nepinmuey, nocca ca ta momeh ayo nitu : da e ni batzicahë, e ni ta cahcahë.[14]

[297] V. Kha no’bµ to ko mähmµ, to ko nønhµ, ‘da na ts’e te påhå nok’e yo ti ts’oki : na n-ne ta mäntho, ‘da y tø’ma ma n-ho, y tø’me påhå, ma kha na te ka tø’mi, ka n-tsohni nok’o ar ts’onnaba yn mµy : nok’a te hyä-yo-hyä, nok’a ke ta nü, nok’a te pµnki ni na ‘yo : ‘da ts’e thäti o ma mäkä ta-k’i-ke, hin na n-nepi n-mµy, nok’a ka ta måhmµ ayo nïtü : ‘da e ni bätsi-ka-hµ, e ni ta khaka-hµ.

momeh /måhmµ/ “ir” PL;

X. Va xóo a[n]gü, va y buequa y xi : nocco ta, nocco tze ti mäti nocq[ue] ni batzi, nocco co[n]gü nocco cähñäy „ nocca ma h[mü] nocca tze ne mäti? hinga ëna eni batzi, tze yo otho, eni ĕca tzote, nocque xĕca quebue ati tzoqui?

[298] X. Wa xo’o angü, wa y ‘bµkwa y xi : nok’o ts’e ti mäti nok’e ni bätsi, nok’o kongü nok’o khä’ñäy, nok’a ma hmü nok’a ts’e ne mäti? hinga ‘ëna eni bätsi, ts’e yo ‘otho, eni ‘µka tzote, nok’e xø ka ke’bµ ari ts’oki?

(Y. Va hingan „ „)

[299]

Y. Va hingan[15] nü ma batzicquique, nocco hangü nocco ati tzoqui nogua y xi : cah nocco ma muheh, hinga xĕca hyënta tho : que tze an cahma y nguĕtitho, a ba tu[n]ta hi y boy, nocque que ne moho, y  hete nocque cotti ti hionga y xi nocque ma mäti e hiĕnthä, nocque ca ttza, nocque ca ttzi, nocque ca the :

[300] Y. Wa hinga n-nü ma bätsi-k’i-ke, nok’o hangü nok’o ari ts’oki nogwa y xi : kha nok’o ma hmü-h/u, hinga xø ka hyënta-tho : ke ts’e an kha’ma y ngµti-tho : a ba tüntahi y ‘båy, nok’e kåt’i ti hyonga y xi nok’e ma mäti e hyønthä, nok’e ka ts’a, nok’e ka ts’i, nok’e ka the :

(Y. cont. b) nocque ma méti, nocque ma tteni, nocque ne cohhia, ena ma ti poho, nocque ne poho, ena éhia, ene co[n]hmahia, ena ttzoma quĕhi, nocca xo pa, nocca xo tüti : x[i] m[a nehe] nocca ne nĕni nocca na[n] tzüh : q[ue] tze nenttza pi[n]muey, nocca te pue[n]q[ui] ni na yo : ha[n]„gu na yacca, ha[n]cahma y quehya nocca y tĕmi, nocca [n]gu hi[n] na[n] ne ti na xiphi nocque yo netzoq[ui]?

[301] (Y. cont. b) nok’e ma mæti, nok’e ma t’ëni, nok’e ne khohya, ena ma ti påhå, nok’e ne påhå, ena ‘ëhya, ene khomahya, ena ts’å ma kµhi, nok’a xo pa, noka xo tüti : xi ma ‘nëhë nok’a ne nøni nok’a ma n-tshü : ke ts’e ne nts’api n-mµy, nok’a te pµnki ni na ‘yo : hangü na yak’a, hankha’ma y kheya nok’a y tø’mi, nok’a ngü hin na n-ne ti na xiphi nok’e yo ne-ts’oki?

‘ëhya “gozo”;

Z. ha[n]cahcca, ha[n]gu na yabuecque nocca ti muemabi, nocca ti be[n]na„bi nocca ma ho ma hiĕque : nobueccan bo ani[n] muey na pettzopho, ti bennabi?

[302] Z. hankhak’a, hangü na ya’bµk’e nok’a ti mømabi, nok’a ti bënnabi nok’a ma ho ma hyøke “ no’bµk’a mbo ani mµy na pe ts’opho, ti bënnabi?

&. Tengu tze xĕca quebue no„cca ne piti, nocca ne yĕpe, ti táca pixi?
(te[n]gu)

[303] &. Tengü ts’e xø ka ke’bµ nok’a ne piti, nok’a ne ‘yøpe, ti ta ka pixi?

(&. cont.) tengu tze ácah ma y[n] niti nan nĕnnabi, nocca te v[n]ni nocca necohhia, nocca na meti poho : nocca co[n]hca xé ta ca[n] mä, nocca co[n]hca xé ta ca[n] nĕni, nocca nó ma[n]gunate na[n] ne ta yo, nocca [n]gu o netzoq[ui]tho yähä, y tü„ttähä?

[304] (&. cont.) tengü ts’e a kha ma yn niti na n-nønnabi, nok’a te ‘ünni nok’a ne khohya, nok’a na me ti påhå : nok’a khonka xe ta ka n-mä, nok’a khonka xe ta ka n-nøni, nok’a no mangünate na n-ne ta ‘yo, nok’a ngü o ne-ts’oki-tho ‘yähä, y tüt’ähä?

tüt’ähä “dormir mucho” URB;

A. Yyu te[n]gu tze na[n] noho nocca ni na tze te poho nocque [n] Dios : cotti hápue yna the[n]ti, no ti ttzo[n]naba y[n] muey, no ti nexa mih : hĕnmahä cottitho y hexa ma hoy, yti huécate, y nu ma[n] huehite, cotti hápuey y bépohote.

[305] A. Yyu tengü ts’e na n-noho nok’a ni na ts’e te påhå nok’e en Dios : kåt’i hapµ yna thënti, no ti ts’onnaba yn mµy, no ti nexa-hmi : høn-mähä kåt’i-tho y høxa-ma-håy, yti hwëkate, y nü ma n-hwëhite, kåt’i hapµ y be-påhå-te.

B. Que ne nequi, ca yti necagua, nocca te[n]gü tze thäti[n] tte[n]mey o ma taheh.

[306] B. Ke ne nëki, ka yti nëka-gwa, nok’a tengü ts’e thäti n-t’ëmmëy o ma ta-hµ.

C. Cah nuna ma batzicq[ui]que : va hi[n]ga cá ca pe puecca[n] Eua[n]g[eli]o {Lu[cas] 15} nobue na theti ahiatho pi nĕni, nona ma dogui, a[n] ttĕ„ muh nona pi tu[n]natho pi tittatho.

[307] C. Kha nuna ma bätsi-k’i-ke : wa hinga ka ka pepµk’a [n]Evangelio {Lucas 15} no’bµ na thëti a hyätho pi nøni, nona ma dågi, an ttµ hmü nona pi tünna-tho pi tit’a-tho.

D. Va hi[n]ga nda[n] niti co nu, va hingo pete?

[308] D. Wa hinga n’da n-niti ko nü, wa hingo pete?

E. Collegial. O ma maca tacquique, hĕnma to nu, xin ma nehe to pete, hĕnmahä hinga tze ta ĕte : yo xta quecca„ nocca ta ĕte, nocca ngu y ttopho, hinga tzĕn man nu, hinga tze ta „

[309] E. Collegial. O ma mäkä ta-k’i-ke, hønma to nü, xin ma ‘nëhë to pete, høn-mähä hinga ts’e ta ‘ĕote : yo xta kek’a nok’a ta ‘øte, nok’a ngü y t’opho, hinga tzn man nü, hinga ts’e ta

(E. cont.) tzĕn ma ĕte, hinga tze ta tzĕn ma päti, nocca tecca, nocca tengu nocca tze ni ne yĕte, nocca tecca que no ti qua[n]hni.

[310] (E. cont.) tzøn ma ‘øte, hinga ts’e ta tsøn ma päti, nok’a tk’a, nok’a tengü nok’a ts’e ni ne yøte, nok’a tek’a ke no ti khwäni.

F. que naque[n]na, ti ti xecacca benicqui, tze xee qua[n]hnagui : be tangu tacca, nocca ngu y ttopho, tze ta tzëni, tze ta ta thegue nocca ni ne yĕte.

[311] F. ke nakenna, ti ti xekak’a bëni-k’i, ts’e xe’e khwänna-gi : be tangü tak’a, nok’a ngü y t’opho, ts’e ta tsëni, ts’e ta ta thege nok’a ni ne-‘yøte.

¶ Cap[itulo] VIII. Cá yti mä, cá yti nĕni na theti a hia, ayo xi nocca„ no ti pu[n]ni nocca no ti ti ttätho : xi[n] ma nehe nocca tengu ca[n] ti q[ue] nocca no ti tzoq[ui] nocco ni macata en Dios : x[in] m[a nehe] ti betho, ti ti ttatho nocca ni gra[ci]a en Dios.

(Padre.)

[312] ¶ Cap[itulo] VIII. Ka yti mä, ka yti nøni na thëti-a-hyä, ayo xi nok’a no ti pünni nok’a no ti tit’ä-tho : xin ma ‘nëhë nok’a tengü ka n-tike nok’a no ti tsoki nok’o ni mäkä ta en Dios : xin ma ‘nëhë ti ‘bæ-tho, ti tit’a-tho nok’a ni gracia en Dios.

Padre. Da angu, da xon ho : ta ngu ca ti cah go, nobue xe ca te yĕte, hinga te to ma[n]dan guĕti ti hioni ca xicqui, can nĕnnacaui : da tze cá quin nu, cá qui päti, nocca ten„gu ni na tze te poho nocque Dios : cah no na na theti na, da tze ti popate, ti cohhiabate, tze ti nettabate ma muey, nocca to te pue[n]ca na yo, to ti da[n] ma eti nocque yo netzoqui, xĕ ta ca thentatho nocque yo netzoqui.

[313] Padre. ‘Da angü, ‘da xon ho : tangü ka ti kha-gå, no’bµ xe ka te ‘yøte, hinga te to man’da n-gµti ti hyoni ka xi-k’i, ka n-nønna-ka-wi : ‘da ts’e ka ki n-nü, ka ki päti, nok’a tengü ni na ts’e te påhå nok’e en Dios : kha nona na thëti-na, ‘da ts’e ti påpate, ti khohyabate, ts’e ti net’abate ma mµy, nok’a to te pµnka na ‘yo, to ti ‘da n-ma ‘ëti nok’e yo nets’oki, xø ta ka thentatho nok’e yo nets’oki.

A. Da quenna nocca ni hia, nocca ni na hia nocco ma muheh e Jesu christo, da yéna.

[314] A. ‘Da kenna nok’a ni hyä, nok’a ni na hyä nok’o ma hmühµ e Jesuchristo, ‘da ‘yënä.

B. O da o cähñäy o yoho noye ni batzi mi buey : nona ni megui pi yëmbi.

[315] B. O ‘da o khäñäy o yoho noye ni bätsi mi ‘bµy : nona ni mægi pi ‘yëmbi.

San Lucas 15:11. Un hombre tenía dos hijos. 12. y el menor de ellos dijo a su padre:

C. Ta medaqui, ta me hiegui nocque nin méti, oni ntteni nocque te pe ama xigo.

[316] C. Ta me’da-ki, ta me hye-gi nok’e ni n-mæti, o ni n-t’ëni nok’e te pa ama xi-gå.

Padre, dame la parte de los bienes que me corresponde;

D. Cah te vava nova na nĕhni o da?

[317] D. Kha te wawa nowa na hnøni o ‘da?

E. Da thäti ntte[n]mey co quegue nocque[n] dios, nocco co na que caheh ocähñäy, o ma yoheh ata cah nogua y ximañämahoy : da co„quegue tze thäti ntte[n]mey ti nĕni ocäh„ñäy, nocca conaqueca thoheh ata hä„ni nocca ma hon cähñayheh. (F.)

[318] E. ‘Da thäti nt’ëmmëy ko kege nok’e en dios, nok’o ko na ke khahµ o khä’ñäy, o ma ‘yohµ ata kha nogwa y ximañä-mahåy : ‘da ko kege ts’e thäti nt’ëmmëy ti nøni o khä’ñäy, nok’a konake ka tho-hµ ata häni nok’a ma hon khä’ñäy-hµ.

F. Tze thäti ntte[n]mey o ma taheh, da pi cahcaheh : cah nobue ma ta béca mamueh, pi puecaheh : cah nobue ti yoheh gua y ximayä-mahoy, xĕ ca quebue na pe[n]natucaheh.

[319] F. Ts’e thäti nt’ëmmëy o ma ta-hµ, ‘da pi kha-ka-hµ : kha no’bµ ma ta be ka ma hmü, pi pø-ka-hµ : kha no’bµ ti ‘yo-hµ gwa y ximayä-mahåy, xø ka ke’bµ na pennatü-ka-hµ.

G. cah nocca ma mécu, nocca [n]megui nocca pi xecanbeni nocca ni ta, nocca te hécabe nocque nin meti o nin tteni : quena guegue nobue mi ta ttĕ, hinga xé que pettzo„pho, pi ne pi tiqui nona ni ta, nona hi[n]ga [n]gu ti hio[n] ma y xi : hin ma na pa[n]maha, hi[n]„ mana [n]be[n] mahä, nona tengu tze na da[n] ma na pite nogua y ximayämahoy : cah hinga ma cahnate ca[n] nu, nocca te[n]gu q[ue] nen hétatho, nocca xo ne tiqui nocca„ni ta.

[320] G. kha nok’a ma me-kü, nok’a n-mægi nok’a pi xøkambëni nok’a ni ta, nok’a te heka-be nok’e ni nmæti o ni n-t’æni : kena gege no’bµ mi tä t’µ, hinga xø ke pe ts’opho, pi ne pi tiki nona n ta, nona hinga ngü ti hyon ma y xi : hin ma na pä-mähä, hin ma na n-bën-mähä, nona tengü ts’e na ‘da n-ma na pite nogwa y ximayä-mahåy : kha hinga a khanate ka n-nü, nok’a tengü ke ne n-heta-tho, nok’a ne tiki nok’a ni ta.

H. Cah nocca ni ta pi hécabe, pi u[n]„ni nocque nin meti, eni ntteni.

[321] H. Kha nok’a ni ta pi heka-be, pi ‘ünni nok’e ni n-mæti, e ni nt’æni.

(Lucas 15: 12, cont.) y les repartió los bienes.

J. Cah tacca quequegue nocca q[ue] ca ne nu, ntacca q[ue] ca nepäti nocque nin meti, nocq[ue] nin tteni?

[322] J. Kha tak’a kekege nok’a ke ka ne nü, ntak’a ke ka nepäti nok’e ni n-mæti, nok’e ni n-t’æni?

K. Da quequegue nocca nte yüheh, nocca ta neheh, nocca tecca ama [n]mueythoheh, ama [n]mueynate ta ca cahheh.

[323] K. ‘Da kekege nok’a nte yü-hµ, nok’a ta ne-hµ, nok’a tek’a ama n-mµy-tho-hµ, ama n-mµynate ta ka kha-hµ.

L. Da„ nobue me cahcaheh, pi tzoca ca ta ma yeheh,

[324] L. ‘Da no’bµ me kha-ka-hµ, pi tsoka-ka ta ma ‘yæ-hµ,

(L. cont.) da que da ca thoheh nocca te yüheh, nocca nta neheh, nocca da to daheh tta ngu ca ta te yoheh, nocca ngu na[n] ne ca[n] mueyheh : hi[n]ga tze ti hioni que ca te yĕ, nobue ca ta e nu, nocco hi[n]ga ncahtho, nocco hi[n]ga ha[n]gutho nocco ata pu[n]ca yo [n]muey.

[325] (L. cont.) ‘da ke ‘da ka tho-µ nok’a te ‘yü-hµ, nok’a nta ne-hµ, nok’a ‘da to ‘da-hµ t’angü ka ta te ‘yohµ, nok’a ngü na n-ne ka n-mµy-hµ : hinga ts’e ti hyoni ke ka te yµ, no’bµ ka ta e nü, nok’o hinga nkha-tho, nok’o hinga hangü-tho nok’o ata pünka yo n-mµy.

(L. cont. b) P[adre]. ati matti ati tzoqui : nocq[ue] que na yo, nocq[ue] que netzoqui : nocca ne yëna, nocca ne peti, coma[n]gu coho nocque e[n] dios, coma[n]gu co[n]h ca to ta xecaba na hia, coma[n]gu co[n]hca to ti cühtti.

[326] (L. cont. b) Padre. ati ma t’i ati ts’oki : nok’e ke na ‘yo, nok’e ke nets’oki : nok’a ne ‘yëna, nok’a ne pæti, komangü koho nok’e en dios, komangü khonka to ta xøkaba na hyä komangü khonka to ti khüt’i.

M. Cah nocca nta ttĕ, nocca pi „ quĕnnabi nocque ni nmeti, eni ntteni„ nocca ni ta : tze ya e ma, pi tiqui nocca ni„ ta. xin ma[n]gutho ti cah nocca no ti tzoqui, nocca yo netzoquitho, na thigui nocque[n] Dios, comangu na dagui na nexa ni mih nocque[n] Dios, nobue yo netzoqui„tho ti hiáqui nocca ni anima :

[327] M. Kha nok’a nta t’µ, nok’a pi kµnnabi nok’e ni n-mæti, e ni n-t’æni nok’a ni ta : ts’e ya e ma, pi tiki nok’a ni ta. xin mangü-tho ti kha nok’a no ki ts’oki, nok’a yo nets’oki-tho, na thi-gi nok’e en Dios, komangü na ‘dagi na nexa ni hmi nok’e en Dios, no’bµ yo nets’oki-tho ti hyáki nok’a ni anima :

(M. cont.) comangu ti punnaba ni mih nocca ni ne puetevi nocquen Dios, na pätzehe, na[n] te ca tzehe, ayo [n]mueytho nocca ne tiqui, hinga no ni na hia, hinga co ni na neh, (nocca ni ta.)

[328] (M. cont.) komangü ti pünna-ba ni hmi nok’a ni ne-pøte-wi nok’e en Dios, na pä-tsæhæ, ayo n-mµy-tho nok’a ne tiki, hinga noni na hyä, hinga ko ni na hne, nok’a ni ta.

/noccanita./ N. Tze xo e tha[n]beni, tze xé„ ta ca nte[n]na ni nmuey, nocca te[n]gu tze na„ tu[n]muey, ne pi a[n]beni, nocca te[n]gu tze ne pa ta pinmuey, nona na behuecate nona ni ta nobue me yĕte, da xo ga na pa, nocca matzaa hápue ta ni tzo, nocca ma„tza hápue ta ni ta puni ta ni ta beti nocca ni batzi :

[329] N. Ts’e xo e thämbëni, ts’e xø ta ka ntenna ni n-mµy, nok’a tengü ts’e na tünmµy, ne pi ambëni, nok’a tengü ts’e ne pätapi n-mµy, nona na be-hwëkate nona ni ta no’bµ me ‘yøte, ‘da xo gana pa, nok’a matsa a hapµ ta ni tså, nok’a matsa hapµ ta ni ta püni ta ni ta beti nok’a ni bätsi :

(N. cont.) xi tze ta me beni, tze ta te[n]na ni [n]muey : da nocco ma muheh en dios, q[ue]„ xa hin na [n]ne pa ti nmuey, nocco tecco yo netzoquitho ti nbeti ti pu[n]ni : cah nobue xóo que na [n]beni, que ti yo[n]ga nbo ay [n]muey, que ti muémi, que ti nbepi nocca hingue ho hingue hiĕque : nocque [n]Dios, tze ani tĕ an muey na pe ttzopho, ti hécabi, ti cähttzabi, nocca hin te cah :

[330] (N. cont.) xi ts’e ta me bëni, ts’e ta tenna ni n-mµy : ‘da nok’o ma hmühµ en dios, ke xa hin na n-ne pa ti n-mµy, nok’o tek’o yo ne-ts’oki-tho ti mbæti ti pünni : kha no’bµ xo’o ke na mbëni, ke ti ‘yonga mbo ay n-mµy, ke ti mømi, ke ti mbæpi nok’a hinge ho hinge hyøke : nok’e en Dios, ts’e ani tµ an mµy na pe ts’opho, ti hekabi, ti khäts’abi, nok’a hin te kha :

(N. cont. b) he[n] mahä hin na [n]ne ta yĕte nocca no ti tzoq[ui], ya ana pa : da ya na tzoqui nocca ma ho ma hiĕque na yo, ana henti, na he[n]ta ntzeti nocca ni ta : hi[n]ga ni ne peti, hi[n]ga hi„ ne päti nocca ni na ttete : cah nocca ya ne ma, nocca ya na neyü, nocca ne peti, nocca„ na nnu, „ „ „( nocca na [n]mä,)

[331] (N. cont. b) høn-mähä hinna n-ne ta ‘yøte nok’a no ti ts’oki, ya ana pa : ‘da ya na ts’oki nok’a ma ho ma hyøke na ‘yo, ana henti, na hønta ntseti nok’a ni ta : hinga ni ne pæti, hinga hi ne päti nok’a ni na t’ëte : kha nok’a y ne ma, nok’a ya na ne’yü, nok’a ne pæti, nok’a na n-nü, nok’a na n-mä.

(N. cont. c) /nocca na [n]mä,/ matza hin ta päti, matza hin ta yĕte nocque yo na tzithu nocca ni ta : nocca ne peti, matza co[n]hti cähttzi, ti hécabi, nocca hin ta yo e tzoq[ui] : ti nphetho ni tho, ti pu[n]na ma mueytho.

[332] matsa hin ta päti, matsa hin ta ‘yøte nocque yo na tsithü nok’a ni ta: nok’a ne pæti, matsa khonti khäts’i, ti hekabi, nok’a hinta ‘yo e ts’oki : ti n-phæthoni-tho, ti pünna ma mµy-tho.

O. Da„ nocque cotti ta cah gua yximañämahoy, hinga xe ta pue quĕnga ga ni mih, ti nñäni : cotti ti néca ni mih : cah nocco co quegue, nocco hin na [n]ne ta yëcähñäy nocco ngu„ ni ta : ma nbephatho tze ta nü, tze ta„ päti, nocca tengu tze na pite na [n]me[n]ni„hia, nocco ca xécabate a hia.

[333] O. ‘Da nok’e kåt’i ta kha gwa y ximañä-mamåy, hinga xe ta pø kµnga ga ni hmi, ti n-ñäni : kåt’i ti nëka ni hmi : kha nok’o ko gege, nok’o hin na n-ne ta ‘yëkhä’ñäy nok’o ngü ni ta : ma n-‘bæpha-tho ts’e ta nü, ts’e ta päti, nok’a tengü ts’e na pite na n-mënni hyä, nok’o ka xøkabate a hyä.

P. Da thäti [n]tte[n]mey, nocco tecco hin na tzu, nocco te„cco hin na [n]nu ma tzu en Dios : xĕka quebue ti pu[n]natho ti ti ttätho, ti puextho : da nocque ni [n]meti nocque ni ntteni no„cca ni cähñäy : ti pu[n]natho, ti tittatho, ti puextho : cah nocca ni a[n]i[m]a nocca ni ne„puetevi en dios, ne yentta yo nitu, ne yen ma yo nitu.

[334] P. ‘Da thäti n-t’ëmmëy. nok’o tek’o hin na tsü, nok’o tek’o hin na n-nü-ma-tsü en Dios : xø ka ke’bµ ti pünna-tho ti tit’ä[16]-tho, ti pøx-tho : ‘da nok’e ni n-mæti nok’e ni n-t’æni nok’a ni khä’ñäy : ti pünna-tho, ti tit’ä-tho, ti pøx-tho : kha nok’a ni anima nok’a ni ne-pøte-wi en dios, ne ‘yënt’a yo nïtü, ne ‘yën ma yo nïtü.

Q. Da xin mangu pi cah nocca no ti pu[n]ni no ti titti : da cotti, da„ xo ngu, nocque ti pu[n]natho, ti tittätho

[335] Q. ‘Da xin ma ngü pi kha nok’a no ti pünni no ti tit’i : ‘da kåt’i, ‘da xo ngü, nok’e ti pünna-tho, ti tit’ä-tho

(Q. cont.) nocque ni nmeti, nocq[ue] ni ntteni, nona „ yo an ttenitho : que naguegue, da ma ti xähi mahä, ma ni hĕe, an tzohtitho ma ti da[n]nate mahä, ma na vite mahä, ma ti tzitate an dehe.

[336] (Q. cont.) nok’e ni n-mæti, nok’e ni n-t’æni, nona yo an t’æni-tho : ke nagege, ‘da ma ti xähi-mähä, ma ni høe, an tshoti-tho ma ti dannate-mähä, ma na ‘wïte-mähä, ma ti tsitate an dehe.

R. Tze hinga hi ma ti hüte mahä, hi[n]ga hi ma [n]nutho,[17] Tze ma na técanate e ma menihnate, cotti na tegue noye„ni nmeti, e ni ntteni : hinga xeca [n]päti, no„na te[n]gu xe to ga yomahä, da pi hyëntatho, hinga hie peti, hinga hie päti nona ni ta.

[337] R. Ts’e hinga hi ma ti hüte-mähä, hinga hi ma n-nü-tho, Ts’e ma na tekanate e ma mehninate, kåt’i na tege no ye ni n-mæti, e ni n-t’æni : hinga xø ka n-päti, nona tengü xø to ga ‘yo-mähä, ‘da pi hyënta-tho, hinga hi e pæti, hin ga hi e päti nona ni ta.

S. Tze angu no mo [n]muey, no [n]mue[n]tottä quehëy, xo [n]mue [n]tzithu pa ta cah da hi[n]„ga hie peti, hinga hie päti nona ni na„ bettzotemahä nona ni ta : tze ma ti yĕ„ttemahä, tze ma ni yo tĕxta maha.

[338] S. Ts’e angü no mo n-mµy, no n-mµ n-to t’ä këhëy, xo n-mµ n-tsthü pa ta kha ‘da hinga hi e pæti, hinga hi e päti nona ni na be-ts’ote-mähä, ts’e ma ni yo tøxta-mähä.

T. No yĕ hangu ma na [n]ne nona no cähñäy, cotti ma ti cahmahä : tze a[n]gu„ no ntzeti pa ta cah nona hingue ho nonaeh, nona hingue ho no na ttziya que ma ni te[n]nate mahä, ma ni te[n]na xĕ„ thata mahä, q[ue] ma ni yë cähñäy ta mahä nona no tzithu cähñäy : ca[n] na [n]tze[n]htho pa ta puni noue ni [n]meti e ni [n]tteni.

[339] T. Noyµ hangü ma na n-ne nona no khä’ñäy, kåt’i ma ti kha-mähä : ts’e angü no ntseti pa ta kha nona hinge ho nona hne, nona hinge ho na ts’iya ke ma ni tennate-mähä, ma ni tenna xø thata-mähä, ke ma ni ‘yëkhä’ñäy–ta-mähä nona no tsithü khä’ñäy : ka n-na n-tshen-tho pa ta püni noye ni n-mæti e ni n-t’æni.

V. {Lu[cas] 15.} Da a[n]gu ti mä nobuecca [n]sancto Eua[n]g[eli]o : /da no„/

[340] V. {Lucas 15.} ‘Da angü ti mä no’bµk’a n-sancto Evangelio  :

(V. cont.) (da no„)bue cotti xo pi pu[n]ni no e ni nmati, e ni ntteni : cah nobue mi bue[n]mahä, pi cá ma thühü, pi ttzo ma thühü : que xa pi [n]be„ huécate, ani tuma[n]thühü ani tzoma„thühü, ani tudehe.

[341] ‘da no’bµ kåt’i xo pi pünni no e ni n-mæt, e ni n-t’æni : kha no’bµ mi  bøn-mähä, pi ka ma thühü, pi ts’å ma thühü : ke xa pi n-be-hwëkate, ani tü-ma-nthühü ani tså-ma-thühü, ani tü-dehe.

X. Da tze angu ta cah ayo xi nocca no ti tzoqui, nobue tze xo xóti, nobue xo pi cah nocca hingue hon ona ttziya, nocca hingue hon ona neh, nobue xo pi tzoqui, nobue xo [n]tiqui nocq[ue] ndios, da xĕcaquebue ati tzo[n] ma ĕ, ani be huécate, ani yómi, ata nhuixni : nona hio„ya, nona be huécate nocca ani naxa y xi :

[342] X. ‘Da ts’e angü ta kha ayo xi nok’a no ti ts’oki, no’bu ts’e xo xåti, no’bµ xo pi kha nok’a hinge ho nona ts’iya, nok’a hinge ho nona hne, no’bµ xo pi tsoki, no’bµ xo n-tiki nok’e en dios, ‘da xøkake’bµ ari tså ma ‘µ, ani be-hwëkate, ani yomi, ata nhwixni : nona hyoya, nona be-hwëkate nok’a ani naxa y xi :

(X. cont.) hin manda [n]niti, xin [ma nehe] hinga háma ba da xe ta q[ue] néqui, nocca ma ho ma hiĕque„ an ca ttzi, nocca na hümueyte, nocca no ti yüti, nocque nonni hñä : cah he[n]thoy „ cah nobuecca ni ngu en Dios : da nocq[ue] cotti y cah nogua y xi que tze ti tumanthute, ti tute ma thühü : hin na hümueyte, hinga que no te yüti, hinga que no[n]nihñä, hinga q[ue] ne hyü nocq[ue] ma muey.

[343] (X. cont.) hin man’da n-niti, xin ma ‘nëhë hinga ha’ma ba ‘da xø ta ke nëki, nok’a ma ho ma hyøke, an ka ts’i, nok’a na hümµy-te, nok’a no ti yüti, nok’e no n-hniñä : kha høntho y kha no’bµk’a ni ngü en Dios : ‘da nok’e kåt’i y kha nogwa y xi ke ts’e ti tü-ma-nthü-te, ti tü-te ma thühü : hin na hümµy-te, hinga ke no te yüti, hinga ke no n-hniñä, hinga ke ne hyü nok’e ma mµy.

Y. Da nocca tze na [n]noho nona ma [n]mueyheh, hi[n]ga q[ue] tze ne yüti, hi[n]ga q[ue] tze te na na ta niñäheh

[344] Y. ‘Da nok’a ts’e na n-noho nona ma n-mµy-hµ, hinga ke ts’e ne yüti, honga ke ts’e te na ta niñä-hµ

(Y. cont.) nocq[ue] yo nepoho que y xi nocca no ne nĕni nona ntzüh, nocca no necohhia, nona me ti poho : quequetho que tze na ta[n]qua[n]hga y[n] muey nocco ma h[mü e[n] d[ios], nobue ca ta ni bue[n]na mahetzi, ca to ma q[ue]bue ta ta [n]quan]hga y[n] muey, ta hyü„ y[n] muey.

[345] (Y. cont.) nok’e yo ne-påhå ke y xi nok’a no ne-nøni nona ntshü, nok’a no ne-khohya, nona me ti påhå : ke ketho ke ts’e na ta n-khwänga-yn-mµy nok’o ma hmü en dios, no’bµ ka ta ni bønna ma-hëts’i, ka to ma ke’bµ ta ta n-khwänga-yn-mµy, ta hyü-yn-mµy.

Z. Tecco xé ta ga [n]mä, tecco xé ta ga [n]nĕni, nocca te[n]gu„ nocca te te[n]gü„ nocca e poho na mahetzi?

[346] Z. Tek’o xø ta ga n-mä, tek’o xø ta ga n-nøni, nok’a tengü nok’a te tengü nok’a e påhå na ma-hëts’i?

&. Da q[ue]„ xa cohotho.

[347] &. ‘Da ke xa koho-tho.

A. Nu o Propheta, nobue q[ue] nĕtta menah q[ue]nuna, tze ma ti tzu[n]domahä, ma na ëna. {Psal[mo] 35} Ynebriabuntur ab ubertate domus tuae, & torre[n]te voluptatis tuae pocabis eos. n. t. Yyu o ma muhcq[ui]que co diosique, nocq[ue] ni ma mäti, e ni ca mépate, nocca tze ca te da [n]ma hümuey, na cähne po„hotho ta ta ti, coma[n]gu tze ta ta ti ta ta puni : na cähtho ne poho que ca te yütabi, que ca te niñäbi, que ta ta ti, nocca nepoho nocca ca ti u[n]ni : coma[n]gu anta dehe, que ca te tziti ta ni na ttzidehe ta ta cah : „ „ „

[348] A. Nu o Propheta, no’bµ ke nøt’a mehna ke nuna, ts’e ma ti tsündå-mähä, ma na ‘ënä. {Psalmo 35} Ynebriabuntur ab ubertate domus tuae, & torre[n]te voluptatis tuae pocabis eos. n. t. Yuu o ma hmü-k’i-ke ko diosi-ke, nok’e ni ma mäti, e ni ka mæpate, nok’a ts’e ka te ‘da –n-ma hümµy, na khäne påhå-tho ta ta ti, komangü ts’e ta ta ti ta ta püni : na khä-tho ne-påhå ke ka te yütabi, ke ka te niñä-bi, ke ta ta ti, nok’a ne-påhå nok’a ca ti ‘ünni : komangü anta dehe, ke ka te tsiti ta ni na ts’idehe ta ta kha :

(A. cont.) ta thetho, ta pu[n] tho nocca ma hiavi nocca nta yävi : da co[n]hca xe ta ga [n]mä, co[n]hca xe ta ga [n]nĕni, nocca tengu tze na [n]noho, tze ti tĕnnabate ma muey, tze „na hümueyte.

[349] (A. cont.) ta the-tho, ta pün-tho nok’a ma hyä-wi nok’a n-tayä-wi : ‘da khonka xe ta ga n-mä, khonka xe ta ga n-nøni, nok’a tengü ts’e na n-noho, ts’e ti tønnabate ma mµy, ts’e na hümµyte.

B. Que tze ma na ma mahhä nuo p[ro]pheta, ma na e[n]ba mahä nocq[ue] n Dios. {psal[mo] 83} Beati,qui habitant in domo tua domine, in saecula saeculorum laudabunt te. n.t. O ma muhcq[ui]que co diosique, axi ma he[n]tho, axi co ma quegue nocco y bue ani ngu, da xĕ ca quebue, xĕ y thogui ti cohhia ani nyäni, ti nmeti poho.

[350] B. Ke ts’e ma na mä-mähä nu’o propheta, ma na ën-ba-mähä nok’e en Dios. {psalmo 83} Beati,qui habitant in domo tua domine, in saecula saeculorum laudabunt te. n.t. O ma hmü-k’i-ke ko diosi-ke, axi komagege nok’o i ‘bµ ani ngü, ‘da xø ka ke’bµ, xø i thogi ti khohya ani nyäni, ti n-mæti påhå.

C. Cah nogua y xi ayo na ttzoni, ayo na pi [n]beni, tze ayo na tu ma [n]thühü, ayo na tudehe : tze ma noho nocca yo netzoquitho no te behuécate : xĕ ka q[ue]bue no [n]neh, no [n]ttziya.

[351] C. Kha nogwa y xi ayo na ts’oni, ayo na pi n-bëni, ts’e ayo na tümanthühü, ayo na tüdehe : ts’e ma noho nok’a yo ne-ts’oki-tho no te be-hwëkate : xø ka ke’bµ no n-hne, no n-ts’iya.

D. Cah nona, da tze que queg[ue] „ pi tzo nona no ti pu[n]ni no ti titti : da a[n]cahma y [n]guĕti nocq[ue] yo na [n]µ, yo na [n]huëhi pi [n]yüti, hi[n] ma na päti, hi[n] ma na [n]beni nona te na ti cah : da tze ma ni tuma[n]thühü,

[352] D. Kha nona, ‘da ts’e kekege pi tso nona no ti pünni no ti tit’i : ‘da an kha’ma y ngµti nok’e yo na n’µ, yo na n-hwëhi pi n-yüti, hin ma na päti, hin ma na n-bëni nona te na ti kha : ‘da ts’e ma ni tümanthühü,

(D. cont.) ma ni tunothühü, tze xo pi tzĕnahte „ nona na behuécate, tze ma ni te[n]mahä noye na hioya, noye na behuécate, nona[n]„gu ma na xixtho hi[n]ga hi ma {ide[n]}[18] na xini, nona[n]gu mana ótho hi[n]ga hin ma {ide[n]} na oxi : hi[n]ga háma no ti huéq[ui], hi[n]ga háma ana nuh ma [n]huëhi : da hi[n] ma na phäti : cah nona coq[ue]na, tze xo [n]hëy, tze xo [n]hiĕ nobue ca [n]nü, nobue ca [n]päti, nona to q[ue] yëcähñäymahä nona ni ta.

[353] (D. cont.) ma ni tünothühü, ts’e xo pi tsøhnate nona na be-hwëkate, ts’e ma ni ten-mähä noyµ na hyoya, noyµ na be-hwëkate, nona ngü ma na xix-tho hinga hi ma na xini, nona ngü ma na ‘otho hinga hin ma na ‘oxi : hinga ha’ma no ti hwëki, hinga ha’ma ana hnü ma n-hwëhi : ‘da hin ma na phäti : kha nona kokena, ts’e xo n-hëy, ts’e xo n-hyµ no’bµ ka n-nü, no’bµ ka n-päti, nona to ke ‘yëkhä’ñäy-mähä nona ni ta.

E. Cah noya, yo xta q[ue]cca cah hi[n] ta ti yü, nobue cäh hi[n] ta na [n]ne a[n]gü xo ca ta e pue[n]ca no ca bénih, xo ca ta e yëttä vi no ca bénih : xo ca ta yĕtta yo [n]ñäni oda no ma cüh, nocca hin na nu ma [n]huehite.

[354] E. Kha noya, yo xta kek’a kha nin ta ti yü, no’bµ khä hin ta na n-ne angü xo ka ta e pµnka no ka behni, xo ka ta e ‘yët’ä-wi no ka behni : xo ka ta ‘yøt’a yo n-ñäni o ‘da no ma khü, nok’a hin na nü ma n-hwëhite.

F. Nobue hi[n] na [n]ne ta yëcähñäy nocco h[mu] e[n] d[ios] nocq[ue] [christ]iano, nocca hi[n] na [n]ne ta moti, xi hi[n] na [n]ne ti cah, nocca hi[n]gue hëy, nocca hi[n]gue hiĕ nocca ni na ttete e[n] d[ios], ca [n]ne be[n]matu, ca [n]ne„ néhpe, nocca te yëcähñäy nocca no Diablo no ĕxquah.

[355] F. No’bµ hin na n-ne ta ‘yëkhä’ñäy nok’o hmü en dios nok’e christiano, nok’a hin na n-ne ta måti, xi hin na ne ti kha, nok’a hinge hëy, nok’a hinge hyµ nok’a ni na t’ëte en dios, ka n-ne benmatü, ka n-ne hnepe, nok’a te ‘yëkhä’ñäy nok’a no Diablo no ‘µxkhwa.

¶ Capit[ulo]. IX. Ca yti mä ca yti nĕni, da nocca no ti tzoqui, nocca„ tze ne po[n]ca ma quete, ti puenga ntteni : xi[n] ma nehe nobue que be ttzopho, que y tzĕne hia no hia.

[356] ¶ Capit[ulo]. IX. Ka iti mä ka iti nøni, ‘da nok’a no ti ts’oki, nok’a ts’e ne ponka ma køte, ti pµnga n-t’eni : xin ma ‘nëhë no’bµ ke be-ts’opho, ke i tsø ne hyänohyä.

Padre. Cah noya ma batzicq[ui]que, va ca [n]ne qui päti, nocca te[n]gu tze ne ĕte, ti tu[n]mueyte, ti yómate, ti huixnite, nobue xóo que yëcähñäy nocca noho ncähñay, nocca ne cah nocca tecca na [n]ne : da tze q[ue] nnuttaba yo xi nocca no tzithu tättĕ, no„cca no ti pu[n]natho no ti tittätho : da no„bue me yĕtta yo[n]gu nocca no ma cüh, pi yëti, nocca te ma ayo huähi, nocca te mótaba[19] yo ba ttzeti.

[357] Padre. Kha noya ma bätsi-k’i-ke, wa ka n-ne ki päti, nok’a tengü ts’e ne ‘øte, ti ‘ünmµyte, ti yo’mate, ti hwixnite, no’bµ xo’o ke ‘yëkhä’ñäy nok’a noho nkhä’ñäy, nok’a ne kha nok’a tek’a na n-ne : ‘da ts’e ke n-nüt’aba yo xi nok’a no tsithü tät’µ, nok’a no ti pünnatho no ti tit’ätho : ‘da no’bµ me ‘yøt’a yo ngü nok’a no ma khü, pi yëti, nok’a ta ma ayo huähi, nok’a te mo’taba yo ba ts’æti.

A. Tengu nocca nina yottzi, ni na tzĕ, nocca ni na ntzuhma„(hä,)

[358] A. Tengü nok’a ni na yots’i, ni na tsø, nok’a ni na ntshü-mähä,

(A. cont.) hä, nocca pi hécabi, nocca pi hiegui : cäh tengu, tecca que xo qui ti nbepi, nocca„ que naquegue nocca no na tzithü?

[359] (A. cont.) nok’a pi hekabi, nok’a pi hyægi : khä tengü, tek’a ke xo ki ti m’bæpi, nok’a ke nakege nok’a no na tsithü?

B. Nocca ni batzi ona yä, nocca ma tu[n]ta„hi eni nmeti, te ni nttenimahä : que ta„ cah noca benih, xo no ca mo pa ttzĕti ta cah.

[360] B. Nok’a ni bätsi o na yä, nok’a ma tüntahi e ni n-mæti, te ni nt’æni-mähä : ke ta kha no ka ‘bæhni, xo no ka måpa-ts’µti ta kha.

ts’µti “puerco”; måpa-ts’µti “cuidar puercos”

C. Da nocca no ti tzoqui, coquetho, ti cah tzehe ti nhécaba tzehe, na hegui nona„ mahetzi nona ni ngu nocco ni ta e[n] Dios.

[361] C. ‘Da nok’a no ti tsoki, koketho, ti kha-tsæhæ, ti nhekaba-tsæhæ, na hægi no na ma-hëts’i nona ni ngü nok’a ni Ta en Dios.

D. Cah tze coquegue coq[ue] tzehe, no datti„ tzehe ti néqui nobuecca yo nitu : quenaguegue nobuecca yo bue ho ye tzoqui a„ti ta[n]ni : ca [n]no te bépi, nocca ta pho pa ttzĕti, ta no ca mópa tzĕti ta ta cah.

[362] D. Kha ts’e kokege koke-tsæh, no ‘dat’i-tsæhæ ti nëki no’bµk’a yo ‘bµ ho ye tsoki ati tanni : ka n-no te ‘bæpi, nok’a ta phæpa ts’µti, ta no ka må’pa ts’µti ta ta kha.

phåti “cuidar”; ts’µti “puerco”;

E. Que naquegue nocq[ue] yo netzoqui pi beti nocca ni na tzë, ni na [n]tzüh : pa ta cängui, pi pue[n]ga ntteni, q[ue] xo no te da [n]ma he[n]ti, hi[n]ga hi ma ne nüh, hi[n]ga hi ma ne phäti, xo ga ni [n]benih, xo ga ni mó yo ba ttzĕti, xo no ca mópa ttzĕti : q[ue] na g[ue]g[ue] da nocca no ti tzoq[ui], hi[n]ga hi ma xoyĕ ma[n]da [n]guĕti tana honi, nocca ta ni náttzi[20] ta ni ne, nocque ati tumanthühü, nocque ani ne, ani náttzi, no„(cque ani tziya,)

[363] E. Ke nakege nok’e yo ne-ts’oki pi ‘bæti nok’a ni na tsë, ni na ntshü : pa ta kängi, pi pµnga nt’æni, ke xo no te ‘da n-ma hënti, hinga hi ma ne-hnü, hinga hi ma ne-phäti, xo ga ni n-‘bæhni, xo ga ni må yo ba ts’µti, xo no ka måpa-ts’µti : ke nagege ‘da nok’a no ti tsoki, hinga hi ma xoyø man’da ngµti ta na honi, nok’a ta ni näts’i ta ni ne, nok’e ati tümanthühü, nok’e ani ne, ani na ts’i, nok’e ani tsiya,

(E. cont.) /cque ani tziya,/ quequetho, que hĕntho ani hianyatho, ani me[n]matutho, ani hüxa yo [n]muey, nocca xéta que cah, nocque tecq[ue], nocque te[n]gu, nocca [n]tacca q[ue]quecca, nocca na [n]ne nocca no cähñäy : da nocque [n]cahma y[n] guĕti nocq[ue] hi[n]gue ho yo na ttziya, nocq[ue] hi[n]gue ho yo na neh, nocca ne ne, nocca ne tzi„ya nocque yo netzoqui : que ne pete, q[ue] ne„ päti, nobue [n]ta yo tzĕnyo tho, ta yo yo, nobue [n]ta yo ba ttzĕtitho na vini.

[364] (E. cont.) ke ketho, ke høntho ani hyänyätho, ani me n-ma tü tho, ani hüxa yo n-mµy, nok’a xe ta ke kha, nok’e tek’e, nok’e tengü, nok’a ntak’a ke kek’a, nok’a na n-ne nok’a no khä’ñäy : ‘da nok’e nkhama y ngµti nok’e hinge ho yo na ts’iya, nok’e hinge ho yo na hne, nok’a ne ne, nok’a ne tsiya nok’e yo ne-ts’oki : ke ne pete, ke ne päti, no’bµ nta yo tsµn’yo-tho, ta yo’yo, no’bµ nta yo ba ts’µtitho na ‘wïni.

F. Que naguegue nocca pi hyënti, nocca pi étzo, nocca pi pähä, nocca pi quĕnttzi ni ca ttzi nocca ni ta nobuecq[ue] q[ue] pete, nobuecque que päti an gr[aci]a : nocca tze na hümueyte, nocca tze na thümueyte : cah q[ue] pi ne q[ue] pi tziya nocca no ca ttzi e tzoqui, ca xĕca q[ue]bue ma ni tuma[n]thühü, ma ni tunothühü, ma ti tzo no ĕ.

[365] F. Ke nagege nok’a pi hyënti, nok’a pi ‘µtså, nok’a pi pähä, nok’a pi kµnts’i ni ca ts’i nok’a ni ta no’bµk’e ke pete, no’bµk’e ke päti an gracia : nok’a ts’e na hümµyte, nok’a ts’e na thümµyte : kha ke pi ne ke pi tsiya nok’a no ca ts’i e tsoki, ka xø ka ke’bµ ma ni tümanthühü, ma ni tünothühü, ma ti tså no ‘µ.

G. Que naq[ue]gue nocca ne ma[n]hba yo xi : da ma na [n]ne mahä, ma na tziya mahä, nona xi q[ue] te yüti, nona xiq[ui] ta niñä, noyĕ yo do, yo ndo xi tza, noyĕ yo ephe, noyĕ yo ttähi : noyĕ yo ca„ttzi, noyĕ ma na tza noyĕ yo ba ttzĕti, he[n] mahä hin ma no ti ünna mahä.„

[366] G. Ke nakege nok’a ne hma ba yo xi : ‘da ma na n-ne-mähä, ma na tsiya-mähä, nona xi ke te yüti, nona xiki ta niñä. noyø yo då, yo ndå xitza, noyø yo ‘ephe, noyø yo t’ähi : noyø yo ka ts’i, noyø na ma tsa noyø yo ba ts’µri, høn-mähä hin ma no ti ‘ünna-mähä.

H. Da nocca no ti tzoqui, nobue xo ntzogui, nobue xo pi nhécabi nocca ni gr[aci]a e[n] Dios, que he[n]tho ani tziya, ani ne nocque yo„ ne tzoqui : hinga [n]da [n]niti na hüno[n]muey, hing [n]da [n]niti ta [n]qua[n]hga yo[n]muey, a[n]gu xĕca q[ue]bue ati tuma[n]thühü, ati tunothühü, nocq[ue] yo netzoqui : coma[n]gu ati tudehe nocca no na tzithü :

[367] H. ‘Da nok’a no ti tsoki, no’bµ xo ntsogi, no’bµ xo pi nhekabi nok’a ni gracia en Dios, ke nøntho ani tsiya, ani ne nok’e yo ne-ts’oki : hinga n’da n-niti na hünonmµe, hin n’da n-niti ta nkhwänga yo n-mµy, angü xøka ke’bµ ati tümanthühü, ati tünothühü, nok’e yo ne-ts’oki : komangü ati tüdehe nok’a no na tsithü :

(H. cont.) yo xta quecca nobue„ cah ta ncahma y[n] guĕti, ta ba tu[n]tahi y bo y ticah nocq[ue] yo netzoqui : hinga q[ue] na ta [n]qua[n]hga yo[n]muey, hinga q[ue] ne hyü yonmuey : que ĕ ne tzo tho a[n]cahma y[n] guĕti ani tziya, ani náttzi, hi[n] manda [n]niti na hüyo[n]muey, hi[n]ga xé ma ga hyüyo[n]muey, hi[n] ma na buecähñäy nocca no[n]muey : có„ma[n]gütho ata mähtti, coma[n]gutho ata pue[n]hga yo[n]muey.

[367b] (H. cont.) yo xta kek’a no’bµ kha ta nkha’ma y ngµti, ta ba tüntahi y bo yti kha nok’e yo ne-ts’oki : hinga kena ta nkhwänga yo n-mµy, hinga ke ne hyü yo n-mµy : ke ‘µ ne tså-tho an kha’ma y ngµti ani tsiya, ani näts’i, hin man’da n-niti na hü yo n-mµy, hin ma na ‘bµ khä’ñäy nok’a no n-mµy : komangütho ata hmät’i, komangütho ata phµnga yo n-mµy.

J. Cah noya ma batzicquiq[ue], que tze xé co q[ue] yĕnmahä, nobue ta xóo ca ütacq[ui] nocca no ca yo a[n] tteni, nocca no ti xähi, nocca thäti no ca mópa ttzĕti : hin ta [n]ne tho : q[ue] nagueg[ue] da ma ba tu[n]tahi y boy ma nahma yn guĕti nocque ca [n]mä, nocque „ „ „(ca [n]nĕni.)

[368] J. Kha noya ma bätsi-k’i-ke, ke ts’e xø ko ke ‘yøn-mähä, no’bµ ta xo’o ka ‘üta-k’i nok’a no ka yo an t’ëni, nok’a no ti xähi, nok’a thäti no ka måpa-ts’æti : hin ta n-ne-tho : ke nagege ‘da ma ba tüntahi y ‘båy ma hna’ma y ngµti nok’e ka n-mä, nok’e ka n-nøni.

/ca [n]nĕni./ K. hinga xicqui, hinga [n]nĕnna„cqui, nocca tengu tze na bo[n] ma [n]ho, ti yäxa ma [n]ho, na éca no ñä : tze ti yĕtta na te, na bo tĕxta, ti péque, na titta yo thüta xi thihi, yo tto nah xi thihi, ani yo ane toy, tze na nne ta neh, tze na nne ta ttziya, tze ati épate : ati nete.

[369] K. hinga xi-k’i, hina n-nønna-k’i, nok’a tengü ts’e na bon ma n-ho, ti yäxa ma n-ho, na ‘eka no ñä : ts’e ti ‘yøt’a na te, na bo tøxta, ti peke, na t’ita yo thüta xi thihi, yo t’ohna xi thihi, ani yo ane tåy, ts’e na n-ne ta hne, ts’e na n-ne ta ts’iya, ts’e ati ‘épate : ati nete.

L. Nocco tecco anguna, nocco tecco a[n]gu gayo na ma„ batzicquiq[ue] : vahinga tze co angu nocca no ca mópa ttzĕti? va hinga [n]nu, nocca tengu tze na tudehe, na tuma[n]thühü „ nocq[ue] yo netzoq[ui] : noccangu ti tuma[n]thü„hü, na neni nocq[ue] cotti yo na tzithü : nobuecca ma xĕttze, xa [n]ho, xa [n]ttaxi nocca no cähñäy : cah nobuecca [n]bo no cähñäy, xa pothi, xa [n]hiáqui, ayo étzo, na pa [n]mate, tze na yĕni, tze xa [n]xä nocca no a[n]i[m]a.

[370] L. Nok’o tek’o angü-na, nok’o te’o angü gayo-na ma bätsi-k’i-ke : wa hing ts’e ko angü nok’a no ka måpa ts’æti? wa hinga n-nü, nok’a tengü ts’e na tüdehe, na tümanthäuhü nok’e yo ne-ts’oki : nok’a ngü ti tümanthühü nok’e yo ne-ts’oki : nok’a ngü ti tümanthühü, na neni nok’e kåt’i yo na tzithü : no’bµk’a ma xøts’e, xa n-ho, xa n-t’axi nok’a no khä’ñäy : kha no’bµk’a mbo no khä’ñäy : xa pothi, xa nhyaki, ayo ‘µtså, na panmate, ts’e na yµni, ts’e xa n-xä nok’a no anima.

M. Cah nobue que ma a[n] nicäh q[ue] yĕtta nnicäh, na ĕcca [n]missa, na bue a[n]bo ayo [n]muey, ana bue ayo bi nocca nona yä, nocca no„ muh no diablo no ĕxquah : nocca no„ cähñäy an thuti, an ttopho, e ma mä „(ti nocque ana hë,)

[371] M. Kha no’bµ ke ma an nïkhä ke ‘yµt’a n-nïkhä, na ‘øk’a n-missa, na ‘bµ a mbo ayo n-mµy, ana ‘bø ayo ‘bi nok’a nona yä, nok’a no hmü no diablo no ‘µxkhwa : nok’a no khä’ñäy an thüti, an t’opho, e ma mäti nok’e ana hë,

(M. cont.) /ti nocque ana hë,/ nocq[ue] ati potti, nocq[ue] ana tühü : cah nocca ni a[n]i[m]a, nocca ni ti tete, y yo ma [n]xitho, hinga hiy q[ue] tta y xi nocca ma ho ma hiĕq[ue].

[372] (M. cont.) nok’e ati pot’i,  nok’e ana tühü : kha nok’a ni anima, nok’a ni ti tete, y yo ma n-xi-tho, hinga hi y ket’a y xi nok’a ma ho ma hyøke.

N. hinga cotti ta [n]ne ca nmä, hi[n]ga cotti ta [n]ne ca [n]nĕni, nocca te[n]gu tze a[n] cahma y[n]guĕti hi[n]gue ho, hi[n]gue hiĕq[ue] nocca ti cahpate ama xi, nocca ti tzottzabate ama xi, ti cämabate ama xi, nocca „ ti tzĕnahbate ama xi yo netzoq[ui], yo na tzithü.

[373] N. hinga kåt’i ta n-ne ka n-mä, hinga kåt’i ta n-ne ka n-nøni, nok’a tengü ts’e an kha’ma y ngµti hinge ho, hinge hyøke nok’a ti khapate ama xi, nok’a ti tsots’abate ama xi, ti kä’mabate ama xi, nok’a ti tsøhnabate ama xi yo ne-ts’oki, yo na tsithü.